သက္ရွည္က်န္းမာလွပဖို႔ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားကစားစို႔

 

သက္ရွည္က်န္းမာလွပဖို႔ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားကစားစို႔

ေဒါက္တာဥမၼာေစာ

          လူသားတို႔၏ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားကို ကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားဟူ၍ ခြဲျခားေလ့ရွိသည္။ ကိုဗစ္ကဲ့သို႔ေသာ၊ တီဘီကဲ့သို႔ေသာ ေရာဂါပိုးမႊား မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ရေသာ ေရာဂါမ်ားကို ကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါဟု အမည္တပ္ၾကသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ မရွိေသာ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ နိမ့္က်ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား တြင္ အစာအာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား က်ဆင္းမႈ၊ လူေနထူထပ္မႈေၾကာင့္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ လြယ္မႈတို႔အျပင္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္းျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါမ်ားအျဖစ္မ်ားၾကသည္။ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေသာ ေသြးတိုး၊ ႏွလုံး၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ အဝလြန္ေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔သည္ မူလသေဘာအရ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ကမၻာ့ရြာ ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ကမၻာအႏွံ႔မွ လူသားမ်ားၾကားတြင္ ေနထိုင္စားေသာက္မႈ အက်င့္စ႐ိုက္မ်ား တူညီလာေသာ အခါ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား ၌ပါ ျဖစ္ႏႈန္းမ်ားလာခဲ့ ပါသည္။

          မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ရေသာ ေသဆုံးႏႈန္းမွာ ႏွစ္စဉ္ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး ကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားထက္ပင္ မ်ားသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြၽန္မတို႔ အေနျဖင့္ ထိုေသြးတိုး၊ ႏွလုံး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါ မ်ားကို ေလ်ာ့မတြက္ပဲ အေလးအနက္ထား ကုသကာကြယ္ရန္ လိုအပ္သည္။ ထိုေရာဂါမ်ား ကာကြယ္၊ ကုသေရးအတြက္ ခ်ိဳလြန္းေသာ အစားအစာမ်ား၊ အဆီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ား၊ ဆားဓာတ္မ်ားသည့္ အစားအစာမ်ား၊ အသင့္စား အစားအစာမ်ား ႏွင့္ အရက္ ေဆးလိပ္ ေသာက္သုံးျခင္းကို ေရွာင္ၾကဉ္ရမည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ ပုံမွန္ျပဳလုပ္ ရမည္။ အထိုင္မ်ားျခင္း ကိုလည္း ေရွာင္ၾကဉ္ရမည္ ျဖစ္သည္။

          အားကစား လႈပ္ရွားမႈကို အခ်ိန္ေပး ျပဳလုပ္သင့္ သကဲ့သို႔ မိမိတို႔ေန႔စဉ္ ေနထိုင္မႈဘဝ တြင္လည္း သြက္လက္စြာ လႈပ္ရွားလုပ္ကိုင္ သြားလာၾကရန္ လိုပါသည္။ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ တီဗြီၾကည့္ရင္း အသင့္စားအစာမ်ား စားေသာက္ျခင္း၊ ဖုန္း၊ ကြန္ပ်ဴတာမ်ား ၿငိမ္၍ ၾကည့္ရႈခ်ိန္မ်ားျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ထိုင္၍ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ မ်ားျခင္းသည္ မိမိ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ ပါသည္။ အထိုင္ လုပ္ငန္းခြင္၌ လုပ္ကိုင္ရသူမ်ား အေနျဖင့္ ပုံမွန္ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ကစားျခင္းကို အခ်ိန္ေပး လုပ္ကိုင္သင့္သည္။ ေဘာလီေဘာ၊ ေဘာလုံး၊ ၾကက္ေတာင္၊ တင္းနစ္ စေသာ အားကစားမ်ား သာမက လမ္းေလွ်ာက္၊ ေရကူး၊ စက္ဘီးစီး၊ ေျပးျခင္း၊ အားကစား ကလပ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ကခုန္ျခင္း၊ gym ကစားျခင္းစေသာ တစ္ကိုယ္ရည္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ က်န္းမာေရးကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳပါသည္။ အရြယ္မတိုင္မီ ေသဆုံးမႈကိုလည္း သိသာစြာ ေလ်ာ့ခ် ႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။

          ကိုယ္လက္ လႈပ္ကစားျခင္းကို တစ္ပတ္လွ်င္ ၁၅၀ မိနစ္ခန္႔ (တစ္ေန႔ နာရီဝက္ျဖင့္ တစ္ပတ္ ၅ ႀကိမ္) ထိုက္သင့္ သေလာက္ျပင္းထန္စြာ ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္းျဖင့္ပင္ က်န္းမာ သက္ရွည္ျခင္းကို အေထာက္အကူျပဳ ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ေန႔စဉ္ ခပ္သြက္သြက္ လမ္းေလွ်ာက္ ေပးျခင္းသည္ အလြယ္တကူ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ေငြေၾကး အကုန္အက် မရွိသည့္ အေကာင္းဆုံး ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား အားကစားနည္း ပင္ျဖစ္သည္။ အရြယ္မတိုင္မီ ေသဆုံးျခင္းကို အသက္(၆၀) ႏွစ္ေအာက္မ်ားက တစ္ေန႔ေျခလွမ္း ၈၀၀၀-၁၀၀၀၀ ခန္႔ ေလွ်ာက္ျခင္းျဖင့္ သိသာစြာ ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ သကဲ့သို႔ အသက္ ၆၀ ႏွစ္အထက္ ကိုလည္း ေျခလွမ္း ၆၀၀၀-၈၀၀၀ ၾကား ေလွ်ာက္ျခင္းျဖင့္ သက္ရွည္က်န္းမာ ႏိုင္မည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ၾက ပါသည္။

          ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားျခင္း၏ ကိုယ္ခႏၶာ ႀကံ့ခိုင္မႈအေပၚ အႀကီးမားဆုံး သက္ေရာက္မႈမွာ ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ ႏွလုံးႏွင့္ ေသြးလွည္ပတ္မႈ စနစ္ ေျပာင္းလဲ ေကာင္းမြန္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေသြးနီဥ၊ ေအာက္စီဂ်င္ဓာတ္ ႏွင့္ အစာအာဟာရ မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔ ပို႔ေဆာင္ ေပးျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရးကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ပါသည္။ ေသြးတိုး၊ ႏွလုံး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေလျဖတ္ ေရာဂါ၊ ေသြးတြင္း အဆီမ်ား၊ အဝလြန္ျခင္းႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား မျဖစ္ပြားရန္ႏွင့္ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္မွလည္း ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ကုသရာတြင္လည္း အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစေၾကာင္း ေတြ႕ရပါသည္။ ေသြးေပါင္ခ် ေပးသည့္အျပင္ ေသြးတြင္ျမႇင့္တက္ ေနေသာ အခ်ိဳဓာတ္၊ အဆီဓာတ္မ်ား ေလ်ာ့ခ်ကာ ခႏၶာကိုယ္ အခ်ိဳးအစားကို ထိန္းေပးႏိုင္ၿပီး၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ခံစြမ္းအား စနစ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ သျဖင့္ ေရာဂါပိုးမႊားမ်ား ကူးစက္ျဖစ္ပြားျခင္း ကိုလည္း ေလွ်ာ့နည္း ေစသည္။

          ပုံမွန္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား ကစားျခင္းသည္ အ႐ိုး၊ အဆစ္မ်ားႏွင့္ ႂကြက္သားမ်ားကို သန္မာေစ႐ုံ သာမက အ႐ိုးပါး ေရာဂါႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါမ်ားကိုပါ သက္သာ ႏိုင္ေစသည္။ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ႀကီးထြားမႈကို အားေပးသည့္ ေဟာ္မုန္း (Growth hormone )၊ အဆီဓာတ္ကို ထိန္းညႇိေပးသည့္ ေဟာ္မုန္း(Insulin) တို႔ ပိုမိုထြက္လာ ျခင္းေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ရွိ ႂကြက္သားမ်ား ပိုမိုေတာင့္တင္း သန္မာလာေစသည္။ အထူးသျဖင့္ သက္ႀကီးရြယ္အို မ်ားတြင္ ႂကြက္သားအား ေလ်ာ့နည္းလာၿပီး အ႐ိုးအဆစ္မ်ား မခိုင္မာျခင္းေၾကာင့္ မၾကာခဏ လဲၿပိဳတတ္ျခင္း ကိုလည္း ထိုက္သင့္သည့္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ဟန္ခ်က္ပိုမို ထိန္းလာႏိုင္ကာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း တိုးတက္လာမည္ ျဖစ္သည္။ ေန႔စဉ္ခႏၶာ ကိုယ္တြင္းႏွင့္ အေရျပားရွိ ဆဲလ္ေလး မ်ားသည္ ဓာတ္တိုးစြမ္းအင္ မ်ားေၾကာင့္ ပ်က္စီး ေနၾကရသည္။ ပုံမွန္ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ေလ့က်င့္ခန္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ဓာတ္တိုး တိုက္ခိုက္မႈကို ေလ်ာ့ခ်ၿပီး အရြယ္မတိုင္မီ အိုမင္းျခင္းကို သာမက အေရျပားေရာဂါ မ်ားကိုပါ သက္သာ ေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရ ပါသည္။

          ပုံမွန္ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား အားကစားေသာ အခါ ဦးေႏွာက္အတြင္း ေသြးလည္ပတ္မႈ ေကာင္းေစ႐ုံ သာမက ဦးေႏွာက္တြင္း၌ serotonin ၊ dopamine ၊ norepinephrine စေသာ ေဟာ္မုန္းဓာတ္မ်ား ထြက္လာသျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးကာ စိတ္ဓာတ္တက္ႂကြ ေပ်ာ္ရႊင္ေစႏိုင္သည္။ သုေတသန ျပဳလုပ္ခ်က္မ်ား အရ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္ေသာ hypothalamas  အတြင္း ထိန္းညႇိေရး စနစ္မ်ား ေျပာင္းလဲသြား ေသာေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈကို ျဖစ္ေစသည့္ ေဟာ္မုန္းမ်ား ေလ်ာ့က်သြားသည္။ ေလ့က်င့္ခန္းကို ၁၀ မိနစ္မွ မိနစ္ ၃၀ ထိ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ပင္ စိတ္ဓာတ္ တက္ႂကြလန္းဆန္း ေစႏိုင္သည္ ဟု ပညာရွင္မ်ားက ဆိုၾကပါ သည္။ ပုံမွန္ ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ စိတ္ပူပန္ ေသာကမ်ားျခင္း၊ စိတ္က်ေရာဂါမ်ား သက္သာလာ ေစႏိုင္သည့္အျပင္ နာက်င္ခံစားမႈ ေဝဒနာမ်ား ခံႏိုင္ရည္ ပိုရွိလာႏိုင္ ပါသည္။ ေဆးသုေတသန စာတမ္းမ်ားအရ အၿမဲတမ္း တက္ႂကြ လႈပ္ရွားေနသူမ်ား၊ ပုံမွန္လႈပ္ရွား အားကစား ေဆာင္ရြက္ ေနသူမ်းတြင္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ရပ္တန္႔လိုက္ ခ်ိန္၌ စိတ္က်ေရာဂါ၊ စိတ္ပူပန္ ေဝဒနာမ်ား ခံစားၾကရေၾကာင္း သိရွိရသည္။

          ပုံမွန္ ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဦးေႏွာက္တြင္းရွိ မွတ္ဉာဏ္ႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ႀကီးထြား လာေသာေၾကာင့္ မွတ္ဉာဏ္ပိုမို ေကာင္းမြန္ လာေစသည္။ ဦးေႏွာက္တြင္း ေသြးလွည္ပတ္မႈ ေကာင္းမြန္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ေဟာ္မုန္းမ်ား ထြက္လာျခင္း ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္၏ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ပိုမိုေကာင္းမြန္ လာသည္။ အထူးသျဖင့္ သက္ႀကီးရြယ္အို မ်ားတြင္ အသက္အရြယ္ ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ က်ဳံ႕လာျခင္း၊ ေျပာင္းလဲ လာျခင္းကို ေလ်ာ့ခ်ေပး ႏိုင္သျဖင့္ အယ္ဇိုင္းမား ကဲ့သို႔ေသာ သက္ႀကီး သတိေမ့ေရာဂါ မ်ားတြင္ ကုထုံးတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။

          ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာ တုံ႔ျပန္မႈစနစ္ ေျပာင္းလဲ သြားျခင္းသည္ ႂကြက္သားမ်ား အတြင္းရွိ သၾကားဓာတ္ႏွင့္ အဆီဓာတ္ဇီဝ ျဖစ္စဉ္မ်ားကို ထိန္းညႇိ ေပးေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ႂကြက္သားထု သာမက အာ႐ုံေၾကာႏွင့္ ႂကြက္သား အဆက္မ်ား ခိုင္မာ လာေသာေၾကာင့္ တုံ႔ျပန္မႈမ်ား ပိုမိုတိက် လာသည္။ သုေတသန မ်ားအရ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ပုံမွန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ဦးေႏွာက္ အတြင္းပိုင္း ေနရာ basal ganglia တြင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚကာ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္ စြမ္းအားမ်ား တိုးတက္ လာပါသည္။ ထို႔အျပင္ ဦးေႏွာက္အတြင္း BDNF ဓာတ္မ်ား တက္လာေစၿပီး Dopaminergic neurons မ်ား၏ သတ္တမ္းမ်ား ပိုၾကာရွည္ ေစသည္။ ဒိုပါမင္းဓာတ္ သည္ မွတ္ဉာဏ္ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ရာ၌ အေရးပါ သကဲ့သို႔ မွန္ကန္စြာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ် ႏိုင္ေရးႏွင့္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ လ်င္ျမန္ သြက္လက္ ေစေရးအတြက္ အေထာက္အကူ ျပဳပါသည္။

          ပုံမွန္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားျခင္း ျဖင့္ပင္ အိပ္ရန္ လြယ္ကူလာၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ခ်ိဳက္ခ်ိဳက္ အိပ္ေပ်ာ္ ေစႏိုင္သည္။ အိပ္ရန္ ခက္ခဲေသာ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား၊ သက္ႀကီး သတိေမ့ေရာဂါ ခံစားေနရ သူမ်ား၊ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ေကာင္းစြာ မအိပ္ႏိုင္ေသာ လူငယ္၊ လူလတ္မ်ား အတြက္ ေကာင္းစြာ အက်ိဳးျပဳ ႏိုင္ပါသည္။ ေကာင္းစြာ အိပ္ေပ်ာ္သျဖင့္ လူငယ္၊ လူလတ္မ်ား အေနျဖင့္ လုပ္ငန္းစြမ္းရည္ တိုးတက္လာ ေစႏိုင္သကဲ့သို႔ သက္ႀကီးရြယ္အို မ်ား၏ ေန႔စဥ္ ေနထိုင္မႈ ဘဝကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ လာႏိုင္ပါမည္။ သို႔ရာတြင္ အိပ္ရာဝင္ခါနီး ကပ္၍ ျပင္းထန္စြာ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဉ္ရ ပါမည္။

          ပုံမွန္ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ကစားျခင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ ကယ္လိုရီမ်ား ေလာင္ကြၽမ္း သြားသျဖင့္ အဝလြန္ျခင္း အတြက္ အက်ိဳးျပဳ႐ုံ အျပင္ ခႏၶာတြင္း အဆီဓာတ္မ်ား နည္းသြား ေသာေၾကာင့္ မိမိခႏၶာကိုယ္ အခ်ိဳးအစား ထိန္းလိုသူမ်ား အတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္သည္။ က်စ္လ်စ္ သြယ္လ်ေသာ ခႏၶာကိုယ္ကို ပိုင္ဆိုင္ျခင္းျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို ယုံၾကည္မႈ ရွိလာေစသည္။ အ႐ိုးအဆစ္ အေၾကာ ႂကြက္သားမ်ား ပိုမို သြက္လက္စြာ လႈပ္ရွားႏိုင္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ အခ်ိဳးအစား ေျပျပစ္လွပျခင္း၊ ကာယ၊ ဉာဏ လုပ္ေဆာင္မႈ စြမ္းရည္ျမင့္တက္ လာျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ေက်နပ္မႈ ရေစကာ ပို၍ တက္ႂကြ ေပ်ာ္ရႊင္လာမည္ ျဖစ္သည္။ လူငယ္လူရြယ္မ်ား အေနျဖင့္ အိမ္ေထာင္ေရး သုခမ်ားလည္း ခံစားရလာႏိုင္ ပါသည္။ မိမိ မိသားစု၊ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္း မ်ားႏွင့္ ပိုမို ေကာင္းမြန္သည့္ ဆက္ဆံေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ၿပီး ေန႔စဉ္ လူမႈဘဝကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ျဖတ္သန္း လာႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါ သည္။

          ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစားမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ က်န္းမာသက္ရွည္ ေစႏိုင္သည္ သာမက ေပ်ာ္ရႊင္ ခ်မ္းေျမ့ေသာ ေန႔စဉ္လူေနမႈ ဘဝကို ရရွိေစႏိုင္ျခင္း၊ ႏုပ်ိဳလွပႏိုင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ကစားျခင္းကို တက္ႏိုင္သမွ် ပုံမွန္ျပဳလုပ္ၾက ရပါမည္။ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ကစားျခင္းသည္ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း မေတာ္တဆ ထိမိခိုက္မိ အနာတရ ျဖစ္ျခင္း၊ ေျခလက္က်ိဳးျခင္း မ်ားျဖစ္ႏိုင္ ပါသည္။ ျပင္းထန္စြာ ကစားျခင္းေၾကာင့္ ႂကြက္သားမ်ား နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း ေမာပန္း ႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ ႏွလုံးမွ ဒဏ္မခံႏိုင္ျခင္း၊ ႏွလုံးခုန္ မမွန္ျခင္း၊ ပတ္ဝန္းက်င္ အပူခ်ိန္မ်ား ေနခ်ိန္တြင္ အပူဒဏ္ကို ခံစားရႏိုင္ျခင္း တို႔ကို သတိျပဳၾကရ ပါမည္။ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ကစားရာတြင္ အႏၲရာယ္ မရွိေသာ အားကစား အေထာက္အကူျပဳ ကရိယာမ်ား အသုံးျပဳျခင္း၊ အားကစား မျပဳလုပ္မီ ေသြးပူ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ျခင္း၊ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ မူးေဝလာပါက ခ်က္ခ်င္း ရပ္လိုက္ျခင္း၊ ရာသီဥတု ပူျပင္းလြန္း ခ်ိန္တြင္ မျပဳလုပ္ျခင္း တို႔ကို လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္သင့္ ပါသည္။ ကြၽန္မတို႔အားလုံး မိမိ အသက္အရြယ္၊ က်န္းမာေရး အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ သင့္ေတာ္ရာ၊ မိမိႏွစ္သက္ေသာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား ကစားျခင္းကို ပုံမွန္ျပဳလုပ္ ျခင္းျဖင့္ က်န္းမာ၊ သက္ရွည္လွပ တဲ့ ဘဝမ်ားစြာကို ပိုင္ဆိုင္လာၾက ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တိုက္တြန္း ေရးသား အပ္ပါသည္။

Photo - Internet