Friday, November 13, 2020

သင့္ကေလးအ၀လြန္ မျဖစ္ေစဖို့

 

သင့္ကေလးအ၀လြန္ မျဖစ္ေစဖို့ 


တစ္ကမၻာလံုး ဆိုင္ရာ အ၀လြန္မႈ ျပႆနာမွာ ပိုမိုမ်ားျပား လာေသာ အနၱရာယ္ တစ္ခုျဖစ္ျပီး ကမၻာေပၚတြင္ လူေသဆံုးမႈ ပဥၥမေျမာက္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖဲြ့ WHO က ဆိုပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ဟာ သူစားသံုး လိုက္တဲ့  ကယ္လိုရီ ပမာဏကို ၎ အသံုးျပသည့္ ပမာဏနွင့္ ဟန္ခ်က္ညီေအာင္ မလုပ္နိုင္ပါက အ၀လြန္ျခင္း ျဖစ္လာနိုင္ ပါတယ္။ တစ္နည္း ဆိုေသာ္ ခနၶာကိုယ္ က ေလာင္ကြ်မ္း နိုင္ေသာ ပမာဏထက္ ပိုေသာ  ကယ္လိုရီကို စားသံုးျပီး ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ မရိွပါက ခနၶာကိုယ္တြင္ အဆီမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ ပါလိမ့္မယ္။


ယေန ့ကမၻာတြင္ ရုပ္၀တၳုပိုင္း ဆိုင္ရာမ်ား တိုးတက္ လာသည္နွင့္ အမွ် နိစၥဓူ၀၊ လူေနမႈ၊ စားေသာက္မႈ ပံုစံမ်ားလည္း ေျပာင္းလဲသြားကာ အရြယ္သံုးပါးတိုင္း မွာ အ၀လြန္ျခင္း ေၾကာင့္ က်န္းမာေရး ျပႆနာကို ၾကံေတြ့ခံစား ေနၾကရပါတယ္။ အစေကာင္းမွ အေနွာင္း ေသခ်ာဆိုသလို လူ့ဘ၀ တစ္သက္တာလံုး က်န္းမာစြာ ေနထိုင္နိုင္ဖို့ အတြက္ ကေလးဘ၀ ကတည္းကစ၍ က်န္းမာေရးနွင့္ အညီ အေနအထိုင္၊ အစားအေသာက္ နည္းစနစ္ မွန္ကန္ဖို့ လိုပါတယ္။

အ၀လြန္ေသာ  ကေလးမ်ားမွာ  သူတို့အရြယ္ ေရာက္ေသာအခါ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမွတ္-၂၊ ေသြးတိုး ေရာဂါနွင့္ နွလံုးေရာဂါမ်ား   မလဲြမေသြ ခံစားရနိုင္ ပါတယ္။ ထို့ျပင္ သက္ၾကီးပိုင္း အရြယ္ ေရာက္တဲ့အခါ  နွလံုးေသြးေၾကာ ေရာဂါနွင့္ ပတ္သက္ ဆက္နႊယ္ေသာ  ေလျဖတ္ျခင္း ျဖစ္နိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကမၻာ့နိုင္ငံ အသီးသီးမွ က်န္းမာေရး အဖဲြ့အစည္းမ်ားက ကေလးမ်ား  အ၀လြန္ျခင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ ေစရန္ ရည္ရြယ္ကာ နွစ္တစ္နွစ္၏ စက္တင္ဘာလကို National Childhood Obesity Awareness Month @ ကေလးဘ၀ အ၀လြန္ျခင္း ေရာဂါအတြက္ အထူး သတိျပသင့္ေသာ စက္တင္ဘာလ အျဖစ္ သတ္မွတ္ထား ပါတယ္။ 

