နာတာရွည္ကင္ဆာျဖင့္ အသက္မဆံုးရံႈးေစလို

နာတာရွည္ကင္ဆာျဖင့္ အသက္မဆံုးရံႈးေစလို

ႏွစ္စဥ္ ဇြန္လ ပထမပတ္၏ တနဂၤေႏြေန႔ကို National Cancer Survivors Day အျဖစ္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးက အထူးတလည္သတ္မွတ္ထားၾကၿပီး ထိုေန႔သို႔ေရာက္တိုင္း ကင္ဆာေရာဂါမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ က်န္းမာသုတမွ်ေ၀ပြဲကို က်င္းပေလ့ရွိၾကသည္။ထိုသို႔အထူးတလည္ သတ္မွတ္က်င္းပရျခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာကင္ဆာေရာဂါမ်ား ခံစားရေသာ္လည္း အသက္ရွင္သန္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ နာတာရွည္ကင္ဆာေ၀ဒနာသည္မ်ားကို စိတ္ဓာတ္ခြန္အားျဖစ္ေစရန္၊ အခ်ိန္မီကုသမႈခံယူရန္ႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးသူဦးေရ ေလ်ာ့ခ်နိုင္ရန္ စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ကင္ဆာေရာဂါ

လူသားအားလံုး၏ ခႏၶာကို္ယ္ထဲတြင္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားက အလိုေလ်ာက္ ျဖစ္တည္ေနၾကျပီး လူတစ္ေယာက္၏ ဘ၀တစ္သက္တာမွာ ၄င္းကင္ဆာဆဲလ္ ေတြက ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ၆ ႀကိမ္ မွ ၁၀ၾကိမ္အထိ ေပၚလာတတ္ ၾကသည္။ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားသည္ သန္းေထာင္ေပါင္း အနည္းငယ္အထိ ပြားမလာမခ်င္း ပံုမွန္ေရာဂါရွာေဖြ စစ္ေဆးခ်က္မ်ားမွာ “ကင္ဆာေရာဂါ” ဆိုသည္ကို ေဖာ္ျပလာမည္ မဟုတ္ေသးေပ။ ခႏၶာကိုယ္ကို ဆဲလ္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ ထားၾကျပီး ဆဲလ္အေဟာင္းမ်ား ျပိဳကြဲ ေသဆံုးသြားခ်ိန္မွာ ဆဲလ္အသစ္မ်ားက အစားထိုးျဖစ္ေပၚ လာေလ့ရွိသည္။ ထိုသို႕ ပံုမွန္ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ၊ ဆဲလ္မ်ားမူမမွန္၍ အတိုင္းအဆမရွိ ပြားမ်ားလာျပီးေနာက္ တျခားေသာ အဂၤါအစိပ္အပိုင္း မ်ားအတြင္းသို႔ က်ဳးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ျခင္းျဖင့္ အလံုး၊ အဖု၊ အက်ိတ္ေတြ ျဖစ္လာကာ“ကင္ဆာေရာဂါ” ကိုျဖစ္ေစသည္။ ၄င္းကင္ဆာဆဲလ္ မ်ားသည္ ေသြးေၾကာ ႏွွင့္သားငံ(သားနံ) ရည္ေၾကာမ်ားမွ တဆင့္အျခားေသာ အဂၤါအစိပ္အပိုင္းမ်ား အတြင္းျပန္႔ႏွံ႔ ေရာက္ရွိသြားျခင္းကို“ကင္ဆာ အျမစ္ပြားသည္”  ဟု ဆိုၾကသည္။

