သံပုရာသီးရဲ့ ေဆးအစြမ္း

 

သံပုရာသီးရဲ့ ေဆးအစြမ္း

 

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ    သံပရာအမ်ိဳး စံုလင္လွသလို  စီးပြားျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးသူလည္း မ်ားလွပါတယ္။ သံပရာပင္ ၏ အဂၤလိပ္အမည္မွာ Lime ျဖစ္ကာ ရုကၡေဗဒအမည္  Citrus quratifolla ျဖစ္တယ္။  မူရင္းေဒသမွာ အိနၵိယနိုင္ငံ ျဖစ္တယ္။ သံပရာကို ေျမအမ်ိဳးအစား မေရြး စိုက္ပ်ိဳးနိုင္ ေပမယ့္   ေျမေအာက္ေရ နီးတဲ့ေျမအမို်း အစားနဲ့ ေျမေအာက္တြင္ အမာခံလႊာ ရိွကာ ေျမသားထု ပါးတဲ့ေျမ အမ်ိဳးအစား ေရွာင္သင့္တယ္။ စိုက္လို့ေတာ့ ျဖစ္တယ္။  အလံုးေသးတယ္။   အပင္မသန္စြမ္းလို႔ အထြက္ ေလ်ာ့တယ္။

 

သံပရာနဲ႔   အထူး သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ေရေျမဥတုမွာ ေျမခ်ဥ္ငန္ဓာတ္ (၆ ဒသမ ၅ - ၇ ဒသမ ၁၀) အတြင္း ျဖစ္တယ္။ မိုးေရခိ်န္ ၇၅ လက္မနဲ့ လက္မ ၈၀ အတြင္း ျဖစ္ျပီး အပူခိ်န္ ၄၀  ၤံ - ၉၅   ၤံ အတြင္းမွာ ေကာင္းစြာ ျဖစ္ထြန္းတယ္။ ေႏြရာသီ အပြင့္ပြင့္ခိ်န္၊ သီးကင္း တင္ခိ်န္မွာ ေရသြင္းနိုင္တဲ့ ေဒသေတြမွာ၊ အစိုဓာတ္ ျပည့္စံုတဲ့ေဒသ ေတြမွာ စိုက္ပ်ိဳးနိုင္ ပါတယ္။

သံပရာပင္ကို တစ္က်င္းနဲ႔ တစ္က်င္း ၁၂ ေပကြာ ထားျပီး  အလ်ား ၂ ေပ၊ အနံ ၂ ေပ၊  အနက္ ၂ ေပ ရိွတဲ့ စိုက္က်င္းမ်ား တူးကာ အေပၚယံေျမ တစ္ဆနဲ့ ေျမေဆြးနွစ္ဆ ေရာ၍ ျပန္ဖို့ပါ။ သံပရာပို်းပင ္မ်ားကို ၀ါဆိုနဲ႔ ၀ါေခါင္လ တို့မွာ ေျပာင္းေရႊ့ စိုက္ပို်းနိုင္သလို အေစ့ထုတ္ကာ စိုက္ပို်းနိုင္ ပါတယ္။ ေျမထုပ္စည္း ျခင္း၊   အဖူးျမႈပ္ျခင္း၊   ကိုင္းကူးျခင္း နည္းတို့က ပိုမိုမို်းပြားနိုင္လို့  တစ္ပင္လွ်င္ အလံုး  ၅၀-၃၀  ထိ ထြက္ရိွကာ      စီးပြားျဖစ္ စိုက္ပို်းနိုင္ၾက ပါတယ္။  

သံပရာရည္နဲ့ ပတ္သက္လို့   အားကစား သမားေတြ အေမာေျပ နိုင္တာေၾကာင့္ အားကစား လုပ္ေနစဥ္နွင့္ လုပ္အျပီးမွာ သံပရာရည္ကို ေသာက္သံုး ေစေလ့ရိွ ပါတယ္။    အလုပ္ပင္ပန္း နြမ္းနယ္သူမ်ား ကိုလည္း သံပရာရည္ကို ေသာက္သံုးေစ ပါတယ္။  ေရွးယခင္ ကတည္းက ျမန္မာတို့ရဲ့ တိုင္းရင္းေဆးမွာ သံပရာရြက္၊ သံပရာသီး၊ သံပရာရည္ တို့ဟာ မပါမျဖစ္ ပါ၀င္ေန တာေၾကာင့္  မီးဖိုေခ်ာင္သံုး ေဆးစြမ္းေကာင္း တစ္လက္ အျဖစ္ အသံုးျပဳ ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

