ပန္းေပါင္းတစ္ေထာင္ သို႔မဟုတ္ ေဆးဖက္၀င္ပ်ားရည္
ေရွးလူၾကီးမ်ားက ပ်ားရည္ကို “ပန္းေပါင္းတစ္ေထာင္” ဟုေခၚသည္။ ပ်ားေကာင္၏ ေျခေခ်ာင္းကေလး
မ်ားျဖင့္ ပန္း၀တ္မႈန္မ်ားကို ယူငင္သယ္ေဆာင္ လာကာ ပန္းတစ္ပြင့္မွ တစ္ပြင့္ဆီသို႔ ကူးလူးပ်ံသန္း၍ ၀တ္မႈန္ခ်ေပးေလ့ ရွိ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမၻာေပၚမွာ ပ်ားသတၱ၀ါမရွိလွ်င္ ပန္းမ်ိဳးေပါင္း တစ္ေထာင္ခန္႔ ေပ်ာက္ကြယ္သြားနိုင္ သကဲ့သို႔
ပန္းမ်ိဳးစိပ္ေတြ ပ်က္သုဥ္းသြား
ခဲ့လွ်င္လည္း ပန္း၀တ္ရည္ မရရွိနိုင္ေတာ့၍ ပ်ားသတၱ၀ါေတြ မ်ိဳးတံုးသြားနိုင္
ပါသည္။
အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေရာဂါမ်ား(Malnutrition)
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
ေန႔စဉ္လူတို႔ စားသုံးေနေသာ အစားအစာထဲတြင္ (၁) ကာဟိုက္ၿဒိတ္
ကစီဓာတ္၊ (၂) အဆီဓာတ္(Fat)၊ (၃) အသားဓာတ္ (protein)ဓာတ္၊ သတၱဳဓာတ္၊ ဗီတာမင္မ်ိဳးစုံ၊
သက္ေစာင့္ဓာတ္၊ ေရဓာတ္တို႔ လိုအပ္ပါသည္။ ကစီ(Carbohydrate)ဓာတ္ သည္လူတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွား
သြားလာႏိုင္ေရး အတြက္ ေဘးအကင္းဆုံးကို အမ်ားဆုံး ေပးႏိုင္ေသာ ဓာတ္ျဖစ္သည္။
ေဆာင္းရာသီဓာတ္စာ ေဆးဖက္၀င္လိေမၼာ္သီး
လိေမၼာ္သီးသည္ ခ်ိဳေသာ ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္ျပီး
တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္ ဘီစီ ၂၅၀၀ မွစ၍ စိုက္ပ်ိဳးလာခဲ့ၾက ပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ လိေမၼာ္သီး
မ်ိဳးကြဲေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိၾကရာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ လိေမၼာ္သီးကို အခ်ိဳမ်ိဳး၊
အခ်ဥ္မ်ိဳး၊ အခါးမ်ိဳးဟူ၍ ေတြ႔ရပါသည္။ ယခုအခါ ျမန္မာျပည္တြင္ လိေမၼာ္သီးမ်ားကို ၁၂
လရာသီပတ္လံုး ျမင္ေတြ႔ၾကရပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လိေမၼာ္ပင္မ်ားကို ရွမ္းျပည္နယ္ (ေတာင္ပိုင္း) ပင္ေလာင္း၊
ေအာင္ပန္း၊ ေနာင္တရား ႏွင့္ ကေလာေဒသ တို႔တြင္ လည္းေကာင္း၊ ကယားျပည္နယ္ အတြင္း ေဘာလခဲျမိဳ႕နယ္၊
ဖ႐ူဆိုၿမိဳ႕နယ္၊ ဒီးေမာ့ဆိုၿမိဳ႕နယ္ တို႔ရွိေက်းရြာ တို႔တြင္လည္းေကာင္း စီးပြားျဖစ္
သာမက၊ မိသားစုအပို၀င္ေငြ ရရန္ တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္ အျဖစ္ပါ တိုးခ်ဲ႕စိုက္ပ်ိဳးလ်က္ ရွိၾကသည္။
ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳေရာဂါ၏
ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား
ေဒါက္တာ
သိဂႌေက်ာ္
ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ
ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အလ်င္ျမန္ဆုံး ႀကီးထြားလာသည့္ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါတစ္မ်ိဳး
ျဖစ္ပါသည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အစီရင္ခံစာအရ ကမၻာ့လူဦးေရ၏ ၁၀.၅
ရာခိုင္ႏႈန္း ခန္႔သည္ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါခံစား ေနၾကရေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထားသည္။ သို႔ေသာ္
ေရာဂါရွိသူ အားလုံး၏ ထက္ဝက္နီးပါး ခန္႔သည္ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါရွိေၾကာင္း သတိမျပဳမိၾကဘဲ
အာဖရိက၊ အေနာက္ပစိဖိတ္ႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသမ်ားရွိ ဝင္ေငြနည္းႏိုင္ငံ မ်ားႏွင့္
ဝင္ေငြအလယ္အလတ္ ရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ
ေရာဂါသည္ အခ်ိန္ၾကာ လာသည္ႏွင့္ အမွ် နာတာရွည္ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြား ႏိုင္သည္။
ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါရွိသူ သုံးဦးလွ်င္ ႏွစ္ဦးသည္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ား ရွိႏွင့္ၿပီး
ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။
အရက္ႏွင့္က်န္းမာေရးျပႆနာ
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
အရက္က ေသာက္တတ္ရင္ေဆး၊ မေသာက္တတ္ရင္ေဘး ျဖစ္တယ္။
တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြ ဂ်ပန္နဲ႔ ကိုရီးယားလူမ်ိဳးေတြ ညစာမစားခင္ အမ်ိဳးသား အရက္(၂)ပတ္ အမ်ိဳးသမီး
အရက္(၁)ပတ္ ေသာက္တတ္ၾကၿပီး၊ ႏွလုံးေသြးေၾကာ ေရာဂါမျဖစ္ေစ ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အရက္က စြဲေစတယ္။
ဒီဖက္ေခတ္မွာ ႏိုင္ငံျခား အရက္မ်ိဳးစုံ၊ တံဆိပ္မ်ိဳးစုံ ဝင္ေရာက္လာ ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့
ႏိုင္ငံျခားေငြ ျပဳန္းတီးျခင္းလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံျခားအရက္ေတြ ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။
ယခုေတာ့ အရက္တိုင္း၊ ျပည္တြင္းျဖစ္ အရက္မ်ား တံဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားအရက္ရနံ႔နဲ႔
အရသာ တုပကာ၊ ပုလင္းထဲထည့္ၿပီး ထုတ္ေသးတယ္။ ဘယ္အရက္မွ မစစ္ေတာ့ပါဘူး။ အရက္က က်န္းမာေရး၊
လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ စီးပြါးေရးအားလုံး ဆိုးက်ိဳးေတြတန္းစီ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အရက္ ေသာက္သုံးသူေတြဟာ
တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အရက္စြဲၿပီး၊ အရက္ရဲ႕သားေကာင္ ျဖစ္လာတယ္။ ေတာအရက္ေတြမွာ လူေတြေသာက္ဖို႔
ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ဓာတ္ေျမဩဇာ၊ ပလပ္စတစ္၊ ဆာလျဖဴရစ္ အက္ဆစ္ျပင္း၊ အင္ဒရင္းတို႔နဲ႔
စီမံခ်က္လုပ္ထားလို႔ အရက္နဲ႔ ဆိုးက်ိဳးေစာေစာပိုၿပီး ခံစားရတာ၊ အရြယ္မတိုင္ခင္ ေသဆုံးၾကရလို႔
မအိုေဆးဆိုၿပီး တြင္က်ယ္စြာ ေသာက္သုံးေနၾက ပါတယ္။ တကယ့္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းလြန္း ပါတယ္။
အစာအိမ္၊အူလမ္းေၾကာင္းႏွင့္အကိုက္အခဲေဆး
(PU
& NSAID)
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး ေတြမွာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ေတြရွိပါတယ္။
အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး (NSAID, Non steroidal Anti-inflammatory Drug) ေတြက ကမၻာေပၚမွာ
အသုံးမ်ားတဲ့ ေဆးျဖစ္တယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ မွာေတာင္ လူဦးေရရဲ႕
၅.၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေသာက္သုံးေနၾကၿပီး လူ (၁၀၀၀၀-၂၀၀၀၀)
အထိ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ေတြေၾကာင့္ ႏွစ္စဉ္ေသဆုံး ေနၾကရပါတယ္။
ေဒါသစိတ္ႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးမ်ား
ပုထုဇဥ္ဆိုသည္မွာ
အမ်က္ေဒါသႏွင့္ မကင္းနိုင္သူ ျဖစ္သျဖင့္ အေၾကာင္း မညီညြတ္ပါက “ေဒါသ” ထြက္တတ္သည္မွာ
ဓမၼတာျဖစ္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕သူမ်ားက ေမြးရာပါပင္ကိုယ္ စိတ္ေန သေဘာထားအရ၊ သည္းခံနိုင္စိတ္
ရွိသျဖင့္ အေတာ္အတန္ ျပႆနာအတြက္ ေဒါသမထြက္တတ္ ၾကေသာ္လည္း၊ တခ်ိဳ႕ကမူ စိတ္မထိန္းနိုင္ဘဲ
ထစ္ကနဲရွိ ေဒါသၾကီးၾကသည္။
သည္းမခံျခင္း၏
ဆိုးက်ိဳးအျပစ္ဒဏ္ (၅) မ်ိဳးမွာ-
ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကိုရပ္တန္႔ဖို႔အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈကိုကာကြယ္စို႔
ေရ၊ ေျမ၊
ေလဟူေသာ ထုထည္ႀကီး သုံးခုသည္ ေဂဟစနစ္ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေနၿပီး သဘာဝ တရားႀကီးကို အေကာင္းဆုံး
ဖန္တီးေပးထားသည္။ ေရထု၊ ေျမထု၊ ေလထုတို႔ တစ္ခုခုပ်က္စီး ခ်ိဳ႕ယြင္းလ်င္ ေဂဟစနစ္ ပ်က္သုဥ္း၍
အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖုံဖုံေသာ သဘာဝ ေဘးဒဏ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာရသည္။ သဘာဝတရားမွ ရရွိထားေသာ အခမဲ့လက္ေဆာင္
မ်ားကိုအခမဲ့ဟူ၍ တန္ဖိုးမထားပါက ထိုလက္ေဆာင္မ်ားသည္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈ လ်င္ျမန္ပါလိမ့္မည္။
ယိုယြင္းပ်က္စီးျခင္း ဆိုကတည္းက ေကာင္းက်ိဳးဟူ၍ မရွိေပ။ ေရထုႏွင့္ ေလထုကို ေျမထုမွတစ္ဆင့္
ဂေဟဆက္၍ ျပဳျပင္ရမည္သာ ျဖစ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အမွီသဟဲျပဳ၍
ေနထိုင္ၾကေသာ လူသားမ်ားသည္ ကမၻာေျမေပၚတြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကမၻာေျမႀကီး
သာယာလွပေရးသည္ လူသားတို႔အေပၚတြင္ မ်ားစြာ မူတည္ပါသည္။
ခ်ိဳၿမိန္အရသာမိုးသီးႏွံမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရး
ဒူးရင္းသီးႏွင့္ က်န္းမာေရး
ဒူးရင္းသီး၏ ထူးျခားေသာ အနံ႔အရသာေၾကာင့္
အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ “အသီးမွာဘုရင္"ဟု တင္စားေခၚၾကသည္။ အခံြသည္
အ၀ါေရာင္သန္း ေနျပီး လက္ႏွင့္ ပုတ္ၾကည့္၍ ခပ္အုပ္အုပ္ အသံထြက္လာပါက ေကာင္းေသာ အသားျပည့္ေသာ
အသီးျဖစ္သည္။ လံုး၀န္းေသာ အသီးက အိမ္ျပည့္၍ အသားမ်ားသည္။ အခြံသည္ ခဲေရာင္သန္းေနျပီး
လက္ႏွင့္ပုတ္ၾကည့္၍ ဂလိုင္သံ ထြက္လာပါက မေကာင္းပါ၊ ထိုအသီးထဲတြင္ အမႊာေခ်ာင္ေနျပီး
အသား မာဆတ္ဆတ္ ျဖစ္သည္။
စာဖတ္ပါ
ရန္ကုန္
ေဌးေဇာ္
မိဘတို႔သည္
သားသမီးမ်ား စကားေျပာ တတ္သည့္ အရြယ္သို႔ ေရာက္လွ်င္ပင္ စာေရးတတ္ စာဖတ္တတ္ ေလေအာင္ ေက်ာင္းသို႔
ေစလႊတ္၍ စာသင္ေစသည္။ ကေလးမ်ား ေက်ာင္းသို႔ေရာက္ ေသာ္ ဆရာဆရာမ တို႔သည္ ထိုကေလးမ်ားကို
စာေရးတတ္ စာဖတ္တတ္ ၾကေစရန္ ပထမဦးဆုံး ဗ်ည္းအကၡရာ မ်ားမွစ၍ စာႀကီးေပႀကီး မ်ားအထိ သင္ၾကားပို႔ခ်ၾက
ေလသည္။ ဤသို႔ ငယ္စဉ္ကအစျပဳ၍ မိဖဆရာသမား တို႔က စာဖတ္တတ္ေအာင္ သင္ၾကားေပးၾက သည္မွာ စာဖတ္တတ္
ျခင္းေၾကာင့္ ကေလးတို႔၏ အနာဂတ္ ေကာင္းက်ိဳးကို ဖန္တီးႏိုင္ေစရန္ ရည္သန္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။
လူမ်ိဳးအသီးသီး၊ ဘာသာအသီးသီး တို႔တြင္ အမ်ားအားျဖင့္ စာႏွင့္စာေပ ဟူ၍ ရွိၾကသည္။ စာေပသည္
စာမွေပၚေပါက္ လာသည္။ စာသည္ စကား၏ သေကၤတျဖစ္ေသာ အကၡရာမ်ားကို စုေပါင္းဖြဲ႕စည္း၍ စံနစ္တက်
စီစဉ္ေရးသား တင္မွတ္ထားေသာ အမွတ္အသား ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ႐ုပ္ပုံသေကၤတ
မ်ားမွ ဆင္းသက္လာသည့္ အေရးအမွတ္ မ်ားကိုပါ စာဟု ေခၚၾကသည္။
ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာ ႏွင့္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ုံေၾကာဆက္ႏြယ္အက်ိဳးျပဳေနမႈ
ေဒါက္တာဉမၼာေစာ
ကမၻာႀကီးသည္ သိပၸံနည္းပညာ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ခဲ့ၿပီး အေရြ႕တစ္ခုႏွင့္ ေခတ္တစ္ခု စနစ္တစ္ခုစီကို ေျပာင္းေရႊ႕ေန ပါသည္။ ထိုအရာသည္ Artificial Intelligence ဟုေခၚသည့္ ဉာဏ္ရည္တု မ်ားႏွင့္ တည္ေဆာက္ ထားေသာ စက္မ်ား၊ စက္႐ုပ္မ်ားျဖင့္ အလိုအေလ်ာက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ ေခတ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ AI သည္ လူမ်ားတြင္ရွိေသာ အသိဉာဏ္အတု တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ၎ကိုလူသားတို႔မွ တီထြင္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ Russell ႏွင့္ Norvig ဆိုသည့္ သိပၸံပညာရွင္ ႏွစ္ဦးမွAI သည္ လူသားတို႔၏ ဉာဏ္ရည္ကို ေလ့လာၿပီး ၎လူသားမ်ား၏ ဉာဏ္ရည္အတိုင္း တုပ၍ လုပ္ေဆာင္ထားသည့္ အရာျဖစ္ေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆို ထားပါသည္။
