သင့္လက္တစ္ကမ္းမွာ . . . စြမ္းေဆာင္ပါ

 

သင့္လက္တစ္ကမ္းမွာ . . . စြမ္းေဆာင္ပါ 

(အဆစ္ေရာဂါ)

 

အဆစ္အမ်က္ ေရာင္ရမ္းျခင္းတြင္  အဆစ္အမ်က္ မ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ကိုက္ခဲနာက်င္ျခင္း၊ ေတာင့္ေတာင့္ တင္းတင္း ျဖစ္ျခင္းနွင့္ မိမိ ပံုမွန္လုပ္ငန္း ေဆာင္တာမ်ား မစြမ္းေဆာင္ နိုင္ျခင္းတို့ပ ါ၀င္သည္။ ကိုက္ခဲ ေရာင္ရမ္းေသာ အဆစ္အမ်က္ တို့မွာ  ေရာင္ရမ္းျခင္း ေၾကာင့္ လက္နွင့္ စမ္းသပ္ၾကည့္လွ်င္ ခပ္ေနြးေနြး၊ ခပ္တင္းတင္း ျဖစ္ေနတတ္သည္။  ပံုမွန္လႈပ္ရွားမႈ၊ သာမန္ ထိေတြ့မႈတြင္ပင္ နာတတ္ ေသးသည္။ 

လူတိုင္း လူတိုင္းသည္ ေမြးစမွေနျပီး ခနၶာကိုယ္ ေသဆံုးခိ်န္အထိ အမ်ားဆံုး ခံစားရသည့္ ေ၀ဒနာသည္ အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ခဲနာက်င္ ျခင္းျဖစ္သည္။ အဆစ္ အမ်က္ ကိုက္ခဲျခင္းက  ရိွတတ္စျမဲ ျဖစ္သည္။   လူ့သက္တမ္း တြင္ အနည္းဆံုး ၁၀ ၾကိမ္ေတာ့ ခံစားခဲ့ရ တတ္သည္ဟု မွတ္သား ဖူးသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ လူဆိုသည္မွာ ေျခေထာက္ နွစ္ေခ်ာင္းနွင့္ ေန့စဥ္လႈပ္ရွား သြားလာေနရ၍ ျဖစ္သည္။ ေျခနွစ္ေခ်ာင္း ေထာက္ျပီး ခနၶာကိုယ္ကို ေန့စဥ္ သယ္ေဆာင္ ေနရျခင္းသည္ ေျခေလးေခ်ာင္းျဖင့္ ခနၶာကိုယ္ သယ္ေဆာင္ သည့္ တျခားသက္ရိွ သတၱ၀ါေတြထက္ အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ျခင္းသည္ မဆန္းၾကယ္ေခ်။

 

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႔  WHO ၏ ၂၀၁၉ စစ္တမ္းမ်ား အရ ကမၻာ့ လူဦးေရ၏ သုည ဒသမ ၃ မွ ၁ ရာခိုင္နႈန္း သည္ နာတာရွည္ အရိုးအဆစ္ ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္သည့္ ေသြးေလးဖက္နာ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားလ်က္ ရိွသည္။ အသက္  ၆၀ ေက်ာ္သည့္ ၁၈ ရာခိုင္နႈန္းေသာ ကမၻာ့ အမို်းသမီးထုနွင့္ ၁၀ ရာခိုင္နႈန္း ေသာ ကမၻာ့ အမို်းသားထု တို့သည္ ကီ်းေပါင္းေရာဂါ ရိွေနၾကျပီး နာက်င္ ကိုက္ခဲမႈ ေ၀ဒနာကို ခံစားေနၾက ရသည္။ 

အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ခဲျခင္းနွင့္ အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ခဲ ေရာင္ရမ္းျခင္း ဆိုျပီး ေယဘုယ် အားျဖင့္ နွစ္မ်ိဳး ရိွသည္ဟု မွတ္ယူနိုင္သည္။ အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ခဲမႈတိုင္း၊ နာက်င္မႈတိုင္း ေတာ့ စိုးရိမ္စရာ မလိုေပ။ သို့ေပမယ့္ ေပါ့ေပါ့ဆဆ လည္း မေနသင့္ေပ။  အဆစ္အမ်က္မ်ား ကိုက္ခဲကာ ေရာင္ရမ္းျခင္း ပါလာပါက  ပိုမိုဂရုျပဳ စိုးရိမ္သင့္သည္။ အဆစ္အမ်က္ ေရာင္ရမ္း ကိုက္ခဲတာ အနည္းငယ္ ၾကာလာလွ်င္ေတာ့ စိုးရိမ္ရသည္။ ေစာေစာစီးစီး ေရာဂါအေျဖရွာ သင့္သည္။ အရိုး အေၾကာ အဆစ္ ေဆးပညာ ဘာသာရပ္အရ အဆစ္အမ်က္ ေရာင္၊  နာက်င္ကိုက္ခဲ ရေသာ အေၾကာင္းရင္းမွ ေရာဂါအေရ အတြက္ ၁၀၀ မ်ိဳးအထိ ဆက္စပ္ျဖစ္ပြား နိုင္သည္။ 

အဆစ္အမ်က္ နာက်င္ကိုက္ခဲ ျခင္းသည္  အရြယ္သံုးပါး မေရြး၊ က်ားမ မေရြး ျဖစ္နိုင္သည္။ အသက္အရြယ္ ရလာသည္နွင့္ အမွ် အဆစ္အမ်က္ နာက်င္ ကိုက္ခဲမႈက သဘာ၀ အားျဖင့္ ပိုျဖစ္လာ နိုင္သည္။  အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ခဲမႈသည္ ေရာဂါမ်ားစြာနွင့္ ဆက္စပ္နိုင္ သကဲ့သို့ နာက်င္ျခင္းသည္ ေရာဂါမ်ား၏ အစ ေရွ့ေျပး နိမိတ္လည္း ျဖစ္နိုင္ ေသးသည္။

အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ခဲေရာင္ရမ္း ျခင္းက ဘယ္အဆစ္အမ်က္ လဲဆိုတာ သတိထား မွတ္သားထားပါ။ လက္ဆစ္ေတြ ပိုကိုက္သလား သို့မဟုတ္ ေျခဆစ္ေတြ ကပဲ ပိုဆိုးေနလား။ အျခားေသာ အဆစ္အမ်က္ ၾကီးေတြ ထပ္ပါ ေနသလား။ ခါးဆစ္ရိုး၊ ေက်ာရိုးပါတာ  မပါတာနွင့္ ပတ္သက္ျပီး ျဖစ္နိုင္ေျခ ရိွေသာ  ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး ကဲြသြားနိုင္ ေသးသည္။ တခ်ိဳ႕ေသာ အဆစ္အမ်က္ ေတြက ျငိမ္ျငိမ္ေလး မလႈပ္ရွားဘဲ ေနပါက သက္သာ ေနတတ္ၾကျပီး တခ်ိဳ႕က အိပ္ရာမွ နိုးနိုးခ်င္း ပိုနာ ပိုတင္း ေနတတ္ေသးသည္။ မတူညီပါ။ မိမိခံစားေနရ သည္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားထား သင့္သည္။ 

အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ခဲမႈနွင့္ ဆက္စပ္ျပီး အေတြ့ရ အမ်ားဆံုး ေရာဂါမွာ   ကီ်းေပါင္း ဟုေခၚေသာ Osteoarthritis ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ အေတြ့ရ အမ်ားဆံုးမွာ ေသြးေလးဖက္နာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ တျခားအျဖစ္ မ်ားေသာ ေရာဂါမ်ားမွာ ေဂါက္ေရာဂါ၊  အေရျပား ေလးဖက္နာ ေရာဂါ၊ နာတာရွည္ အေၾကာတက္နွင့္ အဆစ္ကို ပိုးစဲြျခင္း တို့ျဖစ္သည္။ 

ထို့ျပင္ ေနာက္ထပ္ အေရးၾကီးသည္မွာ  အဆစ္အမ်က္ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း အျပင္ ဘာေတြမ်ား ထပ္ခံစား ေနရသနည္း။ ဆံပင္ကြ်တ္ျခင္း၊ အဖ်ားေငြ့ေငြ့ ရိွျခင္း၊ ပါးစပ္နွင့္ လိင္အဂၤါတြင္ အနာေပါက္ျခင္း၊ မ်က္စိ ရဲျခင္း၊ နာျခင္း၊ ခနၶာကိုယ္တြင္ အဖုအပိမ့္ ထြက္ျခင္း၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊   ျပန္ရည္ေၾကာ အကိ်တ္မ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာျခင္း စသည္တို့ နွင့္ တစ္ခုခု တဲြလာမည္ ဆိုပါက နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရး ဌာနတြင္ တတ္ကြ်မ္း နားလည္သည့္  ဆရာ၀န္နွင့္ ေဆြးေနြး တိုင္ပင္သင့္သည္။ ကိုယ္အေလးခိ်န္ က်ဆင္းျခင္း၊ အစားအေသာက္ မစားနိုင္ ေအာင္နွင့္ အိပ္မေပ်ာ္ နိုင္ေလာက္ေအာင္  အဆစ္အမ်က္မ်ား နာက်င္ပါက ဆရာ၀န္နွင့္ အျမန္ဆံုး ျပသသင့္သည္။