သို႔ေသာ္ တခ်ိဳ႕ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ကင္ဆာအျဖစ္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားျခင္း မရွိဘဲအသားပို၊ အက်ိတ္ အေနမ်ိဳးျဖင့္သာ တည္ ရွိေနသည္။ ၄င္းအက်ိတ္ ကလည္း တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ကင္ဆာျဖစ္လာနိုင္၍ မေပါ့ဆသင့္ေပ။ ကင္ဆာေရာဂါသည္ လူအေသအ ေပ်ာက္ အမ်ားဆံုး ေရာဂါျဖစ္ျပီး ကမၻာႏွင့္အ၀ွမ္း ယေန႔အထိ ကင္ဆာ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၂၀၀ မက ရွိေနျပီျဖစ္သည္။ ကင္ဆာေရာဂါ ေ၀ဒနာသည္မ်ား အတြက္ အထိေရာက္ဆံုး အသက္ကယ္ဆယ္ နည္းမွာ ေရာဂါမကြ်မ္းခင္ စဦးပိုင္းကာလမွာ အခ်ိန္မီ သိေနဖို႔လိုပါသည္။ ဆဲလ္တစ္ခုမွာ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ကင္ဆာက်ိတ္ တစ္ခုသည္ ကိုယ္ခႏၶာ၏ အျခားေသာ အဂၤါအစိတ္အပိုင္း တစ္ခုသို႔ပ်ံ႕ႏွံ႕ သြားသည္ျဖစ္ေစ၊ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္က အက်ိတ္တစ္ခုလံုး ကုန္စင္ေအာင္ မထုတ္နိုင္ခဲ့လ်ွင္ ျဖစ္ေစ၄င္း ကင္ဆာေရာဂါ ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚ လာတတ္ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ နွင့္ ကင္ဆာအေျခအေန

ေလ့လာမႈမွတ္တမ္းမ်ား အရ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ား တြင္ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈမွာ ႏွစ္စဥ္ပိုမို မ်ားျပား လာေၾကာင္း၊ ၄င္းျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း အရ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ႏႈန္းထားမွာလာမည့္ ၂၀၃၀ ျပည့္ႏွစ္ အေရာက္တြင္ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ျမင့္တက္ လာႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။ ယေန႔ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသားမ်ားမွာ အဆုတ္ကင္ဆာ သို႔မဟုတ္ ခံတြင္းကင္ဆာ ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားေနၾကျပီး ၄င္းကင္ဆာ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးသည္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ကြမ္းစားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္ေနသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ႏွင့္ ရင္သားကင္ဆာမ်ား အဓိက ျဖစ္ပြားေနၾကသည္။ က်န္းမာေရးသုတ ေခါင္းပါး ေနၾကသျဖင့္ ေရာဂါကို ေစာစီးစြာ စနစ္တက် ရွာေဖြစစ္ေဆး နိုင္ျခင္းႏွင့္ ထိေရာက္စြာ ေဆး၀ါးကုသခံယူမႈ အပိုင္းမ်ားတြင္ အားနည္း ေနၾကသျဖင့္ လူအေသအေပ်ာက္ ဖိတ္စင္မႈမ်ား ျမင့္တက္ေနသည္။

ကင္ဆာေရာဂါသည္မ်ားအတြက္ သတင္းေကာင္း

          တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ေဟာင္ေကာင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသရွိ ေဆးတကၠသိုလ္ ကုခန္းဆိုင္ရာ ေက်ာင္းကေလးႏွင့္ လူႀကီး ေဆးပညာဌာနမွ ပါေမာကၡ တူေ၀၀င္ ဦးေဆာင္ေသာ ေဆးသိပၸံသုေတသီ တစ္စုသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကာလီဖိုးနီးယား ျပည္နယ္ ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လိစ္ၿမိဳ႕ ရွိ ကာလီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္မွ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား တားဆီးေရး ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သုေတသန ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသို႔ သုေတသနျပဳရာမွ မၾကာေသးမီက ကုထံုးသစ္တစ္မ်ိဳး ေပၚေပါက္လာ ေစမည့္ နည္းလမ္းတစ္ခုကို ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိ ခဲ့သည္။ ဆဲလ္အတြင္းပိုင္းရွိ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇမ်ား ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးသည့္ အက္ဇိုဆုမ္း မ်ားကို ျပဳျပင္ျခင္းအားျဖင့္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား တိုးပြားမလာေအာင္ တားဆီးႏိုင္လိမ့္မည္ ဟု  ႀကိဳတင္ေတြးဆကာ သုေတသနျပဳ ေလ့လာရာ၌ ဓာတ္ကင္ျခင္းကို နည္းလမ္းတစ္ခု အျဖစ္ သံုးခဲ့ရာ အလားအလာ ေကာင္းမ်ား ေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း ၎တို႔၏ သုေတသနစာတမ္း တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