သံပရာသီးမွာ ဗီတာမင္စီဓာတ္ မ်ားစြာပါ၀င္ကာ နွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္း၊ နွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း တို႔ ကာကြယ္နိုင္တဲ့ သစ္သီး၀လံ အုပ္စုမွာ ပါ၀င္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ နွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေရာဂါ ကာကြယ္ေပး နိုင္တယ္။ သံပရာသီးသည္ ခ်ဥ္၏။ ေလသလိပ္ကို နိုင္၏။ ေလထိုး၊ ရင္က်ပ္နာ၊ ရင္ဘတ္နာ၊ ေအာ့အန္ အနာတို့ကို   ေပ်ာက္ေစတတ္၏။   ၀မ္းမီးကို ေတာက္ေစ၏။ ပိုးတို့ကိုလည္း နိုင္၏။ ေရငတ္နာ၊ ခံတြင္းအရသာ ပ်က္အနာတို့ကို အထူးသျဖင့္ နိုင္၏။ ''အဖ်ားေငြ႕ရိွသူတို႔နဲ႔ မသင့္'' လို့   ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

သံပရာသီးကို    ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး အခ်ိဳ႕နဲ႔ ေဆးျမီးတိုမွာလည္း   ထည့္သြင္း ေဖာ္စပ္ၾက ပါတယ္။ တိုင္းရင္းေဆး အမွတ္(၄) ပန္းနာခဲြ်ယိုင္ ေဆးတစ္ဖံုမွာ သံပရာသီး အလံုး ၅၀ ကို ထည့္သြင္း ေဖာ္စပ္ထား ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ သံပရာသီး၊ ေရွာက္သီးတို႔ စားသံုးျပီးပါက ႏြားနုိ႔ မေသာက္သင့္ပါဘူး။ အနည္းဆံုး ေျခာက္နာရီၾကာမွ ေသာက္သင့္ပါတယ္။ သံပရာသီးနဲ့ တဲြဖက္မစားသင့္တဲ့ အစားအစာမွာ ပတဲေကာ နဲ႔ ကဲြ်ေခါင္းသီး ျဖစ္တယ္။ အိမ္ေတြမွာ အိပ္ေမြ႕ခ်ပညာ၊ ေအာက္လမ္း ပညာနဲ႔ မလုပ္ခံလိုရင္  သံပရာသီးကို အိပ္ရာ၀င္၊  အိမ္ထရံ တို့မွာ ေဆာင္ထားပါက ေအာက္လမ္းပညာ၊ အိပ္ေမြ႕ခ် ပညာနဲ့ခ်လို့ မရဘူးလို႔  သိရပါတယ္။ သံပရာသီးဟာ ''တို႕ေဆး''  အာနိသင္ကိုလည္း ျပယ္ေစတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။

သံပရာသီးဟာ အရည္သာမက အခံြနဲ့အေစ့ တို့ပါ ေဆးဖက္၀င္ ပါတယ္။ အိမ္တိုင္း ေဆာင္ထားသင့္ ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ့အိမ္ျခံ၀င္း အတြင္း တစ္ပင္၊နွစ္ပင္ စိုက္ထားရံုနဲ့ မိသားစုအားလံုး အလိုရိွတဲ့ အခိ်န္ခူးယူ အသံုးျပဳ နိုင္တယ္။ သားစိမ္းငါးစိမ္း ကိုင္ထားျပီး လက္မွာ အနံ့စဲြေနရင္ သံပရာရြက္ ေလး၊ငါးရြက္ ပြတ္ေျခကာ လက္မွာသုတ္လိမ္း ေပးရင္   နံေနတဲ့ သားစိမ္းငါးစိမ္းနံ့ ပ်က္ျပယ္ နိုင္ပါတယ္။

သံပရာသီးဟာ စိတ္ကို ၾကည္လင္ေစျပီး အမူးအေမာ္ ေျပေစပါတယ္။ အိပ္ရာေဘးမွာ အလံုးထားတာထက္ အျခမ္းထားတာက ေကာင္းတယ္။ သံပရာသီး အနံ့ပါ ဆစ္ထရစ္ဓာတ္ က အာရံုေၾကာေတြ တည္ျငိမ္ ေစတာေၾကာင့္ စိုးရိမ္ပူပင္မႈ ေလ်ာ့က်ေစကာ တစ္ေန့တာ ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္မႈကို သံပရာ တစ္ခြက္က ေပးစြမ္း နိုင္တယ္။

အိပ္ရာေဘးထား အိပ္သူေတြမွာ စိတ္အာရံု စူးစိုက္မႈ ပိုေကာင္းလာတယ္။ မွတ္သားနိုင္မႈ စြမ္းရည္တိုး လာေစတယ္။ ဂ်ပန္ပညာရွင္ ေတြရဲ့ ေလ့လာေတြ႕ရိွခ်က္ အရ  သံပရာသီးကိုအလုပ္ခံုေပၚမွာ ထားျပီး အလုပ္လုပ္ ေစကာ အမွားနည္း ေစပါတယ္။ သံပရာသီးဟာ အနံ့ေမႊးရံုမက ေလထဲမွ ပိုးမႊားေတြကို သန့္စင္ေပး ပါတယ္။

