အမ်ိဳးသမီးဆီးေက်ာက္ႏွင့္ ႏွလုံးေရာဂါ

 

အမ်ိဳးသမီးဆီးေက်ာက္ႏွင့္ ႏွလုံးေရာဂါ

ေဒါက္တာလြင္သန္႔

         

ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္တည္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုက ႏွလုံးေရာဂါနဲ႔ ႏွလုံးနဲ႔ပက္သက္တဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြါးႏိုင္ေျခ မ်ားတယ္လို့ ေလ့လာမႈ အသစ္အရ ဆိုတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ိဳးသားေတြ မွာေတာ့ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္ရွိ ေနေပမယ့္ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ပြါးမႈနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး သိသိသာသာထူးျခားမႈ မေတြ႕ရပါဘူး။ ေလ့လာသူေတြက အမ်ိဳးသားနဲ႔ အအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေဟာ္မုန္းမတူညီမႈနဲ႔ ကယ္လဆီယမ္ ဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈ မတူညီမႈ ေတြေၾကာင့္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

       ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္တာနဲ႔ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ပြါးမႈ ဆက္စပ္မႈရွိတာကို သံသယရွိတာေတာ့ ၾကည့္ၿပီး အစားအစာနဲ႔ ေဆးဝါးေသာက္သုံးမႈ ေတြထည့္သြင္း စဉ္းစားမႈမျပဳဘဲ ေလ့လာမႈျပဳလုပ္ခဲ့ တယ္လို့ ေလ့လာမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေရာမမွ ဆီးႏွင့္ေက်ာက္ကပ္ကု ဆရာဝန္ ေဒါက္တာ ပီထ႐ိုမင္နရယ္ဖနာလို (Dr. Pietro Manuel Fenarol) က ေျပာၾကားခဲ့တယ္။ ေလ့လာမႈအရ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြက ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြထက္ ႏွလုံးေရာဂါ ခံစားရႏိုင္ကာ ႏွလုံးတိုက္ခိုက္ခံ ရတာ၊ ႏွလုံးေသြးေၾကာ ပိတ္တာ စတာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားတာကို ေတြ့ ရွိရပါတယ္။

          ေလ့လာမႈအရ အမ်ိဳးသားေတြမွာ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္ရွိေပမယ့္ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈမွာ သိသိသာသာ ျမင့္မားမႈမရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး နဲ႔အာဟာရ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ေလ့လာမႈအရ အမ်ိဳးသား ၁၀.၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ၊အမ်ိဳးသမီး ၇.၁ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္တာကို ခံစားေနရတာ ေၾကာင့္‌ ဒီေလ့လာမႈက ေနာက္ဆက္တြဲ ႏွလုံးနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားမႈကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ သုေတသီေတြက ေျပာပါတယ္။

         ဆီေက်ာက္တည္ျခင္း မျဖစ္ေအာင္ ဆီးေက်ာက္တည္ ေစႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို သိရွိၿပီး ဆင္ျခင္သင့္ တာေတြကို သိရွိေစဖို႔ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ ပါတယ္။

         (၁) ေရမ်ားမ်ား ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ဆီးေက်ာက္ အမ်ားစုက ကယ္လဆီယမ္၊ ေဖာ့စဖိတ္ ေအာက္ဇာလိတ္ ရဲ႕ အစားအစာေတြ ကေနရရွိတဲ့ အခ်ိဳ႕သတၱဳဓာတ္ ေတြကေန ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္ေတြကို ခႏၶာကိုယ္က ဆီးကတစ္ဆင့္ စြန္႔ပစ္ပါတယ္။ ဆီးထဲမွာ သတၱဳဓာတ္ေတြ အလြန္အမင္း မ်ားျပားေနပါက အနည္ထိုင္ၿပီး ေက်ာက္ျဖစ္လာ ပါတယ္။ ဆီးထဲမွာ သတၱဳဓာတ္ေတြ အနည္းထိုင္မႈ မရွိေအာင္ တစ္ေန႔ကို အနည္းဆုံး ေရဖန္ခြက္ ၆ ခြက္ကေန ၈ ခြက္ (သို႔) ေသာက္ေရသန္႔ ၃ လီတာ ကေန-၄ လီတာ ေသာက္သင့္ ပါတယ္။