အဆစ္အမ်က္ ကုသမႈအတြက္  ဥေရာပ အရိုး အေၾကာ အဆစ္  ေဆးပညာရွင္ အဖဲြ့ကလည္း မိသားစု က်န္းမာေရး ဆရာ၀န္နွင့္  အေထြေထြ ေရာဂါအထူးကု ဆရာ၀န္တို့ကို အၾကံျပဳ ထားသည္။ ေျခာက္ပတ္ၾကာ အေထြေထြ ကုထံုးနွင့္  အဆစ္အမ်က္ နာက်င္ျခင္း ကုသမႈမွာ မသက္သာပါက သို့မဟုတ္ ေရာဂါအမည္ တစ္ခု တိတိက်က် မသတ္မွတ္ နိုင္ေသးေသာ အေျခအေန ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ အရိုး အေၾကာ အဆစ္ ေဆးကုသမႈ အထူးကု ဆရာ၀န္ထံသို့   လဲႊေျပာင္း အၾကံဥာဏ္ ရယူရန္  အၾကံျပဳ ထားသည္။ 

ေစာေစာစီးစီး လဲႊေျပာင္း ေစလိုျခင္းမွာ ေစာေစာသိ၊ ေစာေစာ အေျဖရွာ၊  ျမန္ျမန္ကုထံုး ရေစလိုျခင္း ျဖစ္သည္။  ဥပမာအားျဖင့္  အျဖစ္မ်ားေသာ   အရိုးကီ်းေပါင္း ေရာဂါသည္ အရြယ္ၾကီးရင့္ျခင္း နွင့္ ေရာင္ရမ္းျခင္း တို့ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။ ပ်က္စီးလြယ္ေသာ အေျခအေန တစ္ခုကို ကုထံုးနွင့္ ျမန္ျမန္ က်ားကန္ လိုက္လွ်င္ ပ်က္စီးမည့္ အဆစ္အမ်က္ကို အခိ်န္မီ ကယ္တင္နိုင္ ျပီး က်န္ရိွေသာ လူ့ဘ၀အခိ်န္ကို နာက်င္မႈ ကင္းကင္း နွင့္ ျဖတ္သန္းရန္ အေထာက္အကူ ျပဳသည္။ 

ေသြးေလးဖက္နာ ေရာဂါသည္လည္း သက္လတ္ အပိုင္းအျခားတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္  ခုခံမႈစံ လဲြေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ မိမိခုခံအား က မိမိကိုယ္ကို ကာကြယ္ ရမည့္အစား မသိဘဲ တိုက္ခိုက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ေသြးေလးဖက္နာ ေရာဂါသည္လည္း ေစာေစာစီးစီး အေျဖရွာ၊ ေဆးကုသမႈ ခံယူလွ်င္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အဆစ္အမ်က္မ်ား ပံုပ်က္ျခင္းနွင့္ အျခားေသာ အတြင္း ကလီစာတို့ ပ်က္စီးျခင္းမွ ကာကြယ္နိုင္သည္။ ထို့ေၾကာင့္ ေစာေစာသိ၊ ေစာေစာ အေျဖရွာ၊ ေစာေစာကု ေစလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ တျခားေသာ  အရိုးအေၾကာ အဆစ္ေရာဂါ တို့သည္လည္း ထိုနည္း အတိုင္းပင္ ျဖစ္သည္။ 

ေရာဂါကို ေဆာလ်င္စြာ သိရိွျပီး  အခိ်န္မီကုသ နိုင္ျခင္းက မ်ားစြာ အက်ိဳးရိွသည္။ နာျခင္းသည္ သတိေပး ေခါင္းေလာင္းျဖစ္သည္။ သတိေပး ေခါင္းေလာင္း တီးခိ်န္တြင္မွ  သတိမမူလွ်င္ အရာရာ ေနာက္က်ကာ အရံႈးနွင့္သာ ရင္ဆိုင္ၾကရမည္။ အခိ်န္မီ ကုသျပီး နာက်င္ျခင္း ကင္းေ၀းပါက ေန့စဥ္ လူမႈဘ၀ကို မထိခိုက္ဘဲ အျပဳံးနွင့္ ေနနိုင္ေပမည္။ ေရာဂါေနွာင္းမွ၊  ေရာဂါေၾကာင့္  မသန္စြမ္း ျဖစ္ခါမွ သိရိွကုသလွ်င္  မိမိအတြက္ တျခားသူ၏ အကူအညီ ထပ္မံ လိုလာေပမည္။ မိမိ၏ လုပ္နိုင္စြမ္းအား က်ရံႈးရံုမွ် မက အျခားသူသည္ မိမိကို ကူေနရ၍ ၎၏ လုပ္နိုင္ စြမ္းအားကိုလည္း ထိခိုက္ေစ နိုင္ေၾကာင္း သတိျပဳ ရေပမည္။ 