စိတ္ပင္ပန္းမႈေတြ ေျပေပ်ာက္မည့္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား
ႏိုင္ငံတကာ စိတ္ေရာဂါဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး သုေတသီမ်ား၏ ေလ့လာခ်က္မ်ား အရ ကမၻာေပၚရွိ လူသန္းေပါင္း ၃၅၀ ခန္႔ သည္ စိတ္ဖိစီးမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ စိတ္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားလွ်က္ ရွိေၾကာင္း ႏွင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းရင္းမ်ားက လူသား မ်ားအား စိတ္ဖိစီးမႈကို အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေပၚေစ တတ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
· ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကား ေအာင္ျမင္ခ်င္လြန္းေသာ စိတ္ဆႏၵေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရေသာ စိတ္ဖိစီးမႈကို လူငယ္မ်ား တြင္ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေတြ႔ရသည္။
· ျဖစ္ခ်င္မႈ၊ လိုခ်င္မႈ ျပင္းျပေသာ စြဲလမ္း ႐ူးသြပ္စိတ္ကို လူငယ္မ်ားတြင္ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ေတြ႔ရသည္။
· က်န္းမာေရး ျပႆနာအမ်ိဳးမ်ိဳး ရင္ဆိုင္ရသျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈကို အရြယ္ေရာက္ၿပီး သူမ်ားတြင္ ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ေတြ႔ရ သည္။
ေျဖသိမ့္စကား
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
လူတို႔ဟာ ရင္းႏွီးတဲ့ သူငယ္ခ်င္း(သို႔) ေဆြမ်ိဳး
တစ္ေယာက္ေယာက္ ဝမ္းနည္းစရာ၊ ေၾကလြဲစရာ တစ္ခုခုနဲ႔ႀကဳံရ ပါက ဘာေျမာရမွန္း မသိ၊ ဘယ္လိုႏွစ္သိမ့္ရမွန္း
မသိ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ ေၾကကြဲဖြယ္ ေကာင္းတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ ေတြကိုရင္ဆိုင္ ေက်ာ္လႊားရာမွာ
ကိုယ္က ဘယ္လိုကူညီ ရမွန္းမသိ တာေၾကာင့္ ကိုယ္ေျပာလိုက္ရင္၊ အမွားပါသြားမွာ စိုးတာေၾကာင့္
ခပ္ေရွာင္ေရွာင္ ေနမိသြားတာမ်ိဳး လည္းျဖစ္တတ္ၾက ပါတယ္။ အဲဒီလို ေရွာင္ဖယ္ဖယ္
လုပ္ေနပါက သူတို႔ေတြကို ပိုအထီးက်န္ ဆန္သြားတာ ပိုၿပီးစိတ္ဆင္းရဲ ရတတ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕
နာက်င္ခံစားမႈကို ကိုယ့္အေနနဲ႔ ေပ်ာက္ကင္း သြားေအာင္ ဖယ္ရွားေပး ႏိုင္ေပမယ့္ မွ်ေဝခံစားေပး
ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ စိတ္သက္သာရာ ရၿပီး အထီးက်န္ မဆန္ေတာ့ပါဘူး။
စာေပေလ့လာဖတ္ရႈမႈ လူသားတိုင္းကို
ေကာင္းက်ိဳးျပဳ
ယေန႔ေခတ္လူငယ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အြန္လိုင္း၊ မီဒီယာမ်ားျဖင့္
ေပ်ာ္ေမြ႔ေနၾကသည္။ လူငယ္ေတြသာမက
လူလတ္ ပိုင္း၊ တခ်ိဳ႕လူႀကီးပိုင္း ေတြလည္း အြန္လိုင္းကို
စြဲလန္းေနၾကသည္။ ကေလးမ်ား ဂိမ္းစြဲလာၾကသည္။ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ မရွိ။ ေလးလံ လာၾကသည္။ လူမႈဆက္ဆံေရး
နယ္ပယ္ က်ဥ္းေျမာင္းျခင္းႏွင့္ အတူ ေလာကနီတိ သေဘာသဘာ၀ ခ်ိဳ႕ယြင္း လာၾကသည္။ အေရးႀကီးဆံုး
အခ်က္ျဖစ္သည့္ စာေပေလ့လာ ဖတ္ရႈမႈလည္း အားနည္း လာၾကသည္။ စာဖတ္ အားနည္းျခင္းက ဘ၀တိုးတက္မႈ
နာရီလက္တံမ်ားကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ရပ္တန္႔သြား ေစသည္။ ေခတ္စနစ္၏
ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ႐ုပ္၀တၱဳေတြ တိုးတက္ လာသည္။ အက်ိဳးျပဳ စာေပမ်ား ဖတ္ဖို႔ထက္ အြန္လိုင္းမ်ား၊ အီလက္ထေရာနစ္
မီဒီယာမ်ား၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္လ္ မ်ားျဖင္႔သာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အြန္လိုင္းကို အက်ိဳးရွိရွိ မသံုးမျပဳၾကေပ။
စာမဖတ္ၾကဘဲ ဂိမ္းေဆာ့ျခင္း၊ မီဒီယာၾကည့္ျခင္း တို႔ျဖင့္သာ အခ်ိန္
ကုန္မွန္းမသိ တစ္ေန႔တာ ၿပီးဆုံးသြားျပန္သည္။
ေဆးဘက္အသုံးဝင္ ယာကြန္ပင္
(SmallanthusSonchifolius)
ေဒါက္တာလျပည့္ခင္
ႏွစ္ရွည္ခံအပင္ ျဖစ္ေသာ ယာကြန္ပင္ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ေဒသအမ်ားစုတြင္ အမ်ားအျပား ေပါက္ေရာက္သည္။ ယာကြန္ပင္ မ်ိဳးရင္းသည္ Asteraceae ျဖစ္ၿပီး ႐ုကၡေဗဒအေခၚ (SmallanthusSonchifolius) ျဖစ္သည္။ မူလစိုက္ပ်ိဳးရာ ေဒသမွာ ေတာင္အေမရိကတိုက္ ျဖစ္ၿပီး ကိုလံဘီယာႏွင့္ အာဂ်င္တီးနား တြင္လည္း စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။ ယာကြန္ပင္ သည္ အေပၚပိုင္း အပင္ေျခာက္၍ အရြက္ေႂကြက် ခ်ိန္တြင္ ေျမေအာက္ရွိ ပင္စည္ဥကို တူးေဖာ္စားသုံး ႏိုင္ၿပီျဖစ္သည္။ တူးေဖာ္ရာတြင္ ယာကြန္ဥ မ်ားကို ထိခိုက္မႈ မရွိေစရန္ အထူးဂ႐ုစိုက္ ရမည္ျဖစ္သည္။ ယာကြန္ဥ သည္ ပ်မ္းမွ် အေလးခ်ိန္ (၃၀၀)ဂရမ္ ခန္႔ျဖစ္ၿပီး ႀကီးထြား သန္မာပါက (၂၀၀၀)ဂရမ္ခန္႔ ထိရွိသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။
အိပ္စက္ျခင္း
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
ညအခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခါ မီးမွိတ္ၿပီး အိပ္လိုက္တာ အလြယ္ေလးလို႔ ေတြးထင္ၾကမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ပက္လက္ အိပ္တာလား။ ေမွာက္လ်က္ အိပ္တာလား။ ေဘးေစာင္း အိပ္တာလား၊ ေပၚမူတည္ၿပီး ခါးနာတာ၊ ေဟာက္သံထြက္တာ မၾကာခဏ ပုံစံေျပာင္းႏိုင္တာ ေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ႔ျပင္ အိပ္စက္မႈပုံစံက ကိုယ္ရည္ ကိုယ္ေသြးကိုလည္း ေဖာ္ျပေန ပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးဆီးေက်ာက္ႏွင့္ ႏွလုံးေရာဂါ
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
အရြယ္မတိုင္မီ မ်က္စိအေ၀းမႈန္ျပႆနာအေျဖရွာ
စမတ္ဖုန္း၊ကြန္ျပဴတာမ်ား
ၾကည့္ရႈခ်ိန္လြန္ကဲျခင္းႏွင့္ မ်က္စိအေ၀းမႈန္ျပႆနာ
မ်က္စိအေ၀းမႈန္ ျပႆနာသည္ ကေလးဘ၀အရြယ္၊ ၿမီးေကာက္ေပါက္ အရြယ္မ်ားတြင္
ျဖစ္ပြားတတ္
ေသာ္လည္း မည္သည့္ အသက္အရြယ္မ်ိဳး မဆို ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ စမတ္ဖုုန္း
ၾကည့္ျခင္းကဲ့သို႔ ႐ုပ္သံ မွန္သားျပင္ ၾကည့္ရႈခ်ိန္ ပံုမွန္ထက္ လြန္ကဲပါက မ်က္စိအေ၀းမႈန္
ျပႆနာ ေပၚလာႏိုင္ေျခ ပံုမွန္ထက္ ၃၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္မားၿပီး ကြန္ျပဴတာ အသံုးျပဳ ခ်ိန္
လြန္ကဲမႈကိုပါ ထည့္ေပါင္းပါက ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ျမင့္မား လာႏိုင္ေၾကာင္း၊ လက္ရွိ အေျခအေနအရ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အခ်ိဳ႕တြင္ ျပည္သူမ်ား
အၾကား မ်က္စိအေ၀းမႈန္ ျပႆနာ ေပၚေပါက္ႏႈန္းမွာ ပံုမွန္ထက္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါး ျမင့္တက္
လာေၾကာင္း၊ လက္ရွိႏႈန္းထား အတိုင္း အေ၀းမႈန္ ျပႆနာ ျဖစ္ပြားႏႈန္း ျမင့္တက္လာခဲ့ ပါက
၂၀၅၀ ျပည့္ႏွစ္ အေရာက္တြင္ ကမၻာ့ျပည္သူ ေလးဘီလီယံ အထိ မ်က္မွန္တပ္ရန္ လိုလာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း
ႏွင့္ ၂၀၅၀ ျပည့္ႏွစ္ အေရာက္တြင္ တစ္ကမၻာလံုး ဆိုင္ရာ အျမင္အာရံု က်န္းမာေရး ျပႆနာကပ္ေဘး
ေပၚထြက္ လာႏိုင္ေၾကာင္း စသည္တို႔ကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ႐ိုခ်က္စတာ နည္းပညာ အင္စတီက်ဳမွ
သုေတသန ပညာရွင္မ်ားက ဧၿပီ ၂၅ တြင္ သတိေပး ထားသည္။
မ်က္လုံးဓာတ္မတည့္ျခင္း
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
ဓာတ္မတည့္ တာေၾကာင့္ မ်က္လုံးနီရဲၿပီး မ်က္ရည္ေတြက် ေနပါသလား။
ဒီလိုမ်ိဳးခံစားရတာ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ လူေပါင္းသန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး
ဓာတ္မတည့္ တာေၾကာင့္ မ်က္ၾကည္လႊာ ေရာင္ရမ္းမႈကို ခံစားရပါတယ္။ ေရခဲပတ္ ကပ္ေပးရင္ သက္သာေစ
ပါတယ္။ ေပ်ာက္ကင္းဖို႔အတြက္ ဆိုရင္ေတာ့ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ရွာၿပီး ကုသဖို႔ လိုပါတယ္။
ေဆးလိပ္အစား Vape ေသာက္ၾကတာ ပိုလို႔ေတာင္ အႏၲရာယ္မကင္းပါ
Vape လို႔ေခၚတဲ့ အီး-စီးကရက္ေတြကို ေသာက္ျခင္းက ေဆးလိပ္ေသာက္တာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ ေဘးကင္းစိတ္ခ်ရမႈ ရွိတယ္ဆိုၿပီး ေျပာဆိုေနၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ လူငယ္မ်ားၾကားမွာ Vape
ေသာက္ျခင္းက ေရပန္းစားလာသလို
လူၾကားသူၾကားထဲမွာ ဆိုရင္လည္း စတိုင္တစ္ခုလိုမ်ိဳး ျဖစ္လာေနတယ္ဆိုၿပီး
လက္ခံလာၾကတာပါ။
အဏၰဝါေဂဟစနစ္အတြက္အေရးပါေသာ အစိမ္းေရာင္တံတိုင္းႀကီးမ်ား
သို႔မဟုတ္ ဒီေရေတာ
ဒီေရေရာက္သစ္ေတာ (ေခၚ) ဒီေရေတာ (Mangrove
Forest) ဆိုသည္မွာ လမုေတာမ်ား အစုအဖြဲ႔ တည္ရွိသည့္ ကမ္းရိုးတန္းေဒသရွိ ေရဝပ္ေဒသ သို႔မဟုတ္
ေရတိမ္ေဒသ (Wetland) မ်ားကို ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပင္လယ္ကမ္း႐ိုးတန္းႏွင့္ ထိစပ္လ်က္ရွိေသာ
ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသ မ်ားတြင္ သဘာ၀ ဒီေရေတာမ်ား ထိန္းသိမ္းေရး ႏွင့္ ဒီေရေတာ စိုက္ခင္းမ်ား
တည္ေထာင္ေရးသည္ လြန္စြာ အေရးႀကီးသည့္ျပင္ ဒီေရေတာမ်ားကို စနစ္တက် ကာကြယ္ျခင္းသည္ အဏၰဝါေဂဟစနစ္
တည္ၿငိမ္မႈအတြက္ အေရးပါသည့္ ေဂဟစနစ္ တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။
သက္ရွည္က်န္းမာလွပဖို႔
ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားကစားစို႔
ေဒါက္တာဥမၼာေစာ
လူသားတို႔၏ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ
ေရာဂါမ်ားကို ကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားဟူ၍ ခြဲျခားေလ့ရွိသည္။
ကိုဗစ္ကဲ့သို႔ေသာ၊ တီဘီကဲ့သို႔ေသာ ေရာဂါပိုးမႊား မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ရေသာ ေရာဂါမ်ားကို
ကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါဟု အမည္တပ္ၾကသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ မရွိေသာ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ
နိမ့္က်ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား တြင္ အစာအာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား က်ဆင္းမႈ၊
လူေနထူထပ္မႈေၾကာင့္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ လြယ္မႈတို႔အျပင္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္းျခင္း
တို႔ေၾကာင့္ ကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါမ်ားအျဖစ္မ်ားၾကသည္။ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေသာ
ေသြးတိုး၊ ႏွလုံး၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ အဝလြန္ေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔သည္
မူလသေဘာအရ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ ေရာဂါမ်ား
ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ကမၻာ့ရြာ ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ကမၻာအႏွံ႔မွ လူသားမ်ားၾကားတြင္ ေနထိုင္စားေသာက္မႈ
အက်င့္စ႐ိုက္မ်ား တူညီလာေသာ အခါ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား
၌ပါ ျဖစ္ႏႈန္းမ်ားလာခဲ့ ပါသည္။
အသည္းေရာင္အသားဝါေရာဂါအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ
ကမၻာ့က်န္းမာေရး
အဖြဲ႔(WHO) ကနွစ္စဥ္ ဇူလိုင္လ ၂၈ ရက္ကို “ကမၻာ့အသည္းေရာင္ ေရာဂါေန႔ - World
HepatitisDay (WHD)”အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားရာ၊ ထိုေန႔သို႔ေရာက္တိုင္း ျမန္မာနိုင္ငံ အပါအ၀င္
ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီးမွ အမ်ားျပည္သူမ်ား အတြက္ အသိပညာႏွင့္ က်န္းမာေရး ဗဟုသုတမ်ား ရရွိေစရန္
ရည္ရြယ္၍ ပညာေပး ေဟာေျပာပြဲမ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိသည္။ မည္သည့္ေရာဂါ
အတြက္မဆို ေရာဂါျဖစ္ေပၚ ခံစားလာမွ ကုသျခင္းထက္ မျဖစ္ခင္ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္ထားျခင္းက ပို၍သာလြန္
ေကာင္းျမတ္လွ ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔က ယခုလို ႏွစ္တစ္ႏွစ္၏ ျပကၡဒိန္လ
မ်ားတြင္ ၉၆ ပါးေသာ ေရာဂါေ၀ဒနာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအတြက္ က်န္းမာေရး သတိေပးေန႔မ်ားကို သတ္မွတ္ကာ
စဥ္ဆက္မျပတ္ အသိေပးလ်က္ ရွိပါသည္။
တန္ဖိုးရွိလွ မိန္းမသားဘ၀
စာေရးဆရာ တင္ႏိုင္တိုး ေရးသားထားေသာ “ပါလီမန္ေခတ္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကား ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား” စာအုပ္ေလးကို ဖတ္ရန္ ကြ်န္မေရြးခ်ယ္ ေကာက္ယူမိပါသည္။ ထိုစာအုပ္ဖံုးေလး ေပၚက ေရွးေခတ္ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဓာတ္ပံုကို ၾကည့္မိေသာအခါ ကြ်န္မသိေသာ သူလည္းပါ၍၊ မသိသူလည္း ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ကြ်န္မမသိသူက ပိုမ်ားပါသည္။ ဤစာအုပ္ပါ အေၾကာင္းအရာ မ်ားသည္ ကြ်န္မ လူ႔ဘ၀သို႔ ေရာက္မလာေသးခင္ ပါလီမန္ေခတ္က အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေၾကာင္းျဖစ္၍ အထူး စိတ္၀င္စားမိ ပါသည္။
ေဒါသထြက္လြယ္ျခင္းႏွင့္
အိပ္ေရးပ်က္ျခင္း
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
မၾကာခဏ ေဒါသျဖစ္လြယ္ျခင္းက ေရရွည္မွာ ကိုယ္တိုင္ရဲ႕
ႏွလုံးက်န္းမာေရး တုံ႔ျပန္ၿပီး ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ သုေတသီက ဆိုတယ္။ အခ်ိန္မေရႊး၊
ေနရာမေရႊး၊ ေဒါသမထိန္းဘဲ ၊ေပါက္ကြဲေနတတ္သူ ေတြမွာ ႏွလုံးေသြးေၾကာ ေတြကို နာတာရွည္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ
ရရွိသြားေစတယ္ လို႔ အေမရိကန္၊ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကိုလံဘီဟာ တကၠသိုလ္ အာဗင္ ေဆးပညာစင္တာ
သုေတသန ေခါင္းေဆာင္း ေဒါက္တာ ဒိုင္တီခ်ိဳခ်င္ဆိုတာ က ေျပာၾကားတယ္။ လူေတြစိတ္တို႔ ေဒါသထြက္
ေနခ်ိန္မွာနဲ႔ စိတ္ေသာက ဖိစီးခ်ိန္၊ ဝမ္းနည္းေနခ်ိန္နဲ႔ ပုံမွန္အေနထား စိတ္ခံစားခ်က္
ရွိေနခ်ိန္ေတြမ်ိဳးမွာ ေသြးေၾကာေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြကို သုေတသီေတြက ေလ့လာမႈ လုပ္ခဲ့ၾကတာ
ျဖစ္တယ္။
ေရေႏြးၾကမ္း၏ က်န္းမာေရးအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား
ေဒါက္တာသိဂႌေက်ာ္
ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္
ေရမွလြဲ၍ လူႀကိဳက္အမ်ားဆုံး ေသာက္စရာမွာ လက္ဖက္ေျခာက္ အရည္ (ျမန္မာ့ဓေလ့႐ိုးရာ အမည္
ေရေႏြးၾကမ္း) ျဖစ္ပါသည္။ လူတို႔သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၅,၀၀၀ နီးပါး ေရေႏြးၾကမ္းကို ေသာက္သုံးခဲ့ၾကၿပီး
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ကမၻာ့လူဦးေရ၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံက ေသာက္သုံးလ်က္ ရွိပါသည္။ ေရွးေခတ္ ကတည္းက
ေရေႏြးၾကမ္း၊ အထူးသျဖင့္ လက္ဖက္စိမ္းရည္ ကို တ႐ုတ္ တိုင္းရင္းေဆး ပညာက က်န္းမာေရးႏွင့္
ညီၫြတ္ေသာ ေဖ်ာ္ရည္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾက ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရေႏြးၾကမ္း ေသာက္သုံးျခင္းသည္
အေလာင္းစည္သူမင္း လက္ထက္ကစ၍ ေခတ္အဆက္ဆက္ အေရးပါသည့္ ဓေလ့ထုံးတမ္း အျဖစ္တည္ရွိ ခဲ့ေၾကာင္း
ေတြ႕ရွိရသည္။
မိုးရာသီဓာတ္စာ
မုတ္သုံရာသီႏွင့့္ အတူ အေအးမိႏွာေစး
ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါမ်ား၊ ရာသီတုပ္ေကြး ေရာဂါ၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါ၊
ဌက္ဖ်ားေရာဂါ၊ အေရျပားေရာဂါ စသည့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္လာနိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္း၊
၀မ္းပ်က္၀မ္းေလ်ာျခင္း၊ အစာအိမ္ ႏွင့္ အူမ်ားေရာင္ရမ္းျခင္း တို႔လည္းျဖစ္လာ နိုင္ပါသည္။
ေတာက္ေျပာင္သည့္ဆံေကသာႏွင့္
သန္မာေသာ လက္သည္းေျခသည္း
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
ကိုယ္ခႏၶာၾကည့္ေကာင္း ေစဖို႔က်န္းမာတဲ့
ဆံေကသာနဲ႔ လက္သည္းေျခသည္း ေတြရွိေနတတ္ တာလည္း အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑က ပါဝင္တယ္။ သည္လိုျဖစ္ေအာင္
ဂ႐ုစိုက္ေပးတာက လွပေနၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယုံၾကည္မႈရရွိတဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူး တစ္မ်ိဳးတည္းရတာ
မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ရဲ႕က်န္းမာေရး အေျခအေနေတြပါ မွန္းဆႏိုင္ ပါတယ္။
ဆံေကသာကို ဂ႐ုစိုက္သင့္ ပါတယ္။ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း
ေခါင္းမၿဖီးသင့္ ပါဘူး။ ဘီးနဲ႔ဆံပင္ကို ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ဆြဲၿပီး လိုက္တာေၾကာင့္ ဆံပင္ကြၽတ္တာ၊
ဆံသားက်ိဳးလြယ္တာ နဲ႔ဦးေရျပားပြန္းပဲ့ ႏိုင္ပါတယ္။ ဆံေကသာပုံသြင္းဖို႔ အတြက္သာ ဖြဖြေလး
