အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ

 

အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ

 

ကမၻာေပၚတြင္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားေသာ အမ်ဳိးသားမ်ားဟာ ပ်မ္းမွ်အခ်ိန္ ၁၈ မိနစ္တိုင္းမွာ တစ္ဦးႏႈန္း ေသဆံုးေနၾကပါတယ္။   “ ေယာက္်ား မွာဆီး၊ မိန္းမမွာမီး”ဟူေသာ ဆို႐ုိးစကား အတိုင္း အမ်ဳိးသားမ်ားကို ဒုက္ၡေပးေလ့ရွိေသာ ဆီးက်ိတ္ကို ေဆးပညာအရ  သုက္ရည္ဂလင္းဟု ဆိုၾကပါတယ္္။ သက္လတ္ပိုင္း အရြယ္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ အမ်ဳိးသား တစ္ေယာက္တြင္ သုက္ရည္ဂလင္း ျပႆနာ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခ  အလြန္မ်ားျပား လာတဲ့အတြက္ ဆရာ၀န္ႏွင့္မွန္မွန္ ေဆးစစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္္။ ဒါေၾကာင့္လည္း  ကမက်န္းမာေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက အမ်ဳိးသား မ်ားတြင္ျဖစ္ပြား တတ္ေသာ    ဆီးက်ိတ္ေရာဂါ အေၾကာင္းကို သတိေပး လိုေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စက္တင္ဘာလ ကို ကမၻာ့ Prostate Cancer Awareness Month   ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ သတိထားရမယ့္ လတစ္လအျဖစ္ အထူးတလည္ သတ္မွတ္ ေဆာ္ၾသ ေပးထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

 

ဆီးက်ိတ္၏အေရးပါပံု

 

ဆီးက်ိတ္ဆိုတာ မ်ဳိးပြားေစသည့္ အက်ိတ္ျဖစ္ၿပီး သစ္ၾကားသီး အရြယ္ခန္႔ ရိွပါတယ္။ ထိုအက်ိတ္ဟာ ဆီးအိမ္၏ ေအာက္ေျခတြင္ တည္ရွိကာ လိင္က်န္းမာ ေရးႏွင့္ ဖိုမ မ်ဳိးပြားျခင္း အတြက္ အေရးပါသည့္ အက်ိတ္ျဖစ္ပါတယ္။   

 

ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ႏွင့္အျခား ေရာဂါမ်ား

 

ဆီးက်ိတ္တြင္ျပႆနာ ရွိၿပီး ႐ုတ္တရက္ ႀကီးထြား လာပါက ဆီးလမ္းေၾကာင္း ကိုဖိထား ေသာေၾကာင့္ ဆီးမ်ားမထိန္း ႏိုင္ျခင္း၊  ဆီးသြားစဥ္ နာက်င္ျခင္း၊ ညႇစ္၍ဆီးသြား ရသည့္အတြက္ သက္ေသာင့္သက္သာမရွိျခင္းႏွင့္ ဆီးထဲတြင္ ေသြးပါျခင္း စသည့္ေ၀ဒနာ မ်ားကို ခံစားၾကရပါတယ္။

 

 အေျခအေန ဆိုးရြားပါက သုက္ရည္ဂလင္း ထဲတြင္ ကင္ဆာအဖု အက်ိတ္ျဖစ္ေပၚ လာတတ္ ပါတယ္္။ ထိုအေျခအေန မ်ဳိးမွာ ေဆး၀ါးကုသမႈ ေကာင္းစြာမခံယူ ခဲ့ပါက ခႏၶာကိုယ္၏ အျခားေနရာမ်ား ထိပါ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕တတ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသား မ်ားဆီးသြား ရာတြင္ ပံုမွန္အေနအထား မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ထူးျခားသည့္ လကၡဏာ တစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္လာေသာ အခါမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ ဆီးက်ိတ္ ေရာင္ရမ္းေသာ အခါတြင္လည္းေကာင္း မေပါ့ဆဘဲ ဆရာ၀န္ႏွင့္ျပသင့္ ပါတယ္။ ပ်မ္းမွ် အသက္ ၃၀ ႏွစ္ႏွင့္ ၅၀ ႏွစ္အၾကားရွိ အမ်ဳိးသားမ်ားမွာ မၾကာခဏ ဆီးက်ိတ္ ေရာင္ရမ္းျခင္း ျဖစ္ေပၚ တတ္ပါတယ္။   ထိုသို႔ ေရာင္ရမ္းျခင္းဟာ ဗက္တီးရီးယား ပိုးေၾကာင့္   ေရာင္ရမ္းႏိုင္သလို  အျခားျပႆနာ ေၾကာင့္လည္း  ေရာင္ရမ္းႏိုင္ ပါတယ္။

 

ဆီိးလမ္းေၾကာင္းမွ   ဗက္တီးရီးယားပိုး ၀င္၍ ဆီးက်ိတ္ ေရာင္ရမ္းေသာ အခါမ်ားတြင္ အဖ်ားတက္ျခင္း၊ ခ်မ္းစိမ့္စိမ့္ျဖစ္ျခင္း၊ ႂကြက္သားမ်ား ကုိက္ခဲနာက်င္ျခင္း၊ လိင္အဂၤါ နာက်င္ျခင္းႏွင့္ ဆီးသြားရာ၌ ပံုမွန္မျဖစ္ျခင္း စသည့္ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား  ခံစားရတတ္ ပါတယ္။ ဗက္တီးရီးယား ပိုးေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ရမ္း ေသာအခါမ်ား တြင္လည္း  အလားတူ ေဖာ္ျပပါ  ေရာဂါေ၀ဒနာ မ်ားအတိုင္း   ခံစားၾကရ ပါတယ္။  သို႔ေသာ္ ေရာဂါ ကူးစက္ျခင္း ဇာစ္ျမစ္ကို အေျဖရွာရန္ ခက္ခဲ ပါလိမ့္မယ္။

 

ဆီးက်ိတ္အရြယ္အစား စတင္ႀကီးထြားေရာင္ရမ္းလာျခင္း

 

အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ေ၀ွးေစ့မွ ထြက္ေသာ ေဟာ္မုန္းဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းသြား ေသာေၾကာင့္ သုက္ရည္ဂလင္း  စတင္ၿပီး ေရာင္ရမ္းႀကီးထြား လာတတ္ ၾကပါတယ္။ ထိုအေျခအေန မ်ဳိးမွာ ဆီးျပတ္ေတာင္း ျပတ္ေတာင္း သြားျခင္း၊ ဆီးသြားရာ၌ အားမရျခင္းႏွင့္ ဆီးအိမ္ထဲမွာ ဆီးမ်ားက်န္ ေနေသးသည္ဟု ခံစားရျခင္း  စသည္တို႔ ကဲ့သို႔ေသာ ပိတ္ဆို႔သည့္ လက္ၡဏာမ်ား ျဖစ္လာ  တတ္ပါတယ္။ ထို႔ျပင္ တခ်ဳိ႕ အမ်ဳိးသား မ်ားတြင္ ၎ လကၡဏာမ်ား ႏွင့္ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေသာ ဆီးပမာဏ ထြက္ရွိမႈ  မ်ားျပားလာျခင္း၊ ဆီးသြားလိုစိတ္ ျပင္းျပျခင္းႏွင့္ ဆီးသြားေနစဥ္  ဆီးအိမ္ နာက်င္ျခင္း စသည့္ လကၡဏာ တို႔လည္း ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။

 