တျခား အေရးၾကီးသည္မွာ ကိုယ္ခနၶာ အေလးခိ်န္ မ်ားျခင္း သည္လည္း  အဆစ္အမ်က္ နာက်င္ ေစနိုင္သည္။ ပံုမွန္သင့္တင့္ မွ်တေသာ ကိုယ္အေလးခိ်န္ရိွ ရန္လည္း အေရးၾကီးသည္။ အရိုး အေၾကာ အဆစ္မ်ား ၾကံ့ခိုင္ သန္စြမ္းရန္၊ သက္တမ္းေစ့ စြမ္းအင္ျပည့္ အလုပ္လုပ္ နိုင္ရန္ ပံုမွန္ အားကစား တစ္ခုခုကို အခိ်န္ေပး လုပ္သင့္သည္။ ေန့စဥ္ တက္ၾကြစြာ ေနထိုင္သင့္သည္။ အရိုးမ်ား သန္မာေစရန္၊ အရိုး သိပ္သည္းမႈကို အျပည့္အ၀ တည္ေဆာက္ နိုင္ရန္ အစားအေသာက္ လည္း အေရးပါသည္။   နို့နွင့္ နို့ထြက္ ပစၥည္းမ်ားကို ပံုမွန္ စားေသာက္ျခင္း၊ နံနက္ခင္း ေနေရာင္ျခည္ ရေသာ အခိ်န္တြင္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား အားကစား ျပဳလုပ္သင့္သည္။ ထိုသို့ က်န္းမာ သန္စြမ္းေသာ လူေနမႈဘ၀က အရိုးအဆစ္မ်ား နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ ေ၀ဒနာကိုလည္း ကင္းေ၀း ေစသည္။ 

ယခုအခါ ေရာဂါကုထံုး အသစ္အဆန္းမ်ား မ်ားစြာ ေပၚထြန္းလ်က္ ရိွသည္။ ေခတ္မီ ဇီ၀ကုထံုး မ်ားျဖင့္ ကြ်မ္းက်င္ရာ နယ္ပယ္ အသီးသီးမွ အထူးကု ဆရာ၀န္မ်ား စုေပါင္း ညိွနိႈင္းကာ ကုသေစေသာ ေခတ္ ျဖစ္လာသည္။ မိသားစု က်န္းမာေရး ဆရာ၀န္မ်ား၊ ျပန္လည္ သန္စြမ္းေရး ဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာ၀န္မ်ား၊ အရိုး ခဲြစိတ္ အထူးကု ဆရာ၀န္မ်ား၊ အေထြေထြ ေဆးကုသမႈ သမားေတာ္ မ်ားနွင့္ အရိုး အေၾကာ အဆစ္ ေဆးကုသမႈ ဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာ၀န္မ်ား ေပါင္းစပ္ ညိွနိႈင္းျပီး  အရိုးအဆစ္ နာက်င္မႈနွင့္  ျပႆနာ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဘက္ေပါင္းစံုမွ အတူတကြ လက္တဲြ၍ ကုသနိုင္ ေလသည္။ 

နွစ္စဥ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၂ ရက္ကိုလည္း ၾကီးမားေသာ က်န္းမာေရး ျပႆနာ တစ္ခုျဖစ္သည့္ အဆစ္ နာျခင္းကို ပိုမို သတိျပုေစရန္ '' ကမၻာ့အဆစ္ေရာင္ေရာဂါေန့'' World Arthritis Day အျဖစ္သတ္မွတ္ ခဲ့သည္။ နွစ္စဥ္နွစ္တိုင္း ပိုမို သတိျပဳ ေစရန္ ၾကိဳးပမ္းလ်က္ ရိွသည္။ ၂၀၂၀ ျပည့္နွစ္ ကမၻာ့ အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါေန့၏ ေဆာင္ပုဒ္မွာ  ''သင့္ လက္တစ္ကမ္းမွာ... စြမ္းေဆာင္ပါ''  It’s in your hands . . .  Take Action ျဖစ္သည္။ ကြ်နု္ပ္တို့၏ ခံစားရ တတ္ေသာ အဆစ္နာ၊ အဆစ္ေရာင္ ေ၀ဒနာမ်ားကို မေပါ့ေလ်ာ့ဘဲ ေစာေစာစီးစီး ေရာဂါ အေျခအေန မွန္ကိုသိရိွျပီး ကုထံုးကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ရေအာင္ တတ္ကြ်မ္း နားလည္ေသာ ဆရာ၀န္မ်ားနွင့္ လက္တဲြကာ  စြမ္းေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပ လိုက္ရပါသည္။ အဆစ္ နာက်င္ျခင္း ကင္းေသာ၊  ေ၀ဒနာ ကင္းရွင္းေသာ လူ့ေဘာင္ဆီသို့.....။     ။ 

မင္းလႈိင္ေထာ

ဓာတ္ပံု - အင္တာနက္