ေရဆိုးေရညစ္နွင့္ ေရေကာင္းေရသန့္တို့ က်န္းမာေရးအေပၚ လႊမ္းမိုးမႈမ်ား

 

ေရဆိုးေရညစ္နွင့္ ေရေကာင္းေရသန့္တို့ က်န္းမာေရးအေပၚ လႊမ္းမိုးမႈမ်ား

 

ျမန္္မာနိုင္ငံ အပူပိုင္းေဒသ ရိွ ေက်းရြာေတြမွာ ေရျပတ္လပ္မႈ၊ ေရျပန္လည္ ရရိွမႈ နည္းပါးျခင္း၊ ဖံုးအုပ္ ကာရံထားျခင္း မရိွတဲ့ ေရတြင္း၊ ေရကန္၊ စမ္းေခ်ာင္း မ်ားနဲ့ ေရမ်ား မူလရိွေနတဲ့ ေရအရင္းအျမစ္ ေတြဟာ ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ့တဲ့ ေနြရာသီမွာ ခန္းေျခာက္ လာျခင္း၊ ေရရရိွဖို့ အတြက္ အခိ်န္ၾကာၾကာ သြားေရာက္ရျခင္း နွင့္ မိုးရာသီ ျပီးဆံုးခိ်န္မွာ အဖံုးအကာ မရိွတဲ့ ေရအရင္းအျမစ္ မ်ားမွ ရံႊ့ညြန္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္း တို့ေၾကာင့္ ေရေကာင္းေရသန့္ ရရိွမႈ    အားနည္း ေနေၾကာင္းနဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ သန့္ရွင္းမႈ မရိွျခင္း၊ အိမ္သာက်င္း ယိုယြင္း ပ်က္စီးျခင္း၊ တစ္ကိုယ္ေရ သန့္ရွင္းမႈ အသိပညာ ဗဟုသုတ မရိွျခင္း တို့ေၾကာင့္  ေရနွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ သန့္ရွင္းမႈ အေျခအေနမွာ အားနည္းခ်က္ မ်ားစြာရိွ ေနေၾကာင္း သိရတယ္။

အပူပိုင္းေဒသရိွ ေရနဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ သန့္ရွင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား အဆင့္ျမွင့္တင္ဖို့ အတြက္ ျပည္ပလူမႈ အဖဲြ့အစည္း ျဖစ္တဲ့ ဆန္ေဘာင္၊ ကိုရီးယား ၾကက္ေျခနီ ေဖာင္ေဒးရွင္းက    ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ခုနွစ္အတြင္း အကူအညီေတြ ေပးခဲ့ျပီး ျမန္မာနိုင္ငံ အပူပိုင္းေဒသ၊  အေရွ့ေတာင္ပိုင္း နဲ့ ေျမာက္ပိုင္း ေဒသတို့ရိွ ေက်းရြာ ၂၇ ရြာရိွ  လူဦးေရ ၁၉၄၈၉ ဦးတို့ရဲ့ က်န္းမာေရး အေျခအေနေတြ တိုးတက္ လာေစဖို့အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပး ခဲ့ေၾကာင္းနဲ့ စီမံခ်က္ ကာလအတြင္း  ေရနွင့္ သက္ဆိုင္တဲ့   ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈေတြ အတြက္ အေျခခံ ေကာက္ယူ ထားတဲ့  အခ်က္အလက္ ေတြရဲ့ ၄၅ ရာခိုင္နႈန္းမွ ၆၀ ရာခိုင္နႈန္းအထိ   ေလွ်ာ့ခ်ဖို့ ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။ စီမံခ်က္ ကာလအတြင္း ေရအရင္းအျမစ္ ဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုရဲ့ ၈၅ ရာခိုင္နႈန္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ သန့္ရွင္းေရး အေဆာက္အအံု ရဲ့ ၈၅ ရာခိုင္နႈန္း ေကာင္းမြန္စြာ အသံုးျပဳ နိုင္ေရးနဲ့ ယင္းေဒသရိွ လူဦးေရ ၉၀ ရာခိုင္နႈန္းရဲ့  က်န္းမာေရး အေျခအေန တိုးတက္ေစဖို့ လုပ္ေဆာင္ေပး ခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။

