မွတ္ဥာဏ္ေကာင္းေစတဲ့ အမူအက်င့္မ်ား

မွတ္ဥာဏ္ေကာင္းေစတဲ့ အမူအက်င့္မ်ား

မွတ္ဥာဏ္ေကာင္းေစတဲ့ ေဆးဝါးဆုိၿပီး ေရာင္းလာတဲ့ အေပၚ အေကာင္းဆံုး အေျဖေပးရရင္ “မျဖစ္ႏုိင္ဘူး” လုိ႔ ဆုိရပါမယ္။ မွတ္ဥာဏ္ေကာင္း ေစတဲ့ အမူအက်င့္ ေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာ ဓေလ့ထံုးစံ နဲ႔လည္း မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ကိုက္ညီေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ မွတ္ဥာဏ္ဟာ ေမြးရာပါ အရည္အခ်င္း ျဖစ္ကာ ေဆးဝါးလုပ္ၿပီး ေရာင္းခ်တဲ့ အေပၚ ဆရာဝန္မ်ား မွတ္ခ်က္ မေပးပါဘူး။ စာသင္လုိ႔ မရေအာင္ မွတ္ဥာဏ္နည္းသူ ၊ ေမြးရာပါ လႈပ္ရွားလြန္ ကေလး ၊ ေအာ္တစ္ဇင္ ကေလးေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္က လြဲရင္ လူတစ္ေယာက္ နဲ႔ တစ္ေယာက္ သိပ္မကြာ ၾကပါဘူး။ ေမြးရာပါ အရည္အခ်င္း လုိ႔ ဆုိရပါမယ္။

(၁) နံနက္စာ ေကာင္းေကာင္းစားရပါမယ္

          နံနက္စာ မစားဘဲထားရင္ ခႏၶာကုိယ္တြင္း သၾကားဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းကာ ဦးေႏွာက္ကုိ အာဟာရ မပုိ႔ႏုိင္လုိ႔ ဥာဏ္ထုိင္း ေစတယ္။ နံနက္စာ ေကာင္းစြာ မစားတဲ့ ေက်ာင္းသားဟာ “ဝမ္းဟာ” ေနတာေၾကာင့္ ဆရာ သင္ၾကားပုိ႔ခ်မႈ ကုိ အျပည့္အဝ မခံယူ ၊ မသင္ၾကား ၊ မမွတ္ ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အေနာက္တုိင္းသား ေတြ နံနက္စာ ေကာင္းစြာစားၿပီး တစ္ေနကုန္ အလုပ္လုပ္ ႏုိင္ၾကတယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳး ကေတာ့ နံနက္စာ ျဖစ္သလုိ စားေသာက္ၿပီး ညစာကုိ တဝတၿပဲ စားတတ္ၾကတယ္။ အမွန္က ညဘက္ အိပ္စက္ႏုိင္ေစဖုိ႔ သင့္တင့္႐ံုသာ စားၿပီး အခ်ိန္မွန္စား ၊ အခ်ိန္မွန္လုပ္ ၊ အခ်ိန္မွန္အိပ္ ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။

(၂) ေဆးလိပ္မေသာက္သင့္

          ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ နီကုိတင္း အပါအ၀င္ အဆိပ္ဓာတ္ အမ်ားအျပား ေသြးထဲ ေရာက္သြားတယ္။ ေသြးမွတစ္ဆင့္ ဦးေႏွာက္ကုိ ေရာက္ရွိႏုိင္တယ္။ ေဆြးလိပ္ေငြ႔ က ေသြးေၾကာငယ္ က်ဳံ႕ေစကာ ဦးေႏွာက္အတြင္း ေအာက္ဆီဂ်င္ အေရာက္နည္း ေစတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ သူေတြ သတိေမ့ တတ္ျခင္း ျဖစ္ပြားလြယ္ ပါတယ္။

(၃) သၾကားဓာတ္ေလွ်ာ့ၿပီးသံုးစဲြရမယ္

          သက္ႀကီးပုိင္းမွာ သၾကားဓာတ္ကုိ စြမ္းအင္အေနနဲ႔ ေျပာင္းလဲေပးႏုိင္မႈ အားနည္းတယ္။ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္ စုပံုလာလုိ႔ ပ႐ုိတိန္း အသားဓာတ္ စုပ္ယူမႈ အားနည္းလာတယ္။ (၂၁)ရာစု ေဆးပညာ ေတြ႕ရွိမႈ အရ သၾကားဓာတ္ မ်ားရင္ ကင္ဆာဆဲလ္ ပုိမုိတုိးလာတယ္။

(၄) ေလသန္႔ရွင္းဖုိ႔လုိတယ္

          သန္႔ရွင္းလတ္ဆတ္တဲ့ ေလကုိ ရွဴ႐ုိက္ႏုိင္ ရမယ္။ ေလသန္႔ မရွဴရရင္ ဦးေႏွာက္ဆီ ေအာက္ဆီဂ်င္ဓာတ္ အေရာက္နည္း သြားလုိ႔ မွတ္ဥာဏ္နည္းကာ ဥာဏ္ထုိင္းသလုိ ျဖစ္ေစတယ္။