မိဘမ်ားတြြင္ တာ၀န္ရိွ

ကေလးမ်ား အ၀မလြန္ေစေရး အတြက္ မိသားစုက႑ ဟာလည္း လြန္စြာ အေရးပါလွ ပါတယ္။ အြန္ကာရီယိုျမိဳ႕ ရိွ ဂူအက္ဖ္ တကၠသိုလ္မွ သုေတသီ တစ္ဦး၏ ေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈ မွတ္တမ္းမ်ာ းအရ ေနြးေထြးခ်စ္ခင္မႈ ရိွေသာ မိသားစုတြင္ ၾကီးျပင္းလာေသာ သမီး မိန္းကေလး မ်ားမွာ Fast Food ေခၚ အျမန္ျပင္ အစားအစာ စားသံုးမႈ နည္းျပီး ကိုယ္အေလးခိ်န္ လည္း အလြန္မမ်ား ၾကတာကို ေလ့လာေတြ့ရိွ ရေၾကာင္း၊ ဖခင္မ်ားနွင့္ ေနြးေထြးခ်စ္ခင္ အေနနီးစပ္သူ သား ေယာက်ာ္းေလး မ်ားမွာလည္း အ၀လြန္မႈ နည္းပါးေၾကာင္း ေလ့လာ ေတြ့ရိွရ ပါတယ္။

ကမၻာတစ္၀န္း ေလ့လာမႈ မွတ္တမ္းမ်ား အရ အသက္ ေျခာက္နွစ္မွ ၁၁ နွစ္အရြယ္ အထိ ပ်မ္းမွ်ကေလး ငါးဦးတြင္ အနည္းဆံုး တစ္ဦးမွာ အ၀လြန္ေသာ ကေလးမ်ား ျဖစ္ေနၾက ပါတယ္။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုနွစ္ နွစ္စုေက်ာ္ က ကေလးမ်ား အ၀လြန္နႈန္းဟာ  ယခုအခါ ၇၀  ရာခိုင္နႈန္း ေက်ာ္ ပိုမိုမ်ားျပား လာျပီး အ၀လြန္ေသာ ကေလးမ်ား အေရအတြက္ ဟာလည္း သံုးဆမက ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင့္ကေလးကို အ၀မလြန္ ေစရန္နွင့္ က်န္းမာေသာ ကိုယ္အေလးခိ်န္ ရိွေစရန္ အတြက္ မိဘမ်ားတြင္ တာ၀န္ အျပည့္အ၀ ရိွပါတယ္။

သင့္ကေလး အ၀မလြန္ ေစရန္အတြက္ မည္သည့္ အစားအစာကို မဆို ေၾကေၾကညက္ညက္ ၀ါးစားခိုင္းပါ။ ကယ္လိုရီ ပမာဏမ်ားျပီး အာဟာရ တန္ဖိုး နိမ့္က်ေသာ အစားအစာ (ဥပမာ- အသင့္စား အာလူးၾကြပ္ေၾကာ္) မ်ားကို မေကြ်းပါနွင့္။ သၾကား ပါ၀င္ေသာ အခ်ိဳရည္မ်ား ေသာက္သံုးျခင္းကို ကန့္သတ္ ေပးထားပါ။ အသီး နွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ားမ်ားေကြ်းပါ။ အသင့္စား စားေသာက္ဆိုင္ မ်ားသို့ ထြက္စားျခင္းကို ကန့္သတ္ပါ။ အသက္အရြယ္ အလိုက္ အစားအေသာက္ ကို ခိ်န္ဆ၍ ေကြ်းေမြးပါ။

တီဗီြၾကည့္ျခင္း သို့မဟုတ္ ဂိမ္းကစားျခင္း နွင့္အျခားေသာ IT ပစၥည္းမ်ား အသံုးျပျခင္းကို တစ္ေန့လွ်င္  အလြန္ဆံုး ၂ နာရီခန့္သာ သံုးစဲြခြင့္ျပပါ။ ေစာေစာ အိပ္ရာ၀င္ခိုင္းပါ။  ကေလးမ်ားကို ခပ္ေစာေစာ အိပ္ရာ၀င္ ေစျခင္းက အ၀လြန္ျခင္းကို တားဆီးေပးသည့္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းမ်ားမွ တစ္ခုျဖစ္ ပါတယ္။ ကိုယ္ကာယ လႈပ္ရွားမႈ ရိွပါေစ။ ကေလးနွင့္ ကိုက္ညီေသာ ေလ့က်င့္ခန္း အခ်ိဳ႕ကို ျပလုပ္ေစျပီး ေလ့က်င့္ခန္း ျပလုပ္ျခင္းမွ ရရိွေသာ ေကာင္းက်ိဳးမ်ား ကိုလည္း ကေလးမ်ား နားလည္ သေဘာေပါက္ ေစရန္ ေျပာျပပါ။ တစ္နွစ္လွ်င္ အနည္းဆံုး တစ္ၾကိမ္ သင့္ကေလးကို ဆရာ၀န္နွင့္ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈ ျပလုပ္ေပးပါ။ 