သန့္ရွင္းတဲ့ ေသာက္သံုးေရ (ေရသန့္) ဆိုတာ အနည္အမႈန္ ကင္းရမယ္။ အေရာင္၊ အဆင္း၊ အနံ့၊ အရသာ ကင္းရမယ္။  က်န္းမာေရး ထိခိုက္ေစတဲ့ ပိုးမ်ားနဲ့ ဓာတ္သတၱုမ်ား ကင္းရမယ္။ PH7 ရိွရမယ္။ အနည္ အမႈန္ေတြက ေရာဂါပိုးေတြ ခိုကပ္ေနတယ္။ သံဓာတ္၊  ထံုးဓာတ္လို    ဓာတ္သတၱဳ ပါေနတယ္။  ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစနိုင္တဲ့ အတြက္  ေရထဲမွာ အနည္အမႈန္ေတြ မပါဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။  ေရကို အနည္ထိုင္ေအာင္ လုပ္ျပီးသံုးတာ  ေကာင္းပါတယ္။ 

အရပ္ေဒသအလိုက္  အနည္ထိုင္ေအာင္ လုပ္တဲ့နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရိွပါတယ္။ ညသိပ္ေရ အသံုးျပဳျခင္း နည္းမွာ ေရကိုခပ္ထားျပီး  ညသိပ္လိုက္ရင္ အနည္မ်ား ထိုင္က်သြားမယ္။ အေပၚေရကို သဲ့ျပီးသံုးရင္ ေရာဂါပိုး အေတာ္မ်ားမ်ား ေလ်ာ့ပါး သြားတယ္။

ေျမပဲဆန္ အစိမ္း၊  ဒန့္သလြန္ေျခာက္ အမႈန့္ေတြ အသံုးျပျပီး ေရကိုျမန္ျမန္ အနည္ထိုင္ ေစတဲ့နည္းမ်ား ကလည္း အက်ိဳး ရိွပါတယ္။ ေက်ာက္ခ်ဥ္မႈန့္ ျဖဴးရင္ ေရကို ျမန္ျမန္ အနည္ထိုင္ ေစျပီး  ေရာဂါပိုးမ်ားစြာ ေသေစတယ္။ အနည္အမႈန္ မရိွေတာ့ရင္ က်န္းမာေစ ပါတယ္။ ေရထဲက အနည္အမႈန္ ေတြ စစ္ထုတ္လိုက္ရင္  ျမင္သာတဲ့ ေရညစ္ညမ္းမႈကို ဖယ္ထုတ္ နိုင္တယ္။

မ်က္စိနဲ့မျမင္ နိုင္တဲ့ ေရာဂါပိုးေတြ၊  ေရထဲေပ်ာ္၀င္ ေနတဲ့ ဓာတ္သတၱဳေတြ ရိွေနဦးမယ္။ ဒါေတြဖယ္ရွား လိုက္မွ က်န္းမာေရးနဲ့ ညီညြတ္တဲ့ ေရကို ရပါတယ္။ ေရထဲမွာ ပိုးအမ်ိဳးမ်ိဳး ရိွတယ္။ လူ့မစင္က လာတဲ့ ပိုးေတြက ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေစတယ္။  အသား၀ါ ေရာဂါ၊ အူေရာင္ငန္းဖ်ား ေရာဂါ၊ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာ ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေသတဲ့အထိ ျဖစ္နိုင္တယ္။  ပိုးေတြ ပါ၀င္တဲ့ ေရေၾကာင့္ ေရာဂါေတြ ပံ့်နံွ့ျပီး  လူအမ်ားအျပား ကို ကပ္ေရာဂါသဖြယ္ ကူးစက္နိုင္တယ္။ ေရထဲကို၊ ေရအရင္းအျမစ္နဲ့ နီးတဲ့ေနရာကို မစင္စြန့္ျခင္း ေရွာင္သင့္တယ္။ ဒါမွ ေရထဲမွာ ပါေနတဲ့ ေရာဂါပိုးေတြ ဖယ္ရွားရမယ္။

ေရကိုဆူပြက္ေအာင္ က်ိဳခ်က္ရင္ ေရာဂါေသ ေစတယ္။ ေရေနြး၊ ေရက်က္ေအး၊ ေရေနြးၾကမ္း ထဲမွာ ေရာဂါပိုးကင္းစင္လို့ က်န္းမာ နိုင္ပါတယ္။ ေရတစ္စည္ကို ေက်ာက္ခ်ဥ္   ၅ က်ပ္သားခတ္္ လိုက္ရင္ ေရာဂါပိုး အမ်ားစု ေသကုန္တယ္။ မေသဘဲ က်န္တဲ့ေရာဂါပိုး အခ်ိဳ႕လည္း အနည္ထိုင္တဲ့ အထဲ ပါသြားတယ္။ ေရကို ေက်ာက္ခ်ဥ္ခတ္ျပီး ေသာက္ရင္ စရိတ္ သက္သက္သာသာ နဲ့ က်န္းမာ နိုင္ပါတယ္။