(၅) အအိပ္မမ်ားသင့္

          အိပ္ရင္ အားရွိတယ္ ထင္မွတ္ကာ အလြန္အကၽြံ အိပ္ပါက ဦးေႏွာက္ ေသေက်ပ်က္စီး ေစလုိ႔ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းရည္ က်ဆင္းတတ္လုိ႔ အလြန္အကၽြံ မအိပ္မိဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။

(၆) အိပ္ခ်ိန္နည္းပါးလြန္းတာလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး

          လူတစ္ေယာက္ အိပ္ခ်န္ ၆ နာရီကေန ၈ နာရီ ရွိသင့္ပါတယ္။ အိပ္ေရးပ်က္လွ်င္ ဦးေႏွာက္အတြင္း ေသြးစီးဆင္းမႈ ေႏွးေစလုိ႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ အေရာက္နည္းကာ မွတ္ႏိုင္စြမ္း က်ဆင္း ေစပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ စာေမးပဲြညမွာ မအိပ္ဘဲ စာက်က္မွတ္ တာေတြဟာ ေနာက္ေန႔မွာ ဘာမွ မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ စာေမးပဲြရက္ေတြ မွာလည္း အနည္းဆံုး အိပ္ခ်ိန္ ၆ နာရီ ျပည့္ျပည့္ဝဝ အိပ္စက္ေပးမွသာ က်က္သေလာက္ စာမွတ္ႏုိင္ပါမယ္။

(၇) အိပ္ေနခ်ိန္ ေခါင္းကုိပါ ေစာင္ၿခံဳထားျခင္း မျပဳသင့္

          အခ်ိဳ႕လူေတြ ေခါင္းကုိေစာင္ၿခံဳ အိပ္တတ္တယ္။ တကယ္က ေစာင္ကုိ ကုိယ္မွာ လံုေအာင္ၿခံဳၿပီး အိပ္သင့္ပါတယ္။ ျခင္ ၊ ယင္ ၊ အင္းဆက္ပုိးမႊားမ်ား ကုိက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏုိင္မယ္။ ရာသီဥတု ခ်မ္းေအးမႈကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕က ျခင္ေထာင္ မသံုးဘူး။ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ “ျခင္” ကေပါမ်ား တာေၾကာင့္ ငွက္ဖ်ား ၊ ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ၊ ဆင္ေျခေထာက္ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္လုိ႔ ျခင္ေထာင္ ေထာင္ကာ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္သင့္ပါတယ္။ လုိအပ္တဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ ရရွိကာ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆိုက္ မစုမိႏုိင္ ေတာ့ပါဘူး။

(၈) ဖ်ားေနရင္ အနားယူသင့္တယ္

          ဖ်ားေနရင္ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ အနားယူရ ပါမယ္။ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာေတြ ဆႏၵေစာကာ မေလ့က်င့္သင့္ ပါဘူး။ ဦးေႏွာက္ဟာ မႏုိင္ဝန္ ထမ္းရလုိ႔ စြမ္းေဆာင္ရည္ က်ဆင္းေစ ပါတယ္။ စိတ္ပညာရွင္ တုိ႔က အစာစားေနစဥ္ စာဖတ္ျခင္းကုိ အားမေပး ၾကပါဘူး။ စာဖတ္ျခင္း ၊ အလုပ္လုပ္ျခင္း စတဲ့ ဦးေႏွာက္ စူးစုိက္ရတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ အစားတစ္ဖက္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ျခင္း ကုိ ေရွာင္ရွားသင့္တယ္လုိ႔ အႀကံျပဳထားပါတယ္။

(၉) စဥ္းစားေတြးေခၚမႈမ်ားမ်ား လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္

          အခ်ိဳ႕လူေတြက ဘာမွ နက္နက္နဲနဲ မစဥ္းစားခဲ့ ၾကပါဘူး။ ဦးေႏွာက္ အရည္အေသြး တုိးတက္ေအာင္ ေလ့က်င့္ မေပးရင္ ဆုယုတ္ဖြယ္ ရွိပါတယ္။ ကိစၥ ႀကီးငယ္မဆုိ ဆင္ၿခင္တံု တရားနဲ႔ စဥ္းစားေတြးေခၚတဲ့ အေလ့အထ ရွိသင့္ပါတယ္။