ေခါင္းၿဖီးသင့္ ပါတယ္။
ပဲပုပ္ေစ့၊ ပဲပုပ္ဆီႏွင့္ က်န္းမာေရး
ပဲပုပ္သည္
ႏိုင္ငံတကာသံုး အစားအစာျဖစ္၍ ပဲပုပ္ကို Soybean, Soja Bean, Soya Bean ဟု
အမ်ိဳးမ်ိဳးေခၚၾကသည္။ Fabaceae မ်ိဳးရင္း၀င္ျဖစ္ၿပီး ပဲပုပ္၏ သိပၸံအမည္မွာ Glycine
max ျဖစ္ပါသည္။ ပဲပုပ္သည္ အရသာေကာင္းၿပီး စားသံုးမႈမ်ားျပားေသာ သီးႏွံတစ္မ်ိဳး
ျဖစ္ပါသည္။ ေလ့လာမႈမွတ္တမ္းမ်ားအရ ပဲပုပ္သည္ ကမ႓ာ့အေရးႀကီးဆံုး သီးႏွံ (၁၀) မ်ိဳးအနက္၊အမွတ္စဥ္
(၆) တြင္ ခ်ိတ္ေသာ သီးႏွံျဖစ္ေၾကာင္း ႏွင့္ ကမ႓ာ့အေရးႀကီးဆံုး သီးႏွံ (၁၀)
မ်ိဳးမွာေျပာင္း၊ ဂ်ံဳ၊ ဆန္၊ အာလူး၊ ပီေလာပီနမ္၊ ပဲပုပ္၊ ကန္စြန္းဥ၊ ႏွံစားေျပာင္း၊
၀ဥႏွင့္ Plantains (ေခၚ) ခ်က္စားရေသာ
ငွက္ေပ်ာသီး တစ္မ်ိဳးတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
မနက္စာအတြက္သစ္သီးမ်ား
ေဒါက္တာလြင္သန႔္
မနက္စာအတြက္ ၾကက္ဉနဲ႔ေပါင္မုန႔္ မီးကင္ၿပီး စားေနတာလား။ အံ့အားသင့္ဖြယ္
ေကာင္းက်ိဳးေပးတဲ့ သစ္သီးေတြကို ေပါင္းစပ္စားသုံးၾကည့္ သင့္ပါတယ္။ သစ္သီးေတြရဲ့
အေရာင္၊ ပုံသ႑န္နဲ႔ အသားအႏုအၾကမ္း စတာေတြေပၚ မႈတည္ၿပီး၊ အင္တီေအာက္စီဒင့္ နဲ႔ ဖိုင္တိုကယ္မီကယ္
(phyto chemical) ေတြပါဝင္မႈ ကြဲျပားပါတယ္။ စားသုံးလိုက္တဲ့ သစ္သီးအမ်ိဳးအစား ေပၚမႈတည္ၿပီး ကိုယ့္ကိုေပးတဲ့
ေကာင္းက်ိဳးေတြလည္း မတူညီပါဘူး။ သစ္သီးသုံးမ်ိဳးကို မနက္စာအျဖစ္ ေပါင္းစပ္စားသုံးမယ္
ဆိုရင္ ရရွိလာနိုင္တဲ့ ေကာင္းက်ိဳးေတြ အံ့မခန္းပါပဲ။ က်န္းမာေစတဲ့ျပင္ အလွအပအတြက္ အေထာက္အကူ
ျဖစ္ေစတာေၾကာင့္ ကိုယ့္မနက္စာမွာ အတြဲအစပ္အတိုင္း စားသုံးၾက ေစလိုပါတယ္။
အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား
အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါသည္
ကမၻာတလႊား ကင္ဆာေရာဂါ မ်ားေၾကာင့္ ေသဆုံးရမႈမ်ား၏ အဓိကေနာက္ခံ အေၾကာင္းရင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။
အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ၊ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ေစ အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါ ခံစားရပါက တျခားကင္ဆာ ေရာဂါမ်ားႏွင့္
ယွဉ္လွ်င္ ေသဆုံးႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ လူနာမ်ား၏ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ
ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ပြား ေနေၾကာင္း သိရၿပီဆိုရင္လည္း
အခ်ိန္ ေနာက္က် ေနသည္က မ်ားသည္။ ေရာဂါက ဟိုပ်ံ႕သည္ပ်ံ႕ ျဖစ္ေနၿပီး ကင္ဆာအဆင့္ျမင့္
ေနၿပီဆိုရင္ ကုသမႈနည္းလမ္း ေရြးခ်ယ္စရာလည္း နည္းသြားသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာကို ေစာေစာ သိႏိုင္ေစေရး
ႀကိဳတင္ရွာေဖြဖို႔က ေဆးလိပ္ မေသာက္တတ္သူမ်ား အတြက္ မလိုအပ္လွ၊ သိပ္အက်ိဳးမရွိဟု ဆိုသည္။
ေဆးလိပ္ကို ေရရွည္ေသာက္ခဲ့ သူမ်ား အတြက္ေတာ့ အဆုတ္ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ရွာေဖြေရး လုပ္ငန္းမ်ားက
တစုံတရာ အက်ိဳးရွိပါသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ Primary
Prevention ေခၚသည့္ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး ေရွာင္ၾကဉ္ျခင္း၊
ေလထုညစ္ညမ္းမႈ ေလ်ာ့ခ်ျခင္း နည္းလမ္းမ်ားက အက်ိဳးရွိပါသည္။
နာတာရွည္ကင္ဆာျဖင့္ အသက္မဆံုးရံႈးေစလို
ႏွစ္စဥ္ ဇြန္လ ပထမပတ္၏ တနဂၤေႏြေန႔ကို National Cancer
Survivors Day အျဖစ္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးက အထူးတလည္သတ္မွတ္ထားၾကၿပီး
ထိုေန႔သို႔ေရာက္တိုင္း ကင္ဆာေရာဂါမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ က်န္းမာသုတမွ်ေ၀ပြဲကို
က်င္းပေလ့ရွိၾကသည္။ထိုသို႔အထူးတလည္ သတ္မွတ္က်င္းပရျခင္း၏
အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာကင္ဆာေရာဂါမ်ား ခံစားရေသာ္လည္း အသက္ရွင္သန္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ နာတာရွည္ကင္ဆာေ၀ဒနာသည္မ်ားကို
စိတ္ဓာတ္ခြန္အားျဖစ္ေစရန္၊ အခ်ိန္မီကုသမႈခံယူရန္ႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္
ေသဆံုးသူဦးေရ ေလ်ာ့ခ်နိုင္ရန္ စသည္တို႔ျဖစ္သည္။
.jpg)
စနစ္တက် ေခၽြတာသုံးစြဲသင့္ေသာေရႏွင့္မီး
ပူးျပင္းေျခာက္ေသြ႔ ရာသီတြင္ ေသာက္ေရသံုးေရ
ပိုမိုလိုအပ္လာသည္ ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ ေရရရွိရန္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား သံုးစြဲမႈ ပမာဏမွာလည္း
ပိုမိုမ်ားျပားလ်က္ ရွိပါသည္။ ေန႔စဥ္ လူေနမႈဘ၀တြင္ ေရႏွင့္မီး(လၽွပ္စစ္) တို႔က မရွိမျဖစ္
အေရးႀကီးသည္။ သန႔္ရွင္း၍ ေဘးကင္းသည့္ ေသာက္သုံးေရႏွင့္ လၽွပ္စစ္မီးတို႔ကို မိမိတို႔နိုင္ငံ၏
ၿမိဳ႕ျပႏွင့္ ေက်းလက္ေဒသ အသီးသီးတို႔ရွိ အိမ္ေထာင္စုမ်ား အားလုံးသုံးစြဲခြင့္ မရရွိေသးေပ။
အိမ္တိုင္း၊ မိသားစုတိုင္း ေသာက္သုံးေရ ရရွိေရးႏွင့္ လၽွပ္စစ္မီးရရွိေရး တို႔အတြက္
ႀကိဳးပမ္းေနရဆဲ အေျခအေနတြင္သာ ရွိေသးသည္။
ေႏြရာသီမွာေရခ်ိဳးစနစ္မွန္ေစခ်င္
အိုဇုန္းလႊာ ျပႆနာေၾကာင့္ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလ်က္
ရွိရာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရာသီဥတုမွာလည္း တစ္ေန႔ထက္ တစ္ေန႔ အပူရွိိန္ျမင့္တက္ လ်က္ရွိသည္။
ေန႔ေရာညပါ ေခြ်းထြက္ၾကရသည္။ ထိုအခါ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ေပးဖို႔ လိုအပ္လာသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္
ဆိုေသာ္ အပူဒဏ္ကို ရင္ဆိုင္ရာတြင္ လူတို႔၏ ဇီ၀ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္