ေရကိုေနျပရင္ ေရာဂါပိုး ေသပါတယ္။ ေရကိုစစ္ျပီး ၾကည္လင္တဲ့ ေကာ္ဘူး သို့မဟုတ္ ဖန္ပုလင္းအတြင္း ထဲထည့္ျပီး နွစ္ရက္ေလာက္ ေနလွန္းရင္ ေရာဂါပိုးေတြ ေသသြားပါတယ္။ ေငြမကုန္ဘဲ ေရသန့္ေသာက္ နိုင္တဲ့နည္း ျဖစ္တယ္။ တစ္ေနျပရံုနဲ့ ပိုးသန့္ခ်င္ ရင္ေတာ့ ပလတ္စတစ္ ေရသန့္ဘူးထဲ ေရၾကည္ထည့္ျပီး ေနလွန္း ရပါမယ္။ နံနက္လွန္းရင္ ညေနမွာ ေရာဂါပိုး သန့္ျပီး ျဖစ္သြားတယ္။

ေရကို ေဆးခတ္ေသာက္ရင္   ေရာဂါပိုး ေသေစတယ္။ ကလိုရင္း ေဆးရည္၊ ေဆးျပား ေတြကို ေရထဲမွာ ခတ္လိုက္ရင္ ေရာဂါပိုးေတြ ေသကုန္တယ္။ ၀မ္းနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ ကပ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ အမ်ားသံုး ေသာက္ေရထဲ ေဆးခတ္တာ ပိုျပီး ေကာင္းမြန္လို့ ေရသန့္စနစ္ ေတြမွာ ကလိုရင္းခတ္တဲ့ နည္းကို က်င့္သံုး ၾကပါတယ္။

ေျမေရစစ္အိုုးနဲ့ ေရစစ္ရင္ ေရသန့္ ရရိွပါတယ္။ ေျမေရစစ္အိုး   Ceramic Filter ကို  ေရာဂါပိုး ဖယ္ထုတ္ဖို့၊ ေရာဂါပိုးကင္းစင္ဖို့ နည္းပညာ သစ္ေတြနဲ့ အလြယ္တကူ ျပဳလုပ္ထား ပါတယ္။ ေဈးလည္းေပါ ပါတယ္။ စနစ္တက် အသံုးျပဳရင္ ေသာက္ေရ သာမက သံုးေရပါ သန့္စင္ေအာင္ ျပဳလုပ္နိုင္ ပါတယ္။ မက်န္းမာတဲ့ ဓာတ္သတၱုေတြ ဖယ္ရွားဖို့ ေရကိုက်ိဳခ်က္တဲ့ နည္းနဲ့ ဖယ္ရွားနိုင္တယ္။ ထံုးဓာတ္ကို ဖယ္ရွားနိုင္တဲ့ အတြက္ ထံုးဓာတ္မ်ား တဲ့ေရကို က်ိဳခ်က္ျပီး ေသာက္သံုး သင့္တယ္။

ေရကိုေလနဲ့ ထိေတြ့ေစရင္ ဓာတ္သတၱဳ အခ်ိဳ႕ဖယ္ရွား နိုင္တယ္။ ေရထဲမွာ ေပ်ာ္၀င္ေနတဲ့ သံဓာတ္ေတြကို သည္နည္းနဲ့ ဖယ္ရွား နိုင္တယ္။ ေရကို   ေလနဲ့ ထိေတြ့ေစနိုင္တဲ့ နည္းမ်ိဳးစံု ရိွတဲ့အနက္ သဲေရစစ္အိုး ေတြဟာ အလြယ္ဆံုးနဲ့ ေငြမကုန္ဘဲ သံဓာတ္မ်ား ေလ်ာ့နည္း ေစတဲ့နည္း ျဖစ္တယ္။ သံဓာတ္နဲ့ အတူ အာဆင္းနစ္ ေခၚတဲ့ စိန္ဓာတ္တစ္မ်ိဳး ေလ်ာ့ပါးေစ နိုင္ပါတယ္။

ေရကို အနည္ထိုင္ ေစရင္ ဓာတ္သတၱဳ အခ်ိဳ႕ အနည္ထဲမွာ ပါသြားလို့ ေရေကာင္း ေရသန့္ရနိုင္ ပါတယ္။ သဘာ၀အတိုင္း သန့္ရွင္းတဲ့ ေရက မိုးေရ၊ စိမ့္စမ္းေရ နဲ့ ေျမေအာက္ေရတို့ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ မ်ားတဲ့ နိုင္ငံမဟုတ္လို့   မိုးေရက သန့္တယ္။  ေရာဂါပိုးလည္း မပါ။  အက္စစ္ ကင္းတယ္။