          စာဖတ္ျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္ကုိ အာဟာရ ျဖည့္ေပးေစတာပဲ ျဖစ္တယ္။ သုတျဖစ္ေစ ၊ သုတရသျဖစ္ေစ ၊ ႐ုပ္ရွင္တစ္ကား ၊ ဗီဒီယုိဇာတ္လမ္း တစ္ပုဒ္ ၾကည့္တာပဲ လုပ္လုပ္ ဦးေႏွာက္ကုိ မွတ္မိေစလို႔ ၾကည့္ေပးသင့္တယ္။ စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာလူထုမွာ လြဲမွားတဲ့ အယူအဆ တစ္ရပ္ရွိတယ္။ စာဖတ္မ်ားလုိ႔ ေဂါက္သြား ေၾကာင္သြား တာတဲ့။ အမွန္က အိပ္ေရးပ်က္တာ မ်ားလုိ႔ စိတ္ေရာဂါ ရကာ သတိလက္လြတ္ ျဖစ္သြားတာ ျဖစ္တယ္။ အသက္ႀကီးရင့္ သူေတြ အမွတ္နည္းလာၿပီး အယ္ဇုိင္းမား ေရာဂါ ရလာတတ္ ပါတယ္။

          စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ ျပဳရာမွာ အခ်က္အလက္ မ်ားမ်ား ေလ့လာထားဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ကိစၥအလုိက္ ဆက္စပ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ အလုိက္ ေဝဖန္သံုးသပ္ သင့္ပါတယ္။ ေဝဖန္ေရးသား ျခင္းက ဦးေႏွာက္ပုိမုိ ဖံြ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေစ ပါတယ္။

(၁၀) စကားမ်ားမ်ားေျပာသင့္တယ္

          စကားနည္းျခင္းဟာ ဥာဏ္ထုိင္းေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္း တစ္ရပ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေတာင္စဥ္ ေရမရစကား ၊ အတင္းအဖ်င္း မ်ားနဲ႔ ေဟာင္ဖြာေဟာင္ဖြာ ေျပာျခင္းေတြကုိ မဆုိလုိ ပါဘူး။ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ေဝဖန္စူးစမ္းမႈ စကားမ်ား ေျပာဆုိျခင္း ၊ ဗဟုသုတ မွ်ေဝျခင္းနဲ႔ အသိပညာ ဖလွယ္ျခင္း စတဲ့ ပညာရပ္ေတြ ၊ စကားေတြ ေျပာဆုိဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ စကား နည္းလြန္းရင္ ေဖာ္ျပပါ အခြင့္အေရးေတြ လက္လြတ္သြား တတ္ရာ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ ႏုိင္တဲ့ အေတြးအေခၚ လည္း နည္းပါးသြား ေစခဲ့ပါတယ္။

(၁၁) တရား႐ႈမွတ္သင့္တယ္

          ဗုဒၶဘာသာဝင္ ေတြအေနနဲ႔ တရားထုိင္ ေပးျခင္းက မွတ္ဥာဏ္ရဲ႕ အရည္အေသြး ထက္ျမက္ေစ ပါတယ္။ “ပိဋကတ္သံုးပံု အာဂံုေဆာင္ႏုိင္တဲ့ မွတ္ဥာဏ္” ကုိ တရား ဘာဝနာ ပြားမ်ားျခင္း ၊ တရားထုိင္ျခင္း တုိ႔က မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ေပးေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေမးျမန္း ခဲ့ဖူးပါတယ္။ တရား ထုိင္ထုိင္ခ်င္း စိတ္က လြင့္ေမ်ာေနကာ ဝင္ေလသိျခင္း ၊ ထြက္ေလသိျခင္း ႏွစ္ခုမွာသာ အာ႐ံုျပဳရင္ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ “ျဖစ္ပ်က္” မတည္ၿမဲျခင္းကုိ ဆင္ျခင္တတ္ လာကာ တရားထူး တရားျမတ္ ေတြလည္း အဆင့္ဆင့္ တက္လွမ္း လာႏုိင္ပါတယ္။ ဆရာျပဖုိ႔ေတာ့ လုိအပ္ပါတယ္။ ဆရာမပါဘဲ တရားထုိင္ ျခင္းက ဘာသာေရး ထက္ “ေယာဂက်င့္စဥ္” ျဖစ္ေစတယ္။

အခ်မ္းသာဆံုး စည္းစိမ္မွာ ဥာဏ္ပညာ ျဖစ္တယ္။ ေငြကုန္ေၾကးက် မကုန္ဘဲ အနည္းငယ္ လြဲေနတာမ်ိဳးကုိ တည့္မတ္ေပး႐ံုနဲ႔ အသိဥာဏ္ ေကာင္းေစတဲ့ နည္းလမ္းေတြ ေဖာ္ျပလုိက္ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ပညာကုိ သင္ယူ တတ္ေျမာက္ လြယ္ျခင္း ဆုိတာ ဦးေႏွာက္ အသိဥာဏ္ (IQ) ေကာင္း႐ံုမက ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံမႈ (EQ) နဲ႔ စိတ္ဓာတ္ျမင့္မားမႈ (SQ) တုိ႔ ပါဝင္ေနလုိ႔ စိတ္ေကာင္းထား ေပးဖုိ႔လည္း လုိအပ္လွ ပါေၾကာင္း ေရးသားလုိက္ရ ပါတယ္။

ေဒါက္တာ လြင္သန္႔

ဓာတ္ပံု = အင္တာနက္