ပုရြက္ဆိတ္၊ ျခင္၊ ယင္    အင္းဆက္ ပိုးမႊားေတြ ကင္းစင္ေစ ပါတယ္။ ပိုမိုျပီးထိေရာက္မႈ ရိွေစခ်င္ရင္ ေလးညွင္းပြင့္ ေတြကို သံပရာသီး ေပၚမွာ ထိုးစိုက္ထား သင့္ပါတယ္။ သံပရာနဲ့ သံပရိုသီးမွာ ဗီတာမင္စီ ပါ၀င္တာေၾကာင့္ က်န္းမာေရး အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။ တစ္ေန့တာ ပင္ပန္းနြမ္းနယ္ သမွ် သက္သာေစ ပါတယ္။ သံပရာသီး၊ သံပရာရည္နဲ့ ၀ိတ္ခ်လို့ ရပါတယ္။   ေန့စဥ္ သံပရာ သံုးခြက္  ေသာက္သံုးေပးရင္ ခနၶာကိုယ္ အေလးခိ်န္ အခ်ိဳးအဆ ဘီအမ္အိုင္ သာမန္ (၁၈ ဒသမ ၉ - ၂၄ ဒသမ ၉) အတြင္း ရိွေစပါတယ္။

ဘီအမ္အိုင္ ဆိုတာ ခနၶာကိုယ္ အေလးခိ်န္ (ကီလိုဂရမ္) ကို အရပ္အျမင့္ မီတာ (နွစ္ထပ္ကိန္း) နဲ့ စားလို့ရတဲ့ ရလဒ္ျဖစ္တယ္။   ဘီအမ္အိုင္  ၃၀  နဲ့အထက္ကို အ၀လြန္ျခင္း လုိ႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။   သံပရာရည္က  အ၀လြန္ျခင္းနွင့္  ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို  ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။

ေဆးျဖဴေလး ေဖာ္စပ္နိုင္တယ္။ ေဆးျဖဴေလး ဆိုတာ ေဂါဒန္ေက်ာက္ တစ္ပိႆာ ခန့္ကို နြားနို့နဲ့စိမ္၊ ေဂါဒန္ေက်ာက္ ထဲကိုနြားနို့ စိမ့္၀င္သြားတယ္။ ႏြားႏုိ႔ စိမ္ထားတဲ့ ေဂါဒန္ေက်ာက္ကို  ေနေသြ႕ေအာင္ လွမ္းကာ  ႏြားႏုိ႔စိမ္ျခင္း၊ ေနေသြ့ေအာင္ လွန္းျခင္း သံုးၾကိမ္မွ် ျပဳလုပ္ျပီး သံပရာသီး ငါးလံုးခန့္ ေဂါဒန္ေက်ာက္ထဲ အရည္၀င္သေလာက္ ညွစ္ထည့္၊ ေနေသြ႕ေအာင္လွန္း မီးဖုတ္ျပီး အမႈန့္ေထာင္းပါက ျဖဴနုေနတဲ့ ေဆးမႈန့္ကို ေဆးျဖဴေလး လို႕ေခၚတယ္။ ဖ်ားနာ၊ ငန္းဖမ္း၊ တုပ္ေကြး၊ အေညာင္းမိ၊ အေညွာ္မိပါက ကြမ္းရြက္ျပဳတ္ရည္ သို့မဟုတ္ ထန္းလ်က္ရည္ နဲ႔တိုက္နိုင္တယ္။ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရရိွရင္ ဒဏ္ရာရတဲ့ ေနရာကို ေရစင္စင္ေဆး ကာ ေဆးျဖဴေလး အမႈန္႔ သိပ္ထည့္ေပးရင္ အနာက်က္ ျမန္ေစတယ္။ အဆိပ္ရိွတဲ့ သတၱ၀ါကိုက္ပါက အဆိုပါ ေဆးျဖဴေလးမႈန္႔ ကို ဒဏ္ရာမွာထည့္ ေသာက္လည္း ေသာက္သင့္တယ္။ လူၾကီး ေဆးတစ္ခြက္စာ ဆီးသီးလံုးခန့္၊ ကေလး ေဆးတစ္ခြက္စာ  မန္က်ည္း တစ္ေစ့ခန့္ (ေကာ္ဖီ တစ္ဇြန္းခန့္) တိုက္ေကြ်း နိုင္တယ္။ ေရာဂါအႏု၊ အရင့္လိုက္ကာ အသက္အရြယ္ အလိုက္ ေဆးကို တစ္ေန႔ နွစ္ခြက္မွ ေလးခြက္အထိ ေသာက္သံုးနိုင္တဲ့ အဘိုးေဆာင္ ရဲ့  ေမာေနယ်ေဆးနည္း မွာ  ေဖာ္ျပထားပါတယ္။  

ေဒါက္တာ လြင္သန္႔

ဓာတ္ပံု - အင္တာနက္