         (၂) ဆိုဒါအခ်ိဳရည္ ေသာက္သုံးမႈကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ လတ္တေလာ ေလ့လာမႈအရ သၾကားဓာတ္ မ်ားတဲ့ဆိုဒါ အခ်ိဳရည္ ေသာက္သုံးသူ ေတြဟာ မေသာက္သုံးသူ ေတြထက္ ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္ႏိုင္ေျခ ၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားတယ္လို႔ ေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိဳရည္ေတြမွာ ပါဝင္တဲ့ဖရက္တို႔ (Fructose) သၾကားက ကယ္လဆီယမ္၊ ေအာက္ဇဲလိတ္၊ ယူရစ္အက္ဆစ္ ေတြကို ေက်ာက္ျဖစ္ႏိုင္ တာေၾကာင့္ ဆိုဒါရည္ကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။

           (၃) အစားအေသာက္မွ ကယ္လဆီယမ္ဓာတ္ ရယူသင့္ပါတယ္။ ကယ္လဆီယမ္ ေဆးဝါးေတြ ျဖည့္စြက္ ေသာက္သုံးတာက ေက်ာက္တည္ႏိုင္ေျခ မ်ားေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစားအေသာက္ ကေနရရွိတဲ့ ကယ္လဆီယမ္ က အူလမ္းေၾကာင္းထဲမွာ ေအာင္ဇဲလိတ္ (oxalate)ေတြနဲ႔ ေပါင္းလိုက္ တာေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ထဲ မေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ဆီးေက်ာက္ မတည္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေတြ့ရွိ ထားပါတယ္။

            (၄) တေန႔ကို ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ ေသာက္သင့္ ပါတယ္။ တစ္ေန႔ကို ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ ေသာက္သူေတြဟာ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္တည္ႏိုင္ေျခ ၂၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းေနၿပီး၊ ကဖင္းမပါတဲ့ ေကာ္ဖီေသာက္သူ ေတြက ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔၊ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း ေသာက္သူေတြက ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ႏိုင္တာကို အေမရိကန္ ဆီးနဲ႔ေက်ာက္ကပ္ ဆိုင္ရာ ေဆးပညာဂ်ာနယ္ မွာေဖာ္ျပပါရွိခဲ့ ပါတယ္။

           (၅) ေအာက္ဇာလိတ္ (oxalate) ပါဝင္တဲ့ အစာေတြ ေလ်ာ့စားေသာက္သင ပါတယ္။ ေအာက္ဇာလိတ္ က ဆီးေက်ာက္တည္ ေစတာေၾကာင့္ ဒီသတၱဳဓာတ္ မ်ားစြာပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြကို ေလ်ာ့ခ် ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္၊ ဆလတ္ရြက္၊ ဘယ္ရီသီး၊ သၾကားမုန္လာ၊ အေစ့အဆံ နဲ႔ ေခ်ာကလက္ေတြမွာ ေအာက္ဇာလိတ္ မ်ားစြာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ အလြန္အမင္း စားေသာက္မႈကို ေရွာင္သင့္ ပါတယ္။

          (၆) ဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳမႈေနထိုင္သင့္ ပါတယ္။ ဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈ ေႏွးေကြးတာေၾကာင့္ ဗိုက္ပူတာ၊ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ အဆီေတြမ်ားတာ၊ ေကာင္းတဲ့ အဆီေတြ နည္းသြားတာ၊ ေသြးဖိအား ျမင့္တတ္တာ ၊ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ မ်ားတာေတြ ျဖစ္ၿပီး ႏွလုံးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ ေရာဂါ အရြယ္မတိုင္မီ ေသဆုံးႏိုင္ေျခ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမိုျမင့္မား ပါတယ္။ တတ္ႂကြလႈပ္ရွားတဲ့ လူေနမႈပုံစံ အတိုင္းေျပာင္းလဲ က်င့္သုံးေနထိုင္တာ ေလ့က်င့္ခန္း ပုံမွန္လုပ္တာ ေတြက ဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီး‌ ေရာဂါေတြကေန ကင္းေဝးေစႏိုင္ ပါတယ္။

           (၇)‌ ေလ့က်င့္ခန္း ပုံမွန္ျပဳလုပ္သင့္ ပါတယ္။ လူတိုင္းေန႔စဉ္‌ နာရီဝက္မွ တစ္နာရီၾကာ အားကစား အေျပး၊ ရြရြေျပး၊ လမ္းေလွ်ာက္၊ စက္ဘီးစီး၊ ေရကူး ျပဳလုပ္သင့္ ပါတယ္။ အထိုင္မ်ားတဲ့ လူေနမႈစနစ္ (Life style) ေၾကာင့္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားဖို႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးလာ ပါတယ္။ ဖုန္းေျပာတဲ့အခါ မတ္တပ္ရပ္ လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး စကားေျပာတာ၊ စားပြဲခုံေပၚမွာ ေရဘူးမထားဘဲ၊ ေရရွိတဲ့ေနရာဆီ လမ္းေလွ်ာက္ သြားၿပီး ေရေသာက္တာ၊ ကားကို ေဝးေဝးရပ္ထားၿပီး ႐ုံးကို လမ္းေလွ်ာက္ လာတာ၊ ႐ုံးခန္းကို ဓာတ္ေလွကား၊ စက္ေလွကားနဲ႔ မတတ္ဘဲ ႐ိုး႐ိုးေလွကားနဲ႔ တက္တာ ရွိသင့္ပါတယ္။ ဒါ႔ျပင္ အားကစား ခန္းမေတြဆီ မသြားရင္ေတာင္ အိမ္မွာပဲ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈကို တစ္ေန႔ နာရီဝက္ေလာက္ ျပဳလုပ္ေပးသင့္ ပါတယ္။

            (၈) ပုံမွန္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အခ်ိဳးအဆ ဘီအမ္အိုင္ (BMI_Body Mass Index) ပုံမွန္ (၁၈.၉-၂၄.၉) အတြင္းရွိသင့္ ပါတယ္။ ဘီအမ္အိုင္ ဆိုတာ အေလးခ်ိန္(ကီလိုဂရမ္) ကို အရပ္အျမင့္ မီတာ(ႏွစ္ထပ္ကိန္း) နဲ႔စားလို႔ရတဲ့ ရလဒ္ျဖစ္လို႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းထားသင့္ ပါတယ္။

           ေလ့က်င့္ခန္း ကို ေခြၽးထြက္ေအာင္ နာရီဝက္မွ တစ္နာရီ ျပဳလုပ္တာက အစာစားၿပီး ပိုလွ်ံတဲ့ ကယ္လိုရီ ေတြေခြၽးအျဖစ္ စြန္႔ထုတ္ပစ္လို႔ အဆီစုေဆာင္ျခင္း၊ အဝလြန္ျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ ေရာဂါ၊ ႏွလုံးေသြးေၾကာ ေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ တို႔မွ ကင္းေဝးေစ ပါတယ္။

           (၉) သံဓာတ္ ႂကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာ ပိုစားသင့္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ အပ်ိဳေဖာ္ဝင္ လာတာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ႏို႔တိုက္ခ်ိန္ ကလြဲၿပီး လစဉ္ရာသီ လာတတ္လို႔၊ ေသြးဆုံး႐ူံးမႈ လစဉ္ရွိကာ ေသြးအားနည္း တတ္ပါတယ္။ အစားအစာမွာ သံဓာတ္ ပါဝင္ေအာင္ အနီေရာင္အသား၊ အသည္း၊ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္၊ ဒန္႔သလြန္ရြက္၊ ကန္စြန္းရြက္ တို႔စားေသာက္ေပး သင့္ပါတယ္။ သံဓာတ္ အားေဆး ျဖည့္စြက္စားသုံး ေပးသင့္ပါတယ္။ သံဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းပါက သံဓာတ္အားနည္း ေရာဂါ (Iron Deficiency Anemia) ရရွိေစႏိုင္သလို၊ တပိန္ပိန္၊ တလိန္လိန္နဲ႔ ၾကည့္လို႔လည္း က်န္းမာေရးနဲ႔လည္း မေလ်ာ္ညီလို႔ လိုအပ္ရင္ သံဓာတ္ အားျဖည့္ေဆး ဖဲရပ္ဆာဖိတ္ဓာတ္ (Ferrous Sulphat _Feso4) အားေဆး ေန႔စဉ္‌တစ္လုံး အနည္းဆုံး ေသာက္သင့္ ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ႏို႔တိုက္မိခင္ ေတြမွာ သံဓာတ္နဲ႔ ဗီတာမင္ေအဓာတ္ ပိုမိုလိုအပ္ တာေၾကာင့္ ဗီတာမင္ေအ အားျဖည့္ ေဆးေတာင့္နဲ႔ သံဓာတ္အားေဆး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးမ်ား စားေသာက္ ေစျခင္းက ၊ေသြးအားနည္းလို႔ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း (Anaemic Heart  Diseases)မွ ကင္းေဝးေစ ပါတယ္။ အစားအစာမွာ သံဓာတ္ပါေအာင္ စားေသာက္သင့္ ပါတယ္။ အာဟာရျပည့္ဝစြာ စားေသာက္တာက ဆီးေက်ာက္ တည္ျခင္းမွ ေလ်ာ့နည္း ေစမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။။

Photo = Internet