အ၀လြန္ဆယ္ေက်ာ္သက္

ဆီြဒင္နိုင္ငံတြင္ အသက္ ၁၆ နွစ္နွင့္ ၁၉ နွစ္အရြယ္ လူငယ္တစ္သန္း ေက်ာ္ကို ပ်မ္းမွ်အသက္ ၂၈ နွစ္အထိ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာခဲ့ ပါတယ္။ ထိုေလ့လာမႈ မွတ္တမ္း အရ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္တြင္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ မရိွသူ သို့မဟုတ္ အ၀လြန္သူ သို့မဟုတ္ ၎နွစ္မို်း စလံုးၾကံေတြ့ ေနေသာ သူမ်ားဟာ အရြယ္ေရာက္ခိ်န္ တြင္ ျပင္းထန္ေသာ ေရာဂါမ်ားနွင့္ မသန္မစြမ္း ျဖစ္နိုင္ေသာ အနၱရာယ္ ျမင့္မားေၾကာင္း ဆီြဒင္ သုေတသီမ်ား က ေတြ့ရိွခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ အ၀လြန္ျခင္း ကလည္း နွလံုးနွင့္ အသက္ရွူ လမ္းေၾကာင္း ျပႆနာ ျဖစ္နိုင္ေျခ လြန္စြာ မ်ားေၾကာင္း ေလ့လာသိရိွ ရပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ တြင္ အ၀မလြန္ေအာင္ သတိထားျခင္းျဖင့္ သက္လတ္ပိုင္း အရြယ္ ေရာက္ေသာ အခါ မသန္မစြမ္း ျဖစ္နိုင္သည့္ အနၱရာယ္ ျဖစ္မလာေအာင္ ၾကိုတင္ကာကြယ္ရာ ေရာက္ေၾကာင္း သုေတသီ မ်ားက ထပ္ေလာင္း အၾကံျပထား ပါတယ္။ 

၀လြန္ မိန္းကေလးမ်ား သတိထား

အ၀လြန္ေသာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မိန္းကေလး မ်ားတြင္ ေနာက္ဆက္တဲြ ျပႆနာမ်ား အျဖစ္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အမ်ိဳးသမီးေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၾကံေတြ့ရ နိုင္ပါတယ္။ အ၀ လြန္ကဲေသာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မိန္းကေလးမ်ား တြင္ အပ်ိဳေဖာ္၀င္ ေစာနိုင္ျခင္း သို့မဟုတ္ ေနာက္က် နိုင္ျခင္း၊  အပ်ိဳ ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ရာသီစက္၀န္း လစဥ္မေပၚဘဲ လျခားေပၚျခင္း၊ မီးယပ္ေသြး အဆင္းနည္းျခင္း၊ အျခားေရာဂါမ်ား မရိွပါဘဲလ်က္ ရာသီစက္၀န္း လစဥ္မေပၚ ေတာ့ျခင္း သို့မဟုတ္ ထိန္ျခင္း၊ မမ်ိဳးဥေၾကြမႈ မမွန္ကန္ေတာ့ဘဲ ရာသီစက္၀န္း လစဥ္ မေပၚျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးေရာဂါ အတြက္ ဆရာ၀န္မ်ားက စမ္းသပ္ရာ တြင္ ခက္ခဲျခင္း သို့မဟုတ္ အေျဖမွားနိုင္ျခင္း၊ ဆီးထိန္းရ ခက္ျခင္း သို့မဟုတ္ ဆီးထြက္ လြယ္ျခင္း၊ အ၀လြန္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အိမ္ေထာင္ျပေသာ အခါတြင္လည္း သားသမီးရရန္ ခက္ခဲျခင္း၊ မရျခင္း သို့မဟုတ္ သားသမီး ရရန္ ကုသရာတြင္ အခိ်န္ ၾကာျမင့္ျခင္း၊ ကုသရခက္ခဲ၍ သို့မဟုတ္ အခိ်န္ၾကာမွ ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ေသာအခါ စမ္းသပ္ရ ခက္ခဲျခင္း၊ အေရျပား ယားယံတတ္ျခင္း၊ ကေလး အေနအထား၊ ဦးတိုက္ပံု၊ အရြယ္အစားမ်ား ခန့္မွန္းရ ခက္ခဲျခင္း၊ ကေလး နွလံုးခုန္သံ နားေထာင္ရ ခက္ခဲျခင္း သို့မဟုတ္ မၾကားရျခင္း၊ သေနၶသား အေနအထား မမွန္၍ ျပျပင္ေပး ရာတြင္ ခက္ခဲျခင္း၊ မေအာင္ျမင္ျခင္း သို့မဟုတ္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ စဥ္ေခတၱ ဆီးခ်ိဳ ေသြးခ်ိဳ ျဖစ္နိုင္ျခင္း၊ အ၀လြန္ျပီး ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ျဖစ္ေနေသာ မိခင္မွ ေမြးဖြားလာေသာ ကေလးငယ္ မ်ားဟာ သာမန္ကိုယ္ အေလးခိ်န္ရိွျပီး ဆီးခ်ိဳေရာဂါ မရိွေသာ မိခင္မွ ေမြးဖြားလာေသာ ကေလးမ်ားထက္ အထီးက်န္ စိတ္ေ၀ဒနာ ျဖစ္နိုင္သည့္ အနၱရာယ္ ေလးဆမွ် ပိုမ်ားျခင္း၊ ကေလးဗိုက္ခဲြ ေမြးရန္အတြက္ လည္းေကာင္း၊ အျခားမီးယပ္ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး တို့ေၾကာင့္ သားအိမ္ ထုတ္ျခင္း သို့မဟုတ္ အလံုးထုတ္ျခင္း အတြက္ ေမ့ေဆး၊ ထံုေဆးေပး ခက္ခဲျခင္း၊ ခဲြစိတ္ရာတြင္ ပိုမိုခက္ခဲျပီး  အခိ်န္ၾကာျခင္း၊ ခဲြေၾကာင္း အနာက်က္မႈ ေနွးေကြးျခင္း သို့မဟုတ္ အနာမက်က္ျခင္း၊ ခဲြထားေသာ ခဲြေၾကာင္းမွ  ကံြ်ထြက္ျခင္း စသည့္ ျပႆနာ မ်ားျဖင့္ ၾကံေတြ့ရနိုင္ ပါတယ္။

အခု်ပ္အားျဖင့္ ဆိုေသာ္    မိန္းကေလး ျဖစ္ေစ၊  ေယာက်ာ္းေလး ျဖစ္ေစ အ၀လြန္ျခင္းက အလွပ်က္ရံု မွ်မက အ၀လြန္ကဲ ျခင္းေၾကာင့္ ဒူးနာ၊ ခါးနာ၊ ေပါင္ပြန္းျခင္း တို့အျပင္ ဆီးခ်ိဳ ၊ ေသြးတိုးနွင့္ ကင္ဆာေရာဂါ မ်ား ပိုမိုျဖစ္ပြား လာနိုင္ပါတယ္။ သြက္လက္ ခ်က္ခ်ာမႈ နည္းပါးလာကာ ထင္တိုင္းမေပါက္ နိုင္ေတာ့ဘဲ စိတ္ဖိစီး၍ စိတ္ဓာတ္က် ေ၀ဒနာကို ခံစားရနိုင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိအသိ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ အ၀မလြန္ ေစေအာင္ ခံယူခ်က္ ျပင္းျပင္းျဖင့္ အေနအထိုင္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္၍ နိစၥဓူ၀ ကိစၥၾကီးငယ္ မွန္သမွ်ကို ေလ့က်င့္ခန္း ဆန္ဆန္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား ေပးဖို့ လိုအပ္ပါေၾကာင္း နွင့္ လူၾကီးမိဘမ်ား ကလည္း သင့္ကေလး အ၀လြန္ မျဖစ္ေစဖို့ ပဲ့ျပင္ထိန္းေက်ာင္း သင့္ပါေၾကာင္း အၾကံျပလိုက္ရပါတယ္။ 

 

ေပါက္ေပါက္

ဓာတ္ပံု - အာတာနက္

Crd mwddaily


No comments: