အုိျခင္း၏လကၡဏာ သုိ႔မဟုတ္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ

 

အုိျခင္း၏လကၡဏာ သုိ႔မဟုတ္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ

 

ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ေရာဂါသည္ အသက္ႀကီးသူ အမ်ိဳးသား မ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ ဆီးက်ိတ္သည္ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ သာရွိေသာ အဂၤါ အစိတ္အပုိင္း တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ဘ၀တစ္သက္တာ ႀကီးထြားမႈ စက္၀ိုင္း ၂ ႀကိမ္ျဖစ္သည္ ဟု ဆုိၾကသည္။ ပထမ အႀကိမ္မွာ ေမြးစအရြယ္မွ လူပ်ိဳေပၚ၀င္ခါစ အခ်ိန္ ျဖစ္ၿပီး အရြယ္မွာ ၂ ဆ ႀကီးလာသည္ဟု ဆုိထားသည္။ ဒုတိယစက္၀န္းမွာ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ခန္႔မွ စတင္ကာ အသက္ႀကီး လာသည္ႏွင့္ အမွ် တျဖည္းျဖည္း ႀကီးမား လာသည္ဟု ဆုိသည္။ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ေရာဂါသည္ အဆုိပါ ဒုတိယအဆင့္ တြင္ ျဖစ္ပြားသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ေရာဂါသည္ အသက္ ၅၁ ႏွစ္မွ ၆၀ ၾကား အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ထက္၀က္ခန္႔တြင္ ျဖစ္ပြားေနၿပီး အသက္ ၈၀ ႏွင့္အထက္ ဆုိပါက ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ ျဖစ္တတ္သည္ဟု ဆုိထားေသာေၾကာင့္ အုိျခင္း၏ လကၡဏာ ဟုပင္ ဆုိႏုိင္သည္။

ဆီးက်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ

          ဆီးက်ိတ္သည္ ဆီးအိမ္၏ ေအာက္တြင္ ဆီးျပြန္ ပတ္ပတ္လည္ ငံု၍ တည္ရွိေနေသာ မ်ိဳးပြားအဂၤါ အဖဲြ႕တြင္ ပါရွိသည့္ အဂၤါတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ျခင္း ဆုိသည္မွာ ကင္ဆာ မဟုတ္ေသာ ဆီးက်ိတ္ႀကီးသည့္ အေျခအေန ျဖစ္သည္။ ဆီးက်ိတ္ ႀကီးလာျခင္းသည္ ဆီးက်ိတ္တြင္ ျပႆနာ ျဖစ္လာျခင္းထက္ ပတ္၀န္းက်င္ တြင္ရွိေသာ အဂၤါမ်ားတြင္ ျပႆနာ ျဖစ္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ဆီးက်ိတ္ ႀကီးလာသည္ႏွင့္ အမွ် ဆီးျပြန္သည္ က်ဥ္းလာသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဆီးအိမ္နံရံကုိ တြန္းတင္သည္။ ထုိအခါတြင္ အဓိက ျဖစ္လာေသာ ျပႆနာမွာ ဆီးအိမ္သည္ ဆီးသြားခ်ိန္တြင္ ဆီးကုန္ေအာင္ မစြန္႔ႏိုင္ေတာ့ျခင္း ႏွင့္ က်ဥ္းလာေသာ ဆီးျပြန္ေၾကာင့္ ဆီးသြားရခက္ခဲ လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ျခင္းသည္ ကင္ဆာေရာဂါ မဟုတ္ေသာ္လည္း ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ႏွင့္တဲြ၍လည္း ျဖစ္ႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ သည့္ လကၡဏာရွိ သူတုိင္းကုိ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ရွိ-မရွိ စစ္ေဆး ရသည္။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား

          ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ျခင္းသည္ ဆီးအိမ္အတြင္း ဆီးက်န္သည့္ အျပင္ ဆီးအိမ္၏ ဆီးသုိေလွာင္ ႏုိင္စြမ္းကုိ ေလ်ာ့က်ေစသည္။ ထုိအခါ မၾကာခဏ ဆီးသြားလုိေသာ ဆႏၵျဖစ္ လာသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ တစ္နာရီ တစ္ႀကိမ္ခန္႔ ထိပင္ ဆီးသြားေနရၿပီး ညအိပ္ခ်ိန္တြင္ ပုိ၍ ဆုိးႏုိင္သည္။ အျခား ျဖစ္ႏုိင္ေသာ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားမွာ-

(၁)     ဆီးအိမ္တင္ေနသည္ဟု အၿမဲခံစားေနရျခင္း။

(၂)     ဆီးမထိန္းႏုိင္ျခင္း။

(၃)     ဆီးပန္းအားနည္းလာျခင္း။

(၄)     ဆီးသြားေနစဥ္ ဆီးရပ္လိုက္၊ ျပန္သြားလုိက္ျဖစ္ျခင္း။

(၅)     ဆီးစတင္သြားရန္ခက္ခဲျခင္း။

(၆)     ဆီးသြားရန္ ညွစ္အားလုိျခင္း။

(၇)     ဆီးက်ိတ္ေရာင္ျခင္း အလြန္ျပင္းထန္ လာပါက လံုး၀ဆီးမသြားႏုိင္ျခင္း ျဖစ္လာႏိုင္ၿပီး ထုိကဲ့သုိ႔ ျဖစ္လာပါက အေရးေပၚ ကုသမႈခံယူရန္ လုိအပ္သည္။

(၈)     ေနာက္ဆက္တဲြ အေနျဖင့္ ဆီးအိမ္အတြင္း ဆီးက်န္ျခင္းေၾကာင့္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပုိး၀င္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္းလည္း ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။

ဆီးက်ိတ္ေရာင္ေစေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

          ဆီးက်ိတ္ေရာင္ျခင္းကုိ ျဖစ္ေစသည့္ တိက်ေသခ်ာေသာ အေၾကာင္းရင္းကုိ မသိရွိ ရေသးပါ။ သုိ႔ေသာ္လည္း အသက္အရြယ္ ႀကီးရင္ျခင္း ႏွင့္ ေ၀ွးေစ့သည္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ျခင္း၏ အဓိကလက္သည္ ဟု ယူဆထားသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆုိေသာ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အရြယ္မတုိင္မီ ေ၀ွးေစ့ ထုတ္ထားေသာ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ဆီးက်ိတ္ႀကီး ျခင္းကုိ ေတြ႕ရေလ့ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

          အျခား ဆက္စပ္မႈရွိေသာ အေၾကာင္းရင္း မ်ားမွာ ေဟာ္မုန္းဓာတ္ မ်ားျဖစ္သည္။ သက္ေရာက္မႈ ရွိေသာ ေဟာ္မုန္းမ်ား အနက္ ပထမတစ္မ်ိဳးမွာ မ ေဟာ္မုန္း တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ အီစတုိဂ်င္ ျဖစ္သည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ခႏၶာကုိယ္ တြင္းတြင္ က်ားေဟာ္မုန္း ျဖစ္ေသာ တက္စတုိစတီ႐ုန္း ကုိ အဓိက ထုတ္ေပးၿပီး အီစတုိဂ်င္ ေဟာ္မုန္း အနည္းငယ္ ကုိလည္း ထုတ္ေပးသည္။ အသက္ႀကီး လာသည္ႏွင့္အမွ် တက္စတုိစတီ႐ုန္း ထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းသြား ေသာေၾကာင့္ အီစတုိဂ်င္ ေဟာ္မုန္း ပမာဏမွာ ႏႈန္းရသေဘာျဖင့္ ျမင့္တက္ လာသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ အီစတုိဂ်င္သည္ ႏႈိင္းရသေဘာ ျမွင့္တက္ျခင္းေၾကာင့္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ လာသည္ဟု ယံုၾကည္ရသည္။

          ေနာက္ထပ္ သက္ေရာက္မႈ ရွိေသာ ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ိဳးမွာ ဒိုင္ဟုိက္ဒ႐ုိ တက္စတုိစတီ႐ုန္း ျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ေဟာ္မုန္းသည္ ဆီးက်ိတ္ဖံြ႕ၿဖိဳး ႀကီးထြားမႈ ျဖစ္ေစေသာ က်ားေဟာ္မုန္း တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ အသက္ႀကီး၍ တက္စတုိစတီ႐ုန္း ထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းသြားေသာ အခ်ိန္တြင္ ခႏၶာကုိယ္ အတြင္းတြင္ အဆုိပါ ေဟာ္မုန္းသည္ ျမင့္တက္ လာသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ျမင့္တက္ လာျခင္းသည္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ျခင္းကုိ ျဖစ္လာ ေစသည္ဟု ယူဆထားသည္။

ျဖစ္ပြားႏႈန္းျမင့္မားေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

          ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ျခင္းသည္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီသူမ်ားတြင္ ပုိ၍ ျဖစ္ပြားႏုိင္သည္-

(၁)     အသက္အရြယ္

          ဆီးက်ိတ္ေရာင္ျခင္း ၏ ေရာဂါလကၡဏာ မ်ားကုိ အသက္ ၄၀ ေအာက္တြင္ ေတြ႕ရခဲသည္။ အသက္ ၆၀ အရြယ္ရွိ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ သံုးပံုတစ္ပံုတြင္ ျပင္းထန္ေသာ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား ျပသႏုိင္ၿပီး အသက္ ၈၀ ဆုိပါက ထက္၀က္ခန္႔သည္ ျပင္းထန္ေသာ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားကုိ ခံစားရေလ့ ရွိသည္ဟု ဆုိထားသည္။

(၂)     မ်ိဳး႐ုိးလုိက္ျခင္း

          အေဖႏွင့္ အစ္ကုိတြင္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ေရာဂါ ျဖစ္ဖူသူ မ်ားသည္ ပုိ၍ ျဖစ္ပြား ႏုိင္သည္။

(၃)     ဆီခ်ိဳႏွင့္ ႏွလံုးေသြးတုိးေရာဂါ

          ႏွလံုးေရာဂါ ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ႏွင့္ Beta Blockers ကဲ့သုိ႔ ေဆး၀ါးမ်ား ေသာက္သံုးရ ပါက ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ျခင္းကုိ ပုိ၍ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။

ေရာဂါရွာေဖြျခင္း

          ေရာဂါရွာေဖြ အတည္ျပဳ ရာတြင္ လက္ျဖင့္ စမ္းသပ္ျခင္း ၊ အသံလႈိင္း ဓာတ္မွန္ ( Ultrasound) ရုိက္ျခင္း မ်ားျဖင့္ စစ္ေဆး သိရွိႏုိင္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ကင္ဆာေရာဂါ ဟုတ္-မဟုတ္ ကုိပါ ေသြးစစ္ျခင္း ၊ ဆီးစစ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိသည္။ ထုိ႔ျပင္ အျခား လုိအပ္ခ်က္ မ်ားျဖစ္သည့္ ေရာဂါ ရာဇ၀င္ ေမးျမန္းျခင္း ႏွင့္ အေျခခံ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးျခင္း မ်ားကုိလည္း ေဆာင္ရြက္ ေပးမည္ ျဖစ္သည္။

ကုသျခင္း

          ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ျခင္းကုိ ကုသရာတြင္ နည္းလမ္းမ်ားစြာ ရွိျခင္းေၾကာင့္ သင္ ျပသေနေသာ ဆရာ၀န္ႏွင့္ တုိင္ပင္ၿပီး ေအာက္ပါ ကုသနည္း မ်ားအနက္မွ အသင့္ေတာ္ဆံုး နည္းလမ္းကုိ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္သည္။

(၁)     ေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသျခင္း

          ေဆး၀ါးမ်ား အသံုးျပဳ ကုသရာတြင္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ကုိ က်ယ္ေစၿပီး ဆီးသြားရ လြယ္ကူေစရန္ ေပးေသာ Alpha Blockers ဟူသည့္ ေဆးအုပ္စု ၊ ဒုိင္ဟုိက္ဒ႐ုိ တက္စတုိစတီ႐ုန္း ထုတ္လုပ္မႈ ပုိေလ်ာ့က်ေစၿပီး ဆီးက်ိတ္၏ အရြယ္အစားကုိ ေလ်ာ့က်ေစ ႏုိင္ေသာ 5-Alpha Reducatase Inhibitors ေဆးအုပ္စု ဟူေသာ ေဆးအုပ္စု ၂ ခုကုိ ေပါင္းၿပီး ကုသေလ့ရွိသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဆီးအိမ္နံရံ ၾကြက္သားမ်ားကုိ ေလ်ာ့က်ေစၿပီး ဆီးသြားခ်င္ စိတ္ကုိ ေလ်ာ့ပါး ေစႏုိင္သည့္ Antimuscarinics ေဆးအုပ္စု ကုိလည္း တဲြေပးတတ္သည္။

(၂)     မခဲြစိတ္ဘဲ (သုိ႔) ခဲြဒဏ္ရာအနည္းငယ္သာ ျဖစ္ေစေသာ နည္း

          ေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသျခင္းကုိ တုံ႕ျပန္မႈမရွိဘဲ ေအာက္ပါ ေရာဂါလကၡဏာ မ်ားရွိေနပါက မခဲြစိတ္ဘဲ သုိ႔မဟုတ္ ခဲြဒဏ္ရာ အနည္းငယ္သာ ျဖစ္ေစေသာ နည္းျဖင့္ ကုသႏုိင္သည္။

          ၁။      ဆီးသြားနႈန္းနည္းပါးျခင္း

          ၂။      ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆုိ႔ျခင္း

          ၃။      ဆီးသြားလွ်င္ညွစ္သြားရျခင္း

          ၄။      ဆီးက်န္ျခင္း

          ၅။      ဆီးက်ိတ္မွ ေသြးထြက္ျခင္း

          ဤကုသမႈတြင္ လူနာသည္ ျပင္ပလူနာ အေနျဖင့္ ကုသႏုိင္ျခင္း တစ္နည္းအားျဖင့္ ေဆး႐ံုတက္ရန္ မလုိအပ္ျခင္း ၊ နာလန္ျပန္ထ ခ်ိန္တုိျခင္း စသညတုိ႔အျပင္ အႀကီးစား ခဲြစိတ္မႈ ျပဳလုပ္ရန္ မလုိအပ္ျခင္း ႏွင့္ ေရာဂါလကၡဏာ မ်ားကုိ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေစျခင္း စသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ရရွိႏုိင္သည္။

(၃)     ခဲြစိတ္ကုသျခင္း

          အလြန္ ျပင္းထန္ေသာ လူနာမ်ားတြင္ ခဲြစိတ္ကုသျခင္းကုိ ခံယူႏုိင္သည္။ အထူးသျဖင့္ ဆီးလံုး၀ မသြားႏုိင္ျခင္း ၊ ေက်ာက္ကပ္ ထိခုိက္ေနျခင္း ၊ မၾကာခဏ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပုိး၀င္ျခင္း ၊ ေသြးထြက္ျခင္း ၊ ဆီးအိမ္အတြင္း ဆီးေက်ာက္ ရွိေနျခင္း စသည့္ ေရာဂါ လကၡဏာ ရွိေနသူမ်ားတြင္ ခဲြစိတ္ကုသမႈ ကုိ ခံယူႏုိင္သည္။

          နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ ျခင္းကုိ အမ်ိဳးသား တစ္ဦးအေနျဖင့္ ႀကံဳေတြ႕ရန္ အခြင့္အလမ္းသည္ ပုိ၍ မ်ားျပားႏုိင္သည္။ ဆီက်ိတ္ေရာင္ ျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း ၊ ေသြးဆိပ္သင့္ ေသြးလန္႔ျခင္း မွသည္ ေသဆံုးသည္ထိ ျဖစ္ေစႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ ေရာဂါရင့္သည္ထိ မေစာင့္ဘဲ ပံုမွန္စစ္ေဆး ကုသမႈ ခံယူသင့္ပါေၾကာင္း ေရးသား လုိက္ရပါသည္။

 

ေဒါက္တာ လင္း

ဓာတ္ပံု - အင္တာနက္

ခရက္ဒစ္ - ydb daily