အတြက္ “ေရ” က မရွိမျဖစ္ အရာျဖစ္ပါသည္။ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ တစ္နာရီၾကာ ေခြ်းထြက္ျခင္း အတြက္
သန္႔ရွင္းေသာ ေသာက္ေရကို ဌက္ေပ်ာဖူးႏွစ္ပုလင္း (တစ္လီတာခန္႔) ေသာက္သံုး ေပးသင့္ပါသည္။
ေခြ်းထြက္လြန္ ေနေသာ အရြယ္ေရာက္ျပီးသူ လူတစ္ဦးတြက္ တစ္ေန႔လွ်င္ သန္႔ရွင္းေသာ ေသာက္ေရကို
ဌက္ေပ်ာဖူး ၁၀ ပုလင္း မွ ၁၆ ပုလင္း (ငါးလီတာမွ ရွစ္လီတာခန္႔)ကို ဓာတ္ဆားရည္ႏွင့္ ေရာ၍
ေသာက္သံုးေပး သင့္သည္။
ေခါင္းကိုက္တိုင္း
စိတ္ပူစရာလိုပါလား
ေဒါက္တာဥမၼာေစာ
၁။ ကြၽန္မတို႔အားလုံး ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာကို တစ္ခါမဟုတ္
တစ္ခါေတာ့ ခံစားဘူး ၾကပါတယ္။ ပါရာစီတေမာ့ ေလးေသာက္ၿပီး သက္သာေပ်ာက္ကင္း ၾကတာမ်ားပါတယ္။
ေဆးမေသာက္ပဲ သက္သာသြားတာလဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဝဒနာျပင္းထန္ၿပီး ရက္ၾကာရွည္ လာရင္ေတာ့
စိတ္ပူလာၾကစၿမဲပါ။ အားလုံးစိတ္ထဲမွာ ဦးေႏွာက္အႀကိတ္ ျဖစ္မွာကို ပူပန္ၾကတာမ်ားပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ေခါင္းကိုက္ ေဝဒနာဟာ လူအမ်ားၾကားမွာ
အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေဝဒနာတစ္ခု ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာ
ခံစားဘူးၾကပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာ ခံစားရသူေတြရဲ႕ တစ္ဝက္ဟာ ျပင္းထန္တဲ့ ေဝဒနာကို ခံစားၾကရသလို
ေလးပုံတစ္ပုံေလာက္ ဟာလဲ မၾကာခဏ ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာ ခံစားၾကရပါတယ္။
ဒိန္ခ်ဥ္ ႏွင့္ က်န္းမာေရး
ေဒါက္တာသိဂႌေက်ာ္
ဒိန္ခ်ဥ္သည္ ပ႐ိုတင္း၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ဗီတာမင္မ်ား
ႏွင့္ပ႐ိုဘိုင္အိုတစ္မ်ားစြာ ပါဝင္ေသာ ကမာၻေပၚတြင္ ေရပန္းအစားဆုံးေဆးဖက္ဝင္အာဟာရ
တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ လူသား အားလုံးက်န္းမာၿပီး ကမာၻေျမႀကီး ေရရွည္တည္တံ့မည့္ အစားအေသာက္ပုံစံ “planetary
health diet” တြင္
ႏို႔ထြက္ပစၥည္း အစားအစာကို တစ္ေန႔ ၂၅၀ ဂရမ္ (တစ္ေန႔လွ်င္ ၀ မွ ၅၀၀ ဂရမ္အထိ)
ပါဝင္ရန္ ရည္မွန္းထားကာ တစ္ရက္လွ်င္ ဒိန္ခ်ဥ္ ၁ ခြက္ (၈ေအာင္စခန႔္) စားသုံးရန္
အႀကံျပဳထား ပါသည္။ သုေတသနျပဳ ေလ့လာမႈမ်ားအရ ဒိန္ခ်ဥ္သည္ ႏွလုံးက်န္းမာေရး အတြက္အထူး
ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း၊ ဒိန္ခ်ဥ္စားသုံးသ မ်ားသည္ ႏွလုံးေသြး ေၾကာဆိုင္ရာေရာဂါ မ်ားေၾကာင့္
ေသဆုံးႏိုင္ေျခ ေလ်ာ့နည္းေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဒိန္ခ်ဥ္ကိုက်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ
အစားအေသာက္ အျဖစ္ေရရွည္ စားသုံးလွ်င္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ႏွင့္ ကိုလက္စထေရာ ကိုထိန္းညႇိႏိုင္ၿပီး
ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တိုးျခင္းမွ တားဆီးေပး ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။
ေရကိုမျဖဳန္းေခြ်တာသံုးအက်ိဳးရွိလွဆံုး
ေႏြဂိမွာန္ ရာသီဥတု ပူျပင္းလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ သဘာ၀ တရားအရ ေရ ခန္းေျခာက္မႈေတြ ရွိလာတတ္သလို၊ ယခုလို အယ္လ္နီညိဳ အပူလိႈင္းျဖတ္ေသာ ေန႔အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ေနသည့္ ကာလမ်ားမွာလည္း ယခင္ထက္ပို၍ ေရကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေခြ်ေခြ်တာတာႏွင့္ စည္းကမ္းတက် သံုးတတ္ေသာ အေလ့အက်င့္ ေကာင္းမ်ား ရွိဖို႔လိုပါသည္။
ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳေရာဂါႏွင့္သတိျပဳစရာအပူလြန္ကဲျခင္းျပႆနာ
ေဒါက္တာသိဂႌေက်ာ္
ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳေရာဂါ
ရွိသူမ်ားသည္ အပူလြန္ကဲျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ က်န္းမာေရးျပႆနာ မ်ားကို ေရာဂါမရွိသူ မ်ားထက္
ပို၍ခံစားၾကရပါသည္။ ေႏြရာသီတြင္ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေဝဒနာရွင္မ်ား ၾကဳံေတြ႕ရနိုင္ သည့္ျပႆနာ
မ်ားကို ကာကြယ္ရန္ လူနာမ်ား၊ မိသားစုဝင္မ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ား အထူးသတိျပဳရန္
လိုအပ္ပါသည္။ ေႏြရာသီတြင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲမႈ ေၾကာင့္ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ
ေရာဂါရွိသူမ်ားတြင္ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ပို၍ ခက္ခဲတတ္ပါသည္။ ပူျပင္းေသာ
ေႏြရာသီတြင္ ခႏၶာကိုယ္၏ ဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈ ပိုမိုျမင့္မားၿပီး အင္ဆူလင္ကို ပိုမိုစုပ္ယူ
နိုင္ေသာေၾကာင့္ hypoglycemia (သၾကားဓာတ္နည္းျခင္း)
ျဖစ္နိုင္ေျခ မ်ားပါသည္။ ေနပူထဲတြင္ ၾကာၾကာ ထိုင္ျခင္းသည္ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ကို ပုံမွန္ထက္ပို၍
ျမင့္တက္ ေစေသာေၾကာင့္ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါကို ပိုဆိုးေစနိုင္ပါသည္။ ပူျပင္းေသာ ရာသီဥတုတြင္
ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ရွိသူမ်ားသည္ ျပင္းထန္ေသာ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ နည္းျခင္း၊ ေသြးတြင္း
သၾကားဓာတ္ မ်ားျခင္းေၾကာင့္ အက္စစ္ဓာတ္ လြန္ကဲျခင္း (Diabetic Ketoacidosis)၊ ႏွလုံးခုန္ႏႈန္း
အလြန္ျမန္ျခင္း (ventricular arrhythmia) ႏွင့္
႐ုတ္တရက္ ႏွလုံးရပ္ျခင္း (Cardiac arrest) တို႔ကို ခံစာ းရတတ္ပါသည္။