မိုးေရခံတဲ့ ပစၥည္း မသန့္ရွင္းရင္   က်န္းမာေရး ထိခိုက္နိုင္တယ္။ သက္ငယ္၊  ဓနိ စတဲ့အမိုးေတြနဲ့ ခံရင္ အမႈန္ေတြ၊ ဖုန္ေတြ၊ ငွက္ေခ်းေတြ ေၾကာင့္ မိုးေရညစ္ညမ္း နိုင္တယ္။ မိုးျဖိဳင္ျဖိဳင္ ရြာျပီးမွ သြပ္မိုးေပၚက  ခံယူတဲ့ မိုးေရဆိုရင္ သန့္တယ္။  ေရအိုး၊  ေရစည္၊ ပီပါေတြ သန့္ရွင္းဖို့ လိုပါတယ္။

ေတာင္ေပၚေဒသ ေတြမွာ စမ္းေပါက္က ေနထြက္ လာတဲ့စမ္းေရဟာ သန့္ရွင္းတယ္။ စမ္းေပါက္ကို သန့္ရွင္းေအာင္ ကာကြယ္ မထားရင္ ခ်က္ခ်င္း ညစ္ညမ္း သြားနိုင္တယ္။ စမ္းေရ ထြက္ေပါက္ရဲ့ အထက္ပိုင္းမွာ လူ၊ တိရစၧာန္ေတြရဲ့ အညစ္အေၾကး ေတြရိွရင္ စမ္းေရထဲ ေရာဂါပိုး ၀င္ေရာက္တယ္။

ေျမေအာက္ေရ၊ လက္ယက္တြင္း၊ အ၀ီစိတြင္း တူးျပီး ေျမေအာက္ေရ ထုတ္ယူ အသံုးခ်နိုင္တယ္။ လက္နိွပ္ တံုကင္တပ္လို့ ျဖစ္ျဖစ္၊   ေမာ္တာတပ္လို့ ျဖစ္ျဖစ္ အလြယ္တကူ ငင္ယူနိုင္တယ္။ ေျမေအာက္ေရမွာ ေရာဂါပိုး မပါဘူး။ ေျမအေနအထား လိုက္ျပီး ထံုးဓာတ္၊ သံဓာတ္၊ အာဆင္းနစ္ ဓာတ္နဲ့ ဓာတ္ဆားေတြ ပါလာနိုင္လို့ အနၱရာယ္ကင္း၊ မကင္း ေရကို စစ္ၾကည့္ျပီးမွ စိတ္ခ်လက္ခ် သံုးေစခ်င္ပါတယ္။ တိုက္ရိုက္ မသံုးသင့္ တဲ့ေရမွာ ေခ်ာင္းေရ၊ျမစ္ေရ၊ ကန္ေရ၊ လက္ယက္တြင္း နဲ့ရိုးရိုးတြင္းေရ တို့ ပါ၀င္တယ္။

အပူပိုင္းေဒသ ေတြမွာ ေရနဲ့ဆက္စပ္ ေနတဲ့ေရာဂါ ျဖစ္နႈန္းဟာ တစ္နိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာရဲ့ သံုးပံုတစ္ပံု အထိရိွေနျပီး ေ၀းကြာတဲ့ ေရအရင္းအျမစ္နဲ့ ေရျပန္လည္ ရရိွမႈ နည္းပါးျခင္း ေၾကာင့္ လူတစ္ဦး ခ်င္းစီဟာ  ေရ အသံုးျပဳမႈ နည္းပါးျပီး ေရနဲ့ဆက္စပ္တဲ့ ေရာဂါေတြျဖစ္ ပြားရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ့ ပ်မ္းမွ် ေဖေဖာ္၀ါရီ နဲ့ ဇူလိုင္လ မ်ားအတြင္း အစာအိမ္ေရာဂါ၊ ေအာ့အန္ျခင္း၊ ၀မ္းေလွ်ာ ၀မ္းပ်က္ျခင္း ေရာဂါမ်ား အပါအ၀င္ ေရနဲ့ ဆက္စပ္တဲ့

ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားနႈန္း ျမင့္တက္ေလ့ ရိွေၾကာင္း  သိရသလို ဧရာ၀တီျမစ္ ျဖတ္သန္းစီးဆင္း တဲ့ေနရာက မိုးနည္း ရပ္၀န္းကို လွ်ပ္စစ္ျမစ္ေရတင္ စနစ္နဲ့ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရင္ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား ေပါၾကြယ္လာမွာပဲ ျဖစ္တယ္။    ။

 

ေဒါက္တာလြင္သန့္

Crd - mwddaily