အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈကိုကာကြယ္စို႔

 

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကိုရပ္တန္႔ဖို႔အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈကိုကာကြယ္စို႔

         ေရ၊ ေျမ၊ ေလဟူေသာ ထုထည္ႀကီး သုံးခုသည္ ေဂဟစနစ္ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေနၿပီး သဘာဝ တရားႀကီးကို အေကာင္းဆုံး ဖန္တီးေပးထားသည္။ ေရထု၊ ေျမထု၊ ေလထုတို႔ တစ္ခုခုပ်က္စီး ခ်ိဳ႕ယြင္းလ်င္ ေဂဟစနစ္ ပ်က္သုဥ္း၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖုံဖုံေသာ သဘာဝ ေဘးဒဏ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာရသည္။ သဘာဝတရားမွ ရရွိထားေသာ အခမဲ့လက္ေဆာင္ မ်ားကိုအခမဲ့ဟူ၍ တန္ဖိုးမထားပါက ထိုလက္ေဆာင္မ်ားသည္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈ လ်င္ျမန္ပါလိမ့္မည္။ ယိုယြင္းပ်က္စီးျခင္း ဆိုကတည္းက ေကာင္းက်ိဳးဟူ၍ မရွိေပ။ ေရထုႏွင့္ ေလထုကို ေျမထုမွတစ္ဆင့္ ဂေဟဆက္၍ ျပဳျပင္ရမည္သာ ျဖစ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အမွီသဟဲျပဳ၍ ေနထိုင္ၾကေသာ လူသားမ်ားသည္ ကမၻာေျမေပၚတြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကမၻာေျမႀကီး သာယာလွပေရးသည္ လူသားတို႔အေပၚတြင္ မ်ားစြာ မူတည္ပါသည္။

           ကမၻာေပၚရွိ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ား၌ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနၿပီး သဘာဝေဘးဒဏ္ကုိ ခံစားၾကရသည္။ သဘာဝေဘးဒဏ္ က်ေရာက္ရျခင္းသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၌ ယိုယြင္းမႈရွိ ေနေေသာၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အဓိအားျဖင့္ ကမၻာႀကီးပူေႏြး လာသကဲ့သို႔ အပူဒဏ္ကို ခုခံကာကြယ္ ေပးႏိုင္ေသာ ေလထုအလႊာတစ္ခ်ိဳ႕ ပ်က္စီးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုေလထုအလႊာသည္ လူသားတို႔အတြက္ အလြန္ပင္ အေရးပါေသာ အိုဇုန္းအလႊာပင္ ျဖစ္သည္။

အိုဇုန္းလႊာ

           အိုဇုန္းလႊာ ဆိုသည္မွာ ကမၻာ့ေလထုထဲတြင္ ရွိေသာ အလႊာတစ္လႊာ ျဖစ္ၿပီး ထိုအလႊာထဲတြင္ အိုဇုန္းဓာတ္ေငြ႕ စုစည္းမႈ အမ်ားအျပား ပါဝင္သည္။ အိုဇုန္းလႊာသည္ ေနမွလာၿပီး ကမၻာေပၚရွိ သက္ရွိတို႔ကို ပ်က္စီးေစႏိုင္ေသာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ မ်ား၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ကို စုပ္ယူေပးေလ့ ရွိသည္။ အိုဇုန္းလႊာသည္ စထရာတိုစဖီးယား အလႊာ၏ ေအာက္ဘက္ပိုင္းတြင္ တည္ရွိၿပီး ကမၻာ့မ်က္ႏွာျပင္ အထက္ ၁၉ မိုင္မွ ၂၅ မိုင္ (၃၀ ကီလိုမီတာမွ ၄၀ ကီလိုမီတာ)ခန္႔ အကြာတြင္ ရွိသည္။

        အိုဇုန္းလႊာကို ၁၉၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္သစ္ ႐ူပေဗဒပညာရွင္ ခ်ားလ္စ္ဖာဘရီ ႏွင့္ အြန္နရီဘြီဆန္ တို႔က ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး အိုဇုန္းလႊာ၏ ဂုဏ္သတၱိမ်ားကို ၿဗိတိသွ် ေလထုပညာရွင္ ဂ်ီအမ္ဘီေဒါ႔ဘ္ဆန္ က အေသးစိတ္ ေလ့လာ ခဲ့သည္။ ေဒါ႔ဘ္ဆန္ သည္ စပက္ထ႐ိုဖိုတိုမီတာ သို႔မဟုတ္ ေဒါ႔ဘ္ဆန္မီတာ ဟုေခၚေသာ အိုဇုန္းလႊာကို ေျမႀကီးေပၚမွ တိုင္းတာသည့္ ကိရိယာကို တီထြင္ဖန္တီးခဲ့သည္။ ၁၉၂၈ မွ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ အတြင္းတြင္ ေဒါ႔ဘ္ဆန္ သည္ ကမၻာ တစ္ဝန္းလုံးတြင္  အိုဇုန္းလႊာ ေစာင့္ၾကည့္သည့္ စေတရွင္မ်ားကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

အိုဇုန္းဓာတ္ေငြ႕

      အိုဇုန္းဓာတ္ေငြ႕သည္ ေအာက္ဆီဂ်င္ အက္တမ္သုံးလုံး ပါဝင္ေသာ ေမာ္လီက်ဴး ျဖစ္သည္။ အျပာေရာင္ ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ျဖစ္ၿပီး အနံ႔ျပင္းသျဖင့္ ကမၻာေျမေပၚတြင္ ရွိပါက ေလထုညစ္ညမ္းမႈကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ အက္တမ္မ်ားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဉ္မ်ား၊ စက္႐ုံမ်ားမွ ထုတ္လႊတ္လိုက္ေသာ ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္ တို႔ ေပါင္းစပ္ၿပီး စထရာတိုစဖီးယား အလႊာမွ အပူခ်ိန္ ကူညီေပးျခင္းေၾကာင့္ အိုဇုန္းဓာတ္ေငြ႕ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ သