အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား

 

အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား

          အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါသည္ ကမၻာတလႊား ကင္ဆာေရာဂါ မ်ားေၾကာင့္ ေသဆုံးရမႈမ်ား၏ အဓိကေနာက္ခံ အေၾကာင္းရင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ၊ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ေစ အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါ ခံစားရပါက တျခားကင္ဆာ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ ယွဉ္လွ်င္ ေသဆုံးႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ လူနာမ်ား၏ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ပြား ေနေၾကာင္း သိရၿပီဆိုရင္လည္း အခ်ိန္ ေနာက္က် ေနသည္က မ်ားသည္။ ေရာဂါက ဟိုပ်ံ႕သည္ပ်ံ႕ ျဖစ္ေနၿပီး ကင္ဆာအဆင့္ျမင့္ ေနၿပီဆိုရင္ ကုသမႈနည္းလမ္း ေရြးခ်ယ္စရာလည္း နည္းသြားသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာကို ေစာေစာ သိႏိုင္ေစေရး ႀကိဳတင္ရွာေဖြဖို႔က ေဆးလိပ္ မေသာက္တတ္သူမ်ား အတြက္ မလိုအပ္လွ၊ သိပ္အက်ိဳးမရွိဟု ဆိုသည္။ ေဆးလိပ္ကို ေရရွည္ေသာက္ခဲ့ သူမ်ား အတြက္ေတာ့ အဆုတ္ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ရွာေဖြေရး လုပ္ငန္းမ်ားက တစုံတရာ အက်ိဳးရွိပါသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ Primary Prevention ေခၚသည့္ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး ေရွာင္ၾကဉ္ျခင္း၊ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ ေလ်ာ့ခ်ျခင္း နည္းလမ္းမ်ားက အက်ိဳးရွိပါသည္။

          အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါသည္ အဆုတ္တြင္းေလႁပြန္ မ်ားမွလည္းေကာင္း၊ အဆုတ္ အသားလႊာမ်ားမွ လည္းေကာင္း၊ အဆုတ္ဖုံး အေျမႇးပါး မ်ားမွလည္းေကာင္း စတင္ျဖစ္ပြားသည့္ ေရာဂါျဖစ္သည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ အမ်ားစုက ျပင္းထန္ၿပီး အသက္ေသဆုံး ႏိုင္ေခ်မ်ားသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ လကၡဏာာရပ္ မ်ားမွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း ႏွင့္ ေမာပန္းျခင္း တို႔ျဖစ္သည္။ အထက္ပါ လကၡဏာရပ္မ်ား ခံစားရပါက ေဆး႐ုံ၊ေဆးခန္း မ်ားသို႔ သြားေရာက္ျပသ သင့္သည္။ ျဖစ္ပြားသည့္ လူနာ၏ ေရာဂါရာဇဝင္ႏွင့္ ကင္ဆာအဆင့္တို႔ အေပၚမူတည္ၿပီး  အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသမႈပုံစံမ်ား ကြာျခားသြားၾကသည္။

          အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါကို အၾကမ္းဖ်ဉ္းအားျဖင့္ NSCLC ႏွင့္ SCLC ဟူ၍ အမ်ိဳးအစား ခြဲျခားထားသည္။ NSCLC အုပ္စုက ႀကီးထြားမႈႏႈန္း ေႏွးတတ္သည္။ ေဆးလိပ္ မေသာက္တတ္သူ မ်ားမွာ ျဖစ္တတ္သည္။ ပိုၿပီးလည္း အျဖစ္မ်ားသည္။ SClC အမ်ိဳးအစားကေတာ့ ေဆးလိပ္သမားေတြမွာ ျဖစ္ေလ့ရွိၿပီး ပိုျပင္းထန္သည္။

          ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ GLOBOCAN အဖြဲ႕ႀကီး၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ အဆုတ္ကင္ဆာ သည္ လူကိုေသေစ ႏိုင္ေသာ အဓိကကင္ဆာ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ၿပီး ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ကမၻာတဝွမ္း အဆုတ္ကင္ဆာ လူနာ ၁.၈ သန္း ေသဆုံးခဲ့သည္။ ကင္ဆာလူနာသစ္ စုစုေပါင္း၏ ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္သည္။ ေဆးရြက္ႀကီး သုံးစြဲျခင္း (စီးကရက္၊ ေဆးေပါ႔လိပ္၊ ေဆးတံ) ပုံစံမ်ားအားလုံးက အဆုတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားမႈကို အားေပးသည္။ တဆင့္ခံ ေဆးလိပ္ေငြ႕မ်ား၊ လုပ္ငန္းခြင္ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ား (ဆိုးေဆး၊ မီးခံေက်ာက္ႏွင့္ တျခား ဓာတုပစၥည္းမ်ား) ကလည္း အဆုတ္ကင္ဆာ၏ တရားခံမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ မ်ိဳး႐ိုးလိုက္ အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါကေတာ့ ရွားပါးသည္ဟု ဆိုသည္။

အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါကာကြယ္ျခင္း

          ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး ေရွာင္ၾကဉ္ျခင္းက အဆုတ္ကင္ဆာ ကာကြယ္ေရး အတြက္ အဓိကအက်ဆုံး ျဖစ္သည္။ တဆင့္ခံ ေဆးလိပ္ေငြ႕မ်ား၊ ေလထုညစ္ညမ္းမ ႈမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၲရာယ္မ်ားမွ ေရွာင္ရွား ႏိုင္ဖို႔လည္း အေရးႀကီးသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ကို မကာကြယ္ႏိုင္ရင္ ေတာင္မွ ေစာစီးစြာ သိရွိခဲ့ပါက သက္တမ္းရွည္ဖို႔ အလားအလာ မ်ားသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ကာကြယ္ေရးမွာ ပထမဆင့္ (Primary) ႏွင့္ ဒုတိယဆင့္ (Secondary) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲႏိုင္သည္။ ပထမအဆင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ကာကြယ္ေရး (Primary Prevention) က ေရာဂါမျဖစ္ခင္ ကတည္းက ေဆးလိပ္၊ ေဆးရြက္ႀကီးကို ေရွာင္ရွားၿပီး က်န္းမာေရးႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္  အျပဳအမူမ်ားကို က်င့္သုံးဖို႔ျဖစ္သည္။ ပထမဆင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ကာကြယ္ေရးမွာ လူတစ္ဦးခ်င္းစီက လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုသလို ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ မူဝါဒမ်ားခ်မွတ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ ရတာမ်ိဳးလည္း ရွိသည္။ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ ေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ ေဆးလိပ္ ေၾကညာမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား ေလ်ာ့ခ်ျခင္းတို႔ကို မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါသည္။

          ဒုတိယအဆင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ကာကြယ္ေရး (Secondary Prevention) မွာေတာ့ ကင္ဆာျဖစ္ကာစ အေျခအေနမွာ ေရာဂါကို ဖမ္းမိႏိုင္ဖို႔ ရည္ရြယ္သည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ရွာေဖြေရး နည္းလမ္းမ်ား အသုံးျပဳရန္ လိုအပ္ပါသည္။ Screening ဟုေခၚသည့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ရွာေဖြေရး နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ စစ္ေဆးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ ရွာေဖြေရးတြင္ လူအားလုံးကို ဓာတ္မွန္႐ိုက္ဖို႔ မလိုပါ။ ေဆးလိပ္ကို ႏွစ္ကာလၾကာရွည္ ေသာက္သုံးခဲ့သူမ်ား ကိုသာ အသက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ျဖင့္ ကြန္ျပဴတာ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ စစ္ေဆးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

အဆုတ္ကင္ဆာရွာေဖြစစ္ေဆးျခင္း

          အဆုတ္ကင္ဆာ ဟု သံသယရွိပါက ႐ိုး႐ိုးဓာတ္မွန္၊ ကြန္ျပဴတာဓာတ္မွန္၊ သံလိုက္စက္ကြင္း ဓာတ္မွန္မ်ား ႐ိုက္၍ ပုံရိပ္ေဖာ္စစ္ေဆး ႏိုင္သည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ အသားစရယူ ႏိုင္ေရးအတြက္ ေလႁပြန္အတြင္း မွန္ေျပာင္း ထည့္ၾကည့္ၿပီး အသားစ ယူႏိုင္သည္။ အသားစအေျဖ ရရွိပါက ေမာ္လီက်ဴးအဆင့္ အေသးစိတ္ စစ္ေဆးမႈမ်ားကို ကုသမႈ အစီအစဉ္ အေသးစိတ္ ေရြးခ်ယ္ရန္ အတြက္ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ ႏိုင္ပါသည္။