ငါးေမြးကန္မ်ားႏွင့္ ေမြးျမဴေရးတိရစၧာန္မ်ားအတြက္ အပူခ်ိန္ျပင္းထန္လြန္ကဲမႈဒဏ္မွ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးနည္းလမ္းေကာင္းမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံအရပ္ရပ္တြင္ ေႏြကာလျဖစ္သည့္ ဧၿပီလ ႏွင့္ ေမလမ်ားအတြင္းေန႔အပူခ်ိန္မ်ားတျဖည္းျဖည္း ျမင့္တက္လာရာမွ အင္အားအသင့္အတင့္ရွိေသာအယ္လ္နီညိဳျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္လည္း ျမန္ျပည္တစ္၀ွမ္း တေန႔တျခားပိုမိုပူျပင္းလ်က္ ရွိသည္။ မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန(မိုး/ဇလ) ၏ ဧၿပီလ၆ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရထူးျခားသည့္ ေန႔အပူခ်ိန္မ်ားအျဖစ္ -
· ေခ်ာက္ၿမိဳ႕တြင္ ၄၆ ဒီဂရီဆဲလ္စီးယပ္စ္၊
· ျမင္းျခံၿမိဳ႕၊ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕၊ မင္းဘူးၿမိဳ႕၊ မေကြးၿမိဳ႕၊ ေအာင္လံၿမိဳ႕ႏွင့္ ေတာင္တြင္းႀကီးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ၄၄ ဒီဂရီဆဲလ္စီးယပ္စ္၊
ေယာဂက်င့္စဥ္ႏွင့္
က်န္းမာေရး
ေဒါက္တာ သိဂႌေက်ာ္
ေခတ္သစ္လူေနမႈပုံစံတြင္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္းသည္ ေသြးတိုး၊ႏွလုံးေရာဂါ အပါအဝင္ အေထြေထြ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစေသာ အဓိကအေၾကာင္းရင္း တစ္ခုျဖစ္သည္။ ႏွလုံးေသြးေၾကာဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ား၊ေလျဖတ္ျခင္း၊ ကင္ဆာႏွင့္ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳေရာဂါ ကဲ့သို႔ေသာ မကူးစက္နိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ားသည္ ကမၻာတစ္ဝွမ္းတြင္ ႏွစ္စဥ္ေသဆုံးရျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းမ်ား ျဖစ္ၿပီးေယာဂက်င့္စဥ္ကို ေန႔စဥ္ပုံမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း အားျဖင့္ သိသာစြာေလၽွာ့ခ် နိုင္ေၾကာင္း သိရွိလာၾကသည္။
အာသီးေရာင္ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္း၊ ထိပ္ကပ္နာေရာဂါ
ေဒါက္တာလြင္သန႔္
ႏွား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး အာသီးေရာင္ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္းနဲ႔ ထိပ္ကပ္နာတို႔ ဆိုးရြားပါတယ္။ အာသီးေရာင္ျခင္း (sore throat) က ပါးစပ္မွာအပူဖု ေပါက္တာနဲ႔ ကြာပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယား ပိုးေတြ၊ ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြေၾကာင့္ျဖစ္နိုင္ၿပီး၊ ဗိုင္းရပ္ပိုးေၾကာင့္ ပိုျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ အေအးမိ၊ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး ျဖစ္တာေၾကာင့္လည္း အာသီးေရာင္ တတ္ပါတယ္။ ခဏခဏ ေရာင္တတ္တယ္ဆိုရင္၊ ဘက္တီးရီးယားပိုး ေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ဘက္တီးရီးယား ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ပိုးသတ္ေဆး (Antibiotics) ေသာက္ရပါမယ္။ ဖုန္ထူတဲ့ေနရာ၊ လူမ်ားၿပီး၊ ေလဝင္ေလထြက္ မေကာင္းတဲ့ ေနရာေတြကို မသြားသင့္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက အစာအိမ္ထဲက အက္ဆစ္ေတြ၊ အာေခါင္ထဲ ကိုျပန္ထြက္လာျဖစ္တဲ့ စားခ်ဥ္ျပန္တာ၊ မၾကာခဏ ေလခ်ဥ္တတ္တာေတြ မွာလည္းအာသီး ေရာင္နိုင္ပါတယ္။ အာသီးေရာင္တာျဖစ္ေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းကို ကုသရာမွာျဖစ္တယ္။ ဖုန္ထူတဲ့ေနရာသြားရင္ သတိထားသြားရပါမယ္။ အာေခါင္ေျခာက္ေအာင္ မေနပဲ၊ မၾကာခဏ ေရေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။ အစာအိမ္ေရာဂါရွိရင္ ေဆးေသာက္မယ္။ ကြမ္း၊ ေဆးလိပ္၊ အရက္စတာေတြ ေရွာင္ရပါမယ္။ ေရခဲေရကေတာ့၊ အာသီးေရာင္တာ မျဖစ္ေစဘူး။ ေရခဲေရေသာက္ၿပီး ေတာ့အာသီးေရာင္ တတ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့၊ မေသာက္တာ ေကာင္းပါတယ္။
ကမ႓ာႀကီးပူေႏြးလာသည္ႏွင့္အမွ် ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သင့္ေသာ
သႏၲာေက်ာက္တန္းေလးမ်ား
သႏၲာေက်ာက္တန္းဆိုသည္မွာ သႏၲာေကာင္ေလးမ်ားျဖင့္
ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားသည့္ ေက်ာက္ေဆာင္ ေက်ာက္ တန္းကဲ့သို႔ သြင္ျပင္လကၡဏာရွိေနေသာေရေအာက္
ေဂဟစနစ္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ားသည္ ကယ္လ္စီယမ္ ကာဗြန္နိတ္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ
သႏၲာေကာင္ အသိုက္အုံမ်ားစြာ၏ ဖြဲ႕စည္းျဖစ္တည္ေနမႈ ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းဆိုေသာ္ သႏၲာ ေက်ာက္တန္းဆိုသည္မွာေက်ာက္သား
သႏၲာမ်ိဳး၏ အေကာင္ငယ္ေလးမ်ားအုပ္စုလိုက္ စုပုံၾကျခင္းျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းျဖစ္တည္ ေနျခင္း
ျဖစ္ပါသည္။
သႏၲာသည္ ပင္လယ္ အနီမိုနီႏွင့္ ပင္လယ္ေရခူမ်ားႏွင့္အတူမ်ိဳးေပါင္းစု
Cnidaria ထဲ၌ ပါဝင္ေသာမ်ိဳးေပါင္း Anthozoa ႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ သတၱဝါတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ ထူးျခားသည္မွာသႏၲာေကာင္မ်ားသည္ ပင္လယ္ အနီမိုနီမ်ားႏွင့္မတူဘဲ သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ားကိုေထာက္ပံ့ကာကြယ္ရန္
မာေက်ာေသာကာဗြန္နိတ္ ျပင္ပအခြံမာမ်ားထုတ္ေပးနိုင္စြမ္းရွိၾကသည္။ သႏၲာေက်ာက္တန္းအမ်ားစုသည္
ပူေႏြး၍ ေရတိမ္ကာ ၾကည္လင္ၿပီးေနေရာင္တဖိတ္ဖိတ္ ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနေသာေရတြင္ အေကာင္းဆုံးေပါက္ဖြားရွင္သန္ၾကပါသည္။