ဆီးက်ိတ္ၾကီးထြား ေရာင္ရမ္းျခင္း ေ၀ဒနာသည္ အသက္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ အႏၲရာယ္ျပဳ သည္ဟု မဆိုလို ေသာ္လည္း အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ဘ၀သက္တမ္း ကိုေတာ့ ထိခိုက္ေစသည္မွာ ဧကန္မလြဲပါဘဲ။ အက်ိတ္ႀကီးထြား လာေသာအခါ၌ ေက်ာက္ကပ္တြင္ ေက်ာက္တည္ျခင္း ႏွင့္ ဆီးမထိန္းႏိုင္ျခင္း စသည့္ျပႆနာမ်ား ျဖစ္လာပါၿပီ။ အဆိုပါ အေျခအေန မ်ဳိးတြင္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ကာ ထိေရာက္စြာ ေဆး၀ါးကုသမႈ ခံယူသင့္ၿပီး  ေ၀ဒနာရွင္ ကလည္း ညေနေစာင္းပိုင္း မွစ၍ ေရကို  အနည္းငယ္ ေလွ်ာ့၍ေသာက္ျခင္း၊  အရက္ေသစာ ေသာက္စားျခင္းမွ ေရွာင္ရွားျခင္း၊  ကဖိန္းဓာတ္ ပါေသာ အရည္မ်ားကို လံုး၀ မေသာက္ျခင္း၊  ဆီးရႊင္ ေဆးကဲ့သို႔ေသာ ဆီးေဆးမ်ားကို မမွီ၀ဲျခင္း စသည္ျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို ဆင္ျခင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္္။

 

ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ 

 

မိသားစုရာဇ၀င္ကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ ရာ၌   ဖခင္ သို႔မဟုတ္ ညီအစ္ကို မ်ားတြင္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ရွိၾကလွ်င္ သင္သည္လည္း အသက္ ၄၀ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္္။ ဆိုးရြား ျပင္းထန္ လာေသာ အေျခအေနမွာ  ၎ကင္ဆာ ဆဲလ္မ်ားဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ကုသရန္ ခက္ခဲေသာ ေနရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ေသြးျဖဴဥမ်ား၊ အ႐ုိးမ်ားႏွင့္ အျခား ကိုယ္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ထိပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားႏုိင္ ပါတယ္္။

 

ကာကြယ္တားဆီးျခင္း

 

အကယ္၍ သင့္မွာ အထက္ပါေရာဂါ လကၡဏာမ်ား မျပေသး ေသာ္လည္း သင္သည္ အသက္ ၄၀  ေရာက္ ခ်ိန္မွစ၍  ဆီးက်ိတ္ က်န္းမာေရး အေျခအေနကို ပံုမွန္ စစ္ေဆးသင့္ ပါတယ္။ အာဟာရ ျပည့္၀စြာ စားေသာက္ ျခင္းကလည္း ထိုေရာဂါ ေ၀ဒနာကို  တစ္ဖက္ တစ္လမ္းက ဟန္႔တားကာကြယ္ ေပးသကဲ့သို ့ ျပည့္၀ဆီ ျမင့္မားစြာ ပါရွိေသာ အစားအစာ မ်ားကို အထူး ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔  လုိပါတယ္။ ေသြးထဲမွာ ဟိုက္ဒ႐ုိဂ်င္ ပါေသာ အဆီပမာဏ ျမင့္မားျခင္းေၾကာင့္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ေပၚႏုိင္၍ သၾကားပါေသာ ေဖ်ာ္ရည္မ်ား   ေသာက္သံုးမႈကို ေရွာင္ရွားပါ။ အနီေရာင္ အသားမ်ား၊ တာရွည္ခံ အသားမ်ား၊ ဆားျဖင့္ တာရွည္ခံေအာင္ ျပဳလုပ္ေသာ အစား အစာေတြကိုေရွာင္ပါ။ ဆားစားသံုးမႈ ပမာဏျမင့္မား ျခင္းက ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ အႏၲရာယ္ကို ျမင့္တက္ေစ၍  ဆား အငန္ ေလွ်ာ့စားပါ။ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ေက်ာက္ဖ႐ုံသီး၊ မန္က်ည္းသီးမွည့္၊ ကၫြတ္၊ သဘာ၀ ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ ပဲ၊  ေျပာင္းစားပါ။ ဟင္းလ်ာမ်ားကို သံလြင္ဆီ၊ ေျမပဲဆီတို႔ကဲ့သို႔  မျပည့္၀ဆီျဖင့္သာ ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္ပါ။ ပင္လယ္ငါးၾကီး မ်ားတြင္  Omega-3 fatty acids မ်ား ႂကြယ္၀စြာ ပါရွိေသာေၾကာင့္  ကင္ဆာေရာဂါ ကိုတိုက္ထုတ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီ၊  ၾကက္သြန္ၿမိတ္ ႏွင့္ ပဲပုပ္တို႔မွာ ပါရွိတဲ့ Allyn Sulfa ဓာတ္က ကင္ဆာေရာဂါ တိုက္ထုတ္ ေပးႏိုင္ေသာ အစြမ္းသတ္ၱိ မ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္္။ ဆီးက်ိတ္ႀကီးထြား ေရာင္ရမ္းေသာ အခါမ်ားမွာ ကန္စြန္းရြက္ကို ေထာင္း၍ ေရာင္ရမ္းေသာ ေနရာတြင္ အုံေပးျခင္းျဖင့္ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေစႏုိင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နႏြင္းမႈန္႔ကို ပန္းေဂၚဖီ (အျဖဴ)ႏွင့္ တြဲဖက္၍ ခ်က္စားျခင္းက  ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပး ႏုိင္ပါတယ္။ အကင္စာေတြ အစားမ်ား သူတို႔မွာ ေက်ာက္ကပ္ သာမက အူမႀကီး၊ ပန္ကရိယႏွင့္ ဆီးက်ိတ္ ကင္ဆာမ်ားပါ ပိုအျဖစ္မ်ား ၾကေၾကာင္း ကင္ဆာ အသင္းႀကီးက ဆိုပါတယ္။ ၀ိုင္နီကို ရက္သတၱပတ္ လွ်င္ ေလးခြက္မွ်  ပံုမွန္ေသာက္သံုး ေပးျခင္းျဖင့္  သုက္ရည္ဂလင္း ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလားအလာကို    ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေလွ်ာ့ခ်ေပး ႏိုင္ပါတယ္။ မႈိထဲတြင္ပါ ရွိေသာ Selenium ဓာတ္တစ္မ်ဳိးက အမ်ဳိးသားမ်ား  ရာဂစိတ္ တက္ႂကြလာေစရန္  ႏႈိးေဆာ္ေပး ႏိုင္စြမ္းရွိ သည့္ျပင္ အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာျဖစ္ေပၚလာမႈကို ၆၅ ရာခိုင္ႏႈန္း  ကာကြယ္ေပး ႏိုင္ပါတယ္။

ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေရာဂါ ရွိ၊ မရွိကိုစစ္ေဆးျခင္း

(၁) ဆရာ၀န္က  လူနာ၏စအိုလမ္းေၾကာင္းထဲမွ လက္ျဖင့္ႏိႈက္၍ ဆီးက်ိတ္ အရြယ္အစား ေျပာင္းလဲမႈ စစ္ေဆးျခင္းကို ေဆးပညာအရ  Digital Rectal Exam (DRE)  ဟုေခၚပါတယ္။

(၂) Prostate-speckfic antigen (PSA) နည္းျဖင့္လည္း  ထိုကင္ဆာေရာဂါ ရွိ၊ မရွိကို စစ္ေဆးႏို္င္ၿပီး ထိုနည္းက သုက္ရည္ဂလင္းမ ွထုတ္ေပးေသာ  ေသြးထဲရွိ ပ႐ုိတင္း ပမာဏကို တိုင္းတာ စစ္ေဆးေသာ နည္းျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ပ႐ုိတင္း ပမာဏ  ျမင့္မား ေနျခင္းဟာ  သုက္ရည္ဂလင္း ကင္ဆာ ရွိေၾကာင္းကို  ေဖာ္ျပေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

(၃) Ultrasound ျဖင့္ စမ္းသပ္ႏိုင္ ပါတယ္္။ စအို လမ္းေၾကာင္း ထဲတြင္ ႁပြန္တစ္ခု ထည့္၍ သုက္ရည္ဂလင္း အနားထိ ေရာက္ေအာင္ အသံလႈိင္းကို ျဖတ္သန္း  ေစကာ  ကြန္ပ်ဴတာ ထဲတြင္ေပၚလာ ေသာပံုရိပ္ကို ၾကည့္၍ ကင္ဆာေရာဂါ ရွိ၊ မရွိကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိ ႏိုင္ပါတယ္။