အဆုတ္ကင္ဆာကုသမႈမ်ား

          အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသရာတြင္ လူနာ၏ ေနာက္ခံ က်န္းမာေရး အေျခအေန၊ ကင္ဆာပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အဆင့္၊ အသားစအေျဖ အေသးစိတ္ စစ္ေဆး မႈမ်ားအေပၚ မူတည္ၿပီး ကုသမႈ အစီအစဉ္ကို ခ်င့္ခ်ိန္ ဆုံးျဖတ္ရသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသေရး၌ ခြဲစိတ္ကုသျခင္း၊ ကင္ဆာေဆး သြင္းျခင္း၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖင့္ ကုသျခင္း၊ တိုက္႐ိုက္ပစ္မွတ္ ကုထုံးျဖင့္ ကုသျခင္းႏွင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကုထုံးမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္းတို႔ျဖင့္ ကုသႏိုင္သည္။ လူနာ တစ္ဦးခ်င္းစီကို အထက္ပါ ကုသမႈအားလုံးျဖင့္ ကုသဖို႔ လိုခ်င္မွ လိုအပ္ပါမည္။ ဉပမာ ခြဲစိတ္ကုသမႈကို ေရာဂါေစာစီးစြာ သိရွိသည့္ အဆုတ္ကင္ဆာ လူနာမ်ားမွာသာ အသုံးျပဳႏိုင္မွာ ျဖစ္သည္။

          ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖင့္ ကုသျခင္းကို ခြဲစိတ္ကုသမႈႏွင့္ ကင္ဆာေဆးသြင္း ကုသမႈမ်ားဒဏ္ကို မခံႏိုင္သည့္ လူနာမ်ားတြင္ အသုံးျပဳႏိုင္သည္။ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည့္ အဆုတ္ကင္ဆာ လူနာမ်ားအတြက္မူ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ကုထုံးက ၿပီးျပည့္စုံေသာ ကုသမႈ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ကင္ဆာေဆး သြင္းျခင္းႏွင့္ ေနာက္ဆုံးေပၚ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကုထုံးမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို ကင္ဆာပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အဆင့္ျမင့္သည့္ လူနာမ်ားတြင္ အသုံးျပဳေလ့ ရွိၾကသည္။ တိုက္႐ိုက္ပစ္မွတ္ ကုထုံးမ်ားမွာ ေသာက္ေဆး အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး မ်ိဳးဗီဇပ်က္ယြင္းမႈ ရွိသည့္ လူနာမ်ားတြင္သာ အသုံးျပဳႏိုင္ ၾကသည္။

အဆုတ္ကင္ဆာအဆင့္အလိုက္ ကုသမႈပုံစံမ်ား

(က) ေစာစီးစြာ သိရွိသည့္အဆင့္- အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါလကၡဏာ မ်ားမွာ ေရာဂါစတင္ ျဖစ္ပြားသည့္ ကာလတြင္ မထင္ရွားတတ္ ၾကေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါကို ေစာစီးစြာသိရွိဖို႔ မလြယ္ကူျခင္း ျဖစ္သည္။ ကံေကာင္းသည့္ လူနာတခ်ိဳ႕မွာ အေၾကာင္း တိုက္ဆိုင္သျဖင့္ ဓာတ္မွန္႐ိုက္မိ ရာမွ အဆုတ္ကင္ဆာကို ေစာစီးစြာ ရွာေတြ႕မိၿပီး ကုသခြင့္ ရၾကပါသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ အေစာပိုင္း အဆင့္မ်ားသည္ တျခားကိုယ္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ျခင္း မရွိပဲ အရြယ္အစား ၂ မွ ၃ စင္တီမီတာ ခန္႔သာရွိေသးၿပီး အဆုတ္မႊာ တစ္ခုတည္း၌ တည္ၿငိမ္ ေနတတ္ၾကသည္။

ထိုေၾကာင့္ အက်ိတ္ရွိေနသည့္ အဆုတ္မႊာကို ျဖတ္ထုတ္ျခင္း (Lobectomy)၊ အဆုတ္အစိတ္အပိုင္း အကန္႔တစ္ခုခုကို ျဖတ္ထုတ္ျခင္း (Segmentectomy) ႏွင့္ အက်ိတ္ ပတ္ဝန္းက်င္မွ အဆုတ္အသား မ်ားကို ရသေလာက္ ျဖတ္ထုတ္ျခင္း (Wedge resection) ျဖင့္ ခြဲစိတ္ကုသႏိုင္ ၾကပါသည္။

          အဆုတ္မွ အက်ိတ္ အရြယ္အစား အတန္ငယ္ႀကီး ေနသည့္ လူနာမ်ားတြင္မူ မခြဲစိတ္မီ ကင္ဆာေဆး သြင္းျခင္း၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖင့္ ကုသျခင္းမ်ားျဖင့္ ႀကိဳတင္ကုသႏိုင္ ပါသည္။ Neoadjuvant ကုထုံးဟု ေခၚၾကပါသည္။ ေဆးကုၿပီး အက်ိတ္က်ဳံ႕သြား ေတာ့မွ ခြဲစိတ္ကုသ ၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ မခြဲစိတ္မီ ႀကိဳတင္ ကုသျခင္းျဖင့္ ခြဲစိတ္သည့္အခါ ပိုမိုလြယ္ကူျခင္း၊ ေသြးထြက္နည္းျခင္း၊ ဒဏ္ရာေသးျခင္း ႏွင့္ ခြဲစိတ္မႈရလဒ္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ျခင္း စသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ရရွိႏိုင္ပါသည္။

          ခြဲစိတ္ကုသမႈ ဒဏ္ကို မခံႏိုင္သည့္ အသက္ႀကီးရင့္သူမ်ား၊ ေနာက္ခံေရာဂါ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိသူမ်ားအတြက္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ကုထုံး အဓိက ကုသမႈအျဖစ္ အသုံးျပဳၾကသည္။ ယခုေနာက္ပိုင္း ေရာဂါရွာေဖြေရး နည္းပညာသစ္မ်ား၊ ကုထုံးသစ္မ်ား ေပၚေပါက္ လာခဲ့ၿပီးေနာက္ မ်ိဳးဗီဇပ်က္ယြင္းမႈ မ်ားအတြက္ တိုက္႐ိုက္ပစ္မွတ္ ကုထုံး၊ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကုထုံးမ်ားျဖင့္ ကုသ လာၾကပါသည္။ မွတ္သားရန္ အခ်က္မွာ ကင္ဆာကုထုံး လုပ္ငန္းစဉ္ လမ္းၫႊန္ခ်က္မ်ား ရွိေသာ္လည္း ေဆးကုသရာတြင္မူ လူနာတစ္ဦးခ်င္းစီ အလိုက္ ခ်င့္ခ်ိန္သုံးသပ္ၿပီး ကုသၾကဖို႔ ျဖစ္သည္။

(ခ) ေနာက္က်မွ သိရသည့္ အဆုတ္ကင္ဆာ အဆင့္ - အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါသည္ အဆုတ္ျပင္ပ အသည္း၊ ပ်ံရည္က်ိတ္၊ ဦးေႏွာက္ အစရွိသည့္ တျခားကိုယ္အဂၤါ မ်ားသို႔ ေရာက္ရွိပ်ံ႕ႏွံ႔ ေနပါက ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသရန္ မလြယ္ကူေတာ့ေခ်။ ထိုအေျခအေန မ်ိဳးတြင္ အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေရာဂါကို အျမစ္ဖ်က္ဖို႔ထက္ သက္တမ္းရွည္ ေစရန္၊ ခံစားေနရသည့္ လကၡဏာမ်ား သက္သာေစရန္ႏွင့္ ဘဝအရည္ အေသြးျမင့္မား ေစရန္ျဖစ္ပါသည္။ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈမ်ားသည့္ အဆုတ္ကင္ဆာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ ခြဲစိတ္ျခင္း၊ ဓာတ္ကင္ျခင္း တို႔ထက္ ကင္ဆာေဆးသြင္း ျခင္း၊ တိုက္႐ိုက္ပစ္မွတ္ ကုထုံးႏွင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကုထုံးမ်ားကို ပိုၿပီးအသုံးျပဳ ၾကသည္။ ကမၻာမွာေရာ ျမန္မာမွာပါ အဓိက အားကိုးရသည့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသမႈက ကင္ဆာေဆးသြင္း ကုသျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

          တိုက္႐ိုက္ပစ္မွတ္ ကုသျခင္း (Targeted therapy) မွာ ေဆးလိပ္ မေသာက္တတ္သည့္  အာရွသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ထံတြင္ ပိုၿပီးအသုံးတည့္သည္။ မ်ိဳးဗီဇပုံစံပ်က္ယြင္းမႈ ရွိမွ အစြမ္းထက္သည့္ ကုထုံးျဖစ္ပါသည္။ အသားစအေျဖကို ထပ္မံ အေသးစိတ္ စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေသြးစစ္၍ မ်ိဳးဗီဇအစီအစဉ္ (Genetic sequencing) စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း မ်ိဳးဗီဇပ်က္ယြင္းမႈ ရွိ၊မရွိ သိရွိႏိုင္ၿပီး တိုက္႐ိုက္ပစ္မွတ္ ကုထုံးျဖင့္ ကုသခြင့္ရၾကသည့္ အဆုတ္ကင္ဆာ လူနာမ်ား၏ သက္တမ္းမွာ အရွည္ဆုံးျ ဖစ္သည္။

          ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကုထုံးမွာ ကင္ဆာကုသ ေရးတြင္ ေပၚထြက္လာသည့္ ေနာက္ဆုံးေပၚ ကုသနည္းျဖစ္သည္။ နည္းပညာ အဆင့္ျမင့္မား၍ ကုန္က်စရိတ္လည္း မ်ားသည္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ပုံမွန္မဟုတ္သည့္ ျပင္ပပိုးမႊားမ်ား၊ ဆဲလ္ကလာပ္စည္းမ်ား ေပၚေပါက္လာပါက ကိုယ္ခံစြမ္းအား စနစ္မွ တိုက္ထုတ္ပစ္ရသည္။ ကင္ဆာဆဲလ္ မ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္၏ ကိုယ္ပိုင္ မဟုတ္ေသာ၊ ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ ဆဲလ္မ်ားျဖစ္၍ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ဆဲလ္မ်ားမွ တိုက္ထုတ္ပစ္ရန္ တာဝန္ရွိသည္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားမွာ ကိုယ္ခံစြမ္းအား စနစ္ကို ပိတ္ဆို႔ႏိုင္သည့္ စြမ္းအားရွိသည္။ ယင္းပိတ္ဆို႔ထားသည့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား စနစ္ကို ဖြင့္ေပးႏိုင္သည့္ ေဆးဝါးမ်ားသည္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကုထုံး(Immunotherapy) ပင္ျဖစ္သည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသေရး ေနာက္ဆုံးေပၚ လမ္းၫႊန္ခ်က္မ်ား အရ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကုထုံးမ်ားသည္ ေရာဂါရင့္ အဆုတ္ကင္ဆာမ်ား အတြက္ ပထမဆုံးဦးစားေပး ကုသမႈမ်ား ျဖစ္လာသည္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး(WHO)၏ အဆုတ္ကင္ဆာထိန္းခ်ဳပ္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား

          WHO အေနျဖင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ၏ ကမၻာႀကီးအေပၚ ဖိစီးမႈ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးကို အၿမဲေလ့လာ သုံးသပ္ၿပီး ျပည္သူ့က်န္းမာေရး အျမင္ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိသည္။ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး ထိန္းခ်ဳပ္ေရး၊ အဆုတ္ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ရွာေဖြေရး ႏွင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားျပည့္မီ ေစေရးအတြက္ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ က်န္းမာေရးဌာန မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိပါသည္။ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး ထိန္းခ်ဳပ္ေရး လုပ္ငန္းစဉ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေဆးလိပ္ခြန္ တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေၾကညာ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ပိတ္ပင္တားျမစ္ျခင္း၊ ေဆးလိပ္ဗူးမ်ားတြင္ ေဆးလိပ္ႏွင့္ကြမ္း ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ပညာေပးဓာတ္ပုံ မ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္းလုပ္ငန္း မ်ားကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။

          က်န္းမာေရးႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ စားေသာက္မႈပုံစံႏွင့္ ပုံမွန္ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား သည္လည္း အဆုတ္ကင္ဆာ ကာကြယ္ေရး အတြက္  အေရးႀကီးသည္။ WHO အဖြဲ႕ႀကီးမွ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား အေပၚ ကင္ဆာကုသမႈ လမ္းၫႊန္ခ်က္မ်ား အႀကံျပဳျခင္း၊ အေျခခံ မရွိမျဖစ္ ကင္ဆာ ေဆးဝါးမ်ား ညီတူညီမွ် ရရွိႏိုင္ၾကေစရန္ ကူညီေပးျခင္း၊ ႏိုင္ငံေပါင္းစုံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ အသိပညာ ဖလွယ္ၾကျခင္းျဖင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ကုသေရး လုပ္ငန္းစဉ္မ်ား အဆင့္ျမႇင့္တင္ ႏိုင္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိပါသည္။

Dr.Lwan Moe Han

( photo - Internet )