ဆင္ျခင္သင့္ေသာ ဘ၀ေနထိုင္မႈပံုစံ

(က) ရုပ္ခႏၶာကိုယ္ နွင့္ စိတ္ေနသေဘာထား ျပႆနာေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္လာရသည္။ စိတ္တိုေဒါသ ထြက္လြယ္ျခင္း၊ ခြင့္မလႊတ္တတ္ျခင္း၊ အာဃာတၾကီးျခင္း၊ အဆိုးျမင္ တတ္ျခင္းေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ဖိအားျဖစ္ကာ အက္ဆစ္မ်ား မတန္ တဆ ထြက္ရွိလာသည္။ ၄င္းအက္စစ္က ရုပ္ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ကင္ဆာျဖစ္ေစသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စိတ္ရွည္သီးခံ ေမတၱာစိတ္ေမြးပါ။

(ခ) အအိပ္အေန မွန္ကန္ျခင္း၊ စားေသာက္ပံု နည္းလမ္းက်ျခင္း၊ အသင့္အတင့္ ပံုမွန္ေလ့က်င္းခန္း ယူျခင္းစသည့္ က်န္းမာေရး ႏွင့္အညီ လူေနမႈဘ၀ ပံုစံမ်ားအတိုင္း ေနထိုင္နိုင္ပါက ကင္ဆာေရာဂါ ဆယ္မ်ိဳးတြင္ ေလးမ်ိဳးထက္ပိုေသာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ထား နိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

(ဂ) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း နွင့္ တဆင့္ခံ ေဆးလိပ္ေငြ႕ရႈရႈိက္မိျခင္းက ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္နိုင္ သည့္ အၾကီးမားဆံုး အႏၱရာယ္ ျဖစ္သည္။

(ဃ) သဘာ၀နည္း မဟုတ္ဘဲ အနံ႔အရသာ ေကာင္းေအာင္ ျပဳျပင္ဖန္တီး ထားသည့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ ရယ္ဒီမိတ္ (အရန္သင့္) အစားအေသာက္ မ်ားက ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္းကို ဒုတိယအဆင့္မွာ ရွိေစသည္။

(င) အ၀လြန္ျခင္းက ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္းကို တတိယအဆင့္မွာ ရွိေစသည္္။

(စ) အရက္အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္းက ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္းကို စတုတၱအဆင့္မွာ ရွိေစသည္။

(ဆ) ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစားမရွိျခင္း ကလည္း ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ေစနိုင္ေသာ အႏၱရာယ္အဆင့္မွာ ရွိေနသည္။

(ဇ) ပံုမွန္နည္း မဟုတ္ဘဲ လိင္အေပ်ာ္ၾကဴးျခင္း ကလည္း ခံတြင္း၊ လည္ေခ်ာင္းႏွင့္ က်ား၊ မ မ်ိဳးပြားအဂၤါတို႔တြင္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္လာေစေသာ အဓိကတရားခံမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

(စ်) စိတ္ခ်မ္းသာမႈက ေရာဂါေ၀ဒနာေတြကို ေလ်ာ့ပါးသက္သာရာ ရေစသည့္အတြက္ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးကို ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ ၾကိဳးစား ေနထိုင္ပါ။

(ည) ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားက ေအာက္စီဂ်င္ ကိုေၾကာက္ၾကသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကိုယ္တြင္းရွိဆဲလ္ေတြထဲ ထိေအာင္ ေအာက္စီဂ်င္မ်ားမ်ား ေရာက္ရွိေစဖို႔အတြက္ ေန႔စဥ္ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈျပဳပါ၊ အသက္ျပင္းျပင္း ရႈရႈိက္ပါ။

(ဋ) ျဖစ္နိင္ရင္ ေရခဲေသတၱာထဲမွာ ပလပ္စတစ္ ေရသန္႔ဗူး မထည့္ပါႏွင့္။ ေသာက္ေရကို ဖန္ပုလင္းျဖင့္ ထည့္ထားျခင္းက ပိုေကာင္းပါသည္။

(ဌ) ပလပ္စတစ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ဗူးခြက္မ်ားက မိုက္ခရိုေ၀့ဖ္မီးဖိုထဲတြင္ လံုး၀ထည့္မသံုး ပါႏွင့္။

(ဍ) ကင္ဆာေ၀ဒနာသည္ မ်ားတြင္ က်န္းမာေသာ ဆဲလ္မ်ား တည္ေဆာက္ေစရန္ ခႏၶာကို္ယ္ထဲမွာ စြမ္းအားျမွင့္ အင္ဇိုင္းေတြ အလံုေအလာက္ ရရွိရန္ လိုအပ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လတ္လတ္ ဆတ္ ဆတ္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ႏွင့္ သစ္သီး၀လံတို႕ကို တစ္ေန႔လွ်င္ႏွစ္ၾကိမ္မွ သံုးၾကိမ္အထိ စားေပးဖို႔လိုအပ္သည္။ အပင္မွရေသာ ထိုအင္ဇိုင္းဓာတ္မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္က အလြယ္တကူ စုပ္ယူနိုင္သျဖင့္ စားေသာက္ျပီးေနာက္ ၁၅ မိနစ္ အတြင္းမွာပင္ ခႏၶာကိုယ္၏ ဆဲလ္မ်ားဆီသို႔ ေရာက္ရွိသြားနိုင္ ပါသည္။ အင္ဇိုင္း အာဟာရဓာတ္ေတြ အျပည့္အ၀ ရရွိႏိုင္ေစရန္ ၄င္းဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ားကို ႏြမ္းေပ်ာ့သြားသည့္ တိုင္ေအာင္ အခ်ိန္ၾကၾကာ မခ်က္ျပဳတ္သင့္ေပ။

ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားကိုနိုင္ေသာ အစားအစာမ်ား

(က) ဘရိုကိုလီ(ေခၚ) ပန္းေဂၚဖီစိမ္းထဲတြင္ ရင္သားကင္ဆာကို ႏွိမ္ႏွင္းေပးႏိုင္ေသာ သဘာ၀ indole 3-carbinol ဓာတ္ပါရွိေန၍ အမ်ိဳးသမီးမ်ား မၾကာခဏ စားေပးသင့္သည္။ ထို႔ျပင္ အူမၾကီး ႏွင့္ မစင္အိမ္ကင္ဆာ တို႔ကိုလည္း မျဖစ္ေစႏိုင္ေပ။

(ခ) ၾကက္သြန္ျဖဴထဲရွိ ဓာတ္ေပါင္းစုမ်ားက ေသြးျဖဴဥမ်ားျဖင့္ ေရာဂါပိုးကို ခုခံႏိုင္ေသာ အစြမ္းသတၱိ ရွိေစ၍ ကင္ဆာေရာဂါကို ေသ ေစသည္။ အထူးသျဖင့္ ၾကက္သြန္ျဖဴက အစာအိမ္ကင္ဆာ အတြက္ သဘာ၀ အားေဆးျဖစ္သည္။

(ဂ) မုန္လာဥနီက အဆုတ္၊ အစာအိမ္၊ ဆီးက်ိတ္၊ ဆီးအိမ္၊ အူကင္ဆာတို႔ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးႏိုင္သျဖင့္ ေန႔စဥ္ အစားအေသာက္ စာရင္းထဲတြင္ မုန္လာဥနီ ထဲ့စားေပးပါ။

(ဃ) မႈိထဲရွိ Lectin (ေခၚ) ပရိုတိန္းဓာတ္ တစ္မ်ိဳးက ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားကို တိုက္ထုတ္ ေပးသည့္အျပင္၊ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔ ဆက္လက္မျပန္႔ပြား ေအာင္ဟန္႔တား ေပးသည္။ ထို႔ျပင္ ကိုယ္ခံစြမ္းအားကုိ တိုးတက္ ျမင့္မားေစသည္။

(င) ဗာဒန္ေစ့၊ ေျမပဲ၊ သစ္ၾကားသီးကဲ့သို႕ အခြံမာသီးမွ ရရွိေသာ အေစ့အဆံမ်ားမွာ quercetin ႏွင့္ kaempferol ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းမ်ား အလံုအေလာက္ ပါရွိေန၍ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ၾကီးထြားလာမႈကို ရပ္တန္႔ေစသည္။

(စ) သေဘၤာသီးထဲရွိ အက်ိဳးျပဳဓာတ္တိုး ဆန္႔က်င္ပစၥည္းမ်ားက ကင္ဆာေရာဂါကို တိုက္ထုတ္ေပး ႏိုင္သည္။ ၀က္အူေခ်ာင္း၊ ၀က္သားျပား၊ ငါးေသတၱာ အစရွိသည့္ တာရွည္ခံျပဳလုပ္ ထားေသာ စည္သြပ္ဗူး မ်ားေၾကာင့္ ခဲဆိပ္တက္ျခင္း မွလည္း သေဘၤာသီး စားျခင္းျဖင့္ ေျပေပ်ာက္ေစ ပါသည္။

(ဆ) ေထာပတ္သီးထဲရွိ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ က ဌက္ေပ်ာသီးထဲတြင္ ပါရွိမႈထက္ ပိုမိုသည္။ ထို႔ျပင္ ေထာပတ္သီးမွာ အစြမ္းထက္ျမက္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းမ်ား ျပည့္ႏွက္ေန၍ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အဆီဆဲလ္မ်ားကို စုပ္ယူပစ္ႏိုင္ သည္။

(ဇ) စပ်စ္သီးထဲတြင္ ဗီတာမင္စီႏွင့္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ တို႔ ၾကြယ္၀စြာပါရွိေန၍ အထူးသျဖင့္ ရင္သားကင္ဆာကို ကာကြယ္ေပးသည္။ ထို႔ျပင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ေဘးဥပါသ္ျဖစ္ေစေသာ ဆဲလ္မ်ားကို တိုက္ထုတ္ေပးသည္။

(စ်) ခရမ္းခ်ဥ္သီးထဲရွိ ဗီတာမင္စီက ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းအျဖစ္ အစြမ္း ထက္ျမက္ေစကာ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဆဲလ္မ်ားကို ဖ်က္စီးေပးသည္။ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခ်က္ မ်ားအရ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ထဲတြင္ ပါရွိေနေသာ သဘာ၀ lycopene ဓာတ္က ခံတြင္းကင္ဆာဆဲလ္ မ်ားကို သတ္ေပးနိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

(ည) လၻက္ရည္ဇြန္း တစ္ဇြန္းစာ ပမာဏရွိေသာ  နႏြင္းမႈန္႔ႏွင့္ သံလြင္ဆီတို႔ကို ဆတူေရာ၍ ၄င္းအေရာအေႏွာ ထဲသို႔ လၻက္ရည္ဇြန္း ေလးပံု တစ္ပံု ပမာဏရွိေသာ အနက္ေရာင္ငရုပ္ေကာင္းမႈန္႔ ထဲ့၍ သမေအာင္ ေရာေမႊပါ။ ရလာေသာ ေဆးကို တစ္ေန႔တစ္ၾကိမ္မွ် ေသာက္ေပးရံုျဖင့္ အူမၾကီးကင္ဆာ၊ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ ႏွင့္ အသည္းကင္ဆာ တို႔မွ ကာကြယ္ေပးနိုင္သည္။

(ဋ) အစိမ္းရင့္ေရာင္ အရြက္ရွိျပီး ဖေယာင္းပန္းႏွင့္ သ႑ာန္တူေသာ အပြင့္မ်ားပြင့္သည့္ အပင္ၾကီးတစ္မ်ိဳး မွရရွိေသာ magnolia ပန္းပြင့္သည္ ဦးေခါင္း ႏွင့္ လည္ပင္းကင္ဆာ အက်ိတ္မ်ားကို က်ဳံ႕၀င္သြားေစနိုင္သည့္ အစြမ္းရွိသျဖင့္ တရုတ္ ႏွင့္ ဂ်ပန္နိုင္ငံတို႔တြင္ ရိုးရာ တိုင္းရင္းေဆးအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီ၍ အသံုးျပဳလာခဲ့ၾကသည္။

(ဌ) ဘရာဇီးႏိုင္ငံရွိ သိပံၸပညာရွင္မ်ား၏ ေလ့လာစမ္းစစ္ခ်က္ မ်ားအရ အင္းဆက္ပိုးမႊား တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ နက်ယ္ေကာင္၏ အဆိပ္သည္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္စြမ္း ရွိေၾကာင္းေတြ႕ရွိ ခဲ့ၾကသည္။ နာက်ယ္ေကာင္၏ MPI ဟု အမည္ေပးထားေသာ ၄င္းအဆိပ္မွ သတ္ပစ္ႏိုင္ေသာ ကင္ဆာမ်ားမွာ ဆီးအိမ္၊ ဆီးက်ိတ္ႏွင့္ ေသြးျဖဴဥကင္ဆာဆဲလ္ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ MPI အေနႏွင့္ အျခားက်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ေနေသ ဆဲလ္မ်ားကို ထိခိုက္ေစနိုင္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ သုေတသီမ်ားက ၄င္းအဆိပ္ကို မည္ကဲ့သို႔ အသံုးျပဳရမည္ဆိုေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို ဆက္လက္ရွာေဖြ ေနေၾကာင္း သိရသည္။

ေရွာင္ရန္ အစားအစာမ်ား။

(က) ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴေဖြး ေနေသာ သၾကားမႈန္မ်ားက ကင္ဆာအတြက္ အာဟာရျဖစ္သည္။ ၄င္းကင္ဆာဆဲလ္ကို အားေပးေသာ အာဟာရကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္သည့္ အေနျဖင့့္သၾကားကို (လံုး၀) မစားသင့္ေပ။ ထို႔ျပင္ Nutra Sweet, Equal, Spoonful စသည့္ သၾကားအစားထိုး အခ်ိဳအရသာ ေတြမွာလည္း Aspartame ဓာတ္မ်ား ပါ၀င္ေန၍ ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ မ်ားကို ထိခိုက္ေစနိုင္သည္။ သၾကားကိုေရွာင္၍ ပ်ားရည္ (သို႔မဟုတ္) တင္လဲရည္တို႔ကို သင့္တင့္ရံုပမာဏမွ် စားေပးနိုင္ ပါသည္။

(ခ) ႏြားႏို႔၊ ဆိတ္ႏို႔၊ ကြ်ဲႏို႔ စသည့္တိရစၦာန္ထြက္ နို႔မ်ားသည္ လူ႔ခႏၶာကို္ယ္တြင္း အစာအိမ္ ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္းမွ အက်ိအခြ်ဲေတြ ပံုမွန္ထက္ပို၍ ထြက္လာေစသည္။ ထိုအက်ိအခြ်ဲမ်ားကို ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက စားသံုးပစ္ တာေၾကာင့္လည္း ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ အားေကာင္းလာေအာင္ တြန္းအားေပးရာ ေရာက္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါသည္ မ်ားအေနျဖင့္ တိရစၦာန္ထြက္နို႔ မ်ားကို ေရွာင္၍၊ သၾကားမပါေသာ ပဲႏို႔ရည္ကိုသာ ေသာက္ေပးသင့္သည္။ ပဲႏို႔ရည္က ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို ယုတ္ေလ်ာ့ေစရံု သာမက လူကိုခြန္အား ျဖစ္ေစသည္။

(ဂ) အမဲ၊ ၀က္ စသည့္အနီေရာင္ အသားမ်ားက အက္ဆစ္ထြက္ရွိမႈကို အားေပးသည့္အျပင္၊ အသားပရိုတိန္းဓာတ္ ကအစာေက်ညက္ရန္ ခက္ခဲသြားတာေၾကာင့္ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အစာေျခအင္ဇိုင္း ေတြအမ်ားၾကီးရွိဖို႔ လိုအပ္သည္္။ အကယ္၍ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အင္ဇိုင္းမလံုေလာက္ ပါက ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို သုတ္သင္ရန္ ခက္ခဲသြားပါ လိမ့္မည္။ ထိုအသားေတြကို စားသံုးေသာအခါ အစာမေၾကပါက အသားမ်ား ပုပ္သိုးသြားျပီး လူကို အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစသည္။ ထို႔ျပင္အမဲ၊ ၀က္၊ ၾကက္ မ်ားကိုေမြးျမဴရာတြင္ သံံုးေလ့ရွိေသာ ပဋိဇီ၀ေဆးမ်ား၊ ၾကီးထြားေဟာ္မုန္း ေဆးမ်ားႏွင့္ ၄င္းတိရစၦာန္ေတြမွ ပါလာေသာ ကပ္ပါးပိုးေတြက ကင္ဆာေရာဂါသည္ ေတြကို ထိခိုက္ေစနိုင္သည္။

(ဃ) ကင္ဆာေ၀ဒနာသည္ မ်ားအေနျဖင့္ ငါးမ်ားမ်ား စားသင့္ျပီး ၾကက္သားကို အသင့္အတင့္ စားေပးနိုင္သည္။

 

ေစတနာမ်ားစြာ

 

ေဆာင္းပါးရွင္ ေပါက္ေပါက္ ေရးသားသည္။