(၄) အလြန္ ေသးငယ္ေသာ အပ္ျဖင့္ နမူနာ တစ္သွ်ဴးစကို ထုတ္ယူၿပီးေနာက္  အႏုၾကည့္ မွန္ဘီလူး ေအာက္မွာ  ဆဲလ္အက်ိတ္ စစ္ေဆးျခင္း ကိုေတာ့ Biospy ေခၚ အသားမွ်င္ကို ထုတ္၍  ဓာတ္ခြဲ စစ္ေဆးနည္း လို႔ေခၚပါတယ္။

 

အစားအစာႏွင့္ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ

 

ေဆးသုေတသီ မ်ား၏ အသစ္ေတြ႕ရွိခ်က္ မ်ားအရ စားသံုးေသာ အစားအစာ မ်ားတြင္ ျပည့္၀ဆီ ပါ၀င္မႈ မ်ားျပားျခင္းက အမ်ဳိးသားမ်ား အတြက္ ဆီးက်ိတ္ ကင္ဆာ ပိုမိုဆိုးရြား ေစႏုိင္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ ၾကပါတယ္။ အဆီ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေသာ  အသားမ်ား၊  ႏို႔ခဲ၊ ဒိန္ခဲမ်ားကို လြန္ကဲစြာ စားသံုးေလ့ ရွိေသာ အမ်ဳိးသားမ်ားမွာ ပိုမိုဆိုးရြားတဲ့ ဆီးက်ိတ္ ကင္ဆာ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခ  ပို၍ျမင့္မား ပါတယ္။ ၎ျပည့္၀ဆီမ်ား လြန္ကဲျခင္းက ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ား ကိုလည္း ျဖစ္ပြား ေစႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ေသြးထဲတြင္ ကိုလက္စထေရာ မ်ားျပားျခင္း အတြက္ ေသြးတြင္း အဆီက်ေဆး မ်ားကို ေသာက္သံုး ေနရတဲ့ အမ်ဳိးသား မ်ားမွာေတာ့  ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ပိုမိုဆိုးရြား ႏုိင္ေျခ နည္းပါးေၾကာင္း ကိုလည္း   ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။

 

ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားမ်ား အေနျဖင့္ ျပည့္၀ဆီပါ၀င္မႈ မ်ားျပားေသာ အစားအစာ မ်ားကို တတ္ႏုိင္သမွ် ေရွာင္ၾကဥ္ၾက ရန္ႏွင့္ ေသြးထဲတြင္ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏမ်ားျပား ေနပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ ျပသၿပီး သင့္ေလ်ာ္ ေသာ ကုသမႈခံယူ သင့္ပါတယ္။

 

 Precaution is Better than Cure ဆိုေသာ ဆို႐ုိးစကား ရွိပါတယ္္။ ဆိုလိုရင္းမွာ ေရာဂါျဖစ္လာမွ ကုသျခင္းထက္  ေရာဂါမျဖစ္ခင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ျခင္း သည္သာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ လူ ့ဘ၀သည္ ရခဲလွသျဖင့္ လူသားအားလံုး  သက္တမ္းေစ့ ေနႏိုင္ေရး အတြက္ မိမိႏွင့္တကြ၊ မိမိ၏မိသားစု၊ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ အသိုင္းအ၀ိုင္း တို႔တြင္ အမ်ဳိးသားမ်ား ႏွင့္  ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ ရွိေစလိုပါ ေၾကာင္း ေစတနာ အရင္္းခံျဖင့္ တိုက္တြန္္း လိုက္ရပါ တယ္။  

 

မွတ္ခ်က္။ အကယ္၍ က်န္းမာေရး လမ္းၫႊန္ကုိ ဖတ္႐ႈေနေသာ သင္သည္ အမ်ဳိးသမီး  တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနပါလွ်င္ သင္၏ဖခင္၊ ခင္ပြန္း၊ အစ္ကုိ၊ ေမာင္၊ သား၊ ေျမးတုိ႔အား ဤက်န္းမာေရး လမ္းၫႊန္ ဗဟုသုတ ကုိ လက္ဆင့္ကမ္း မွ်ေ၀ေပးၾက ေစလုိပါသည္။

 

ေပါက္ေပါက္

ဓာတ္ပံု - အင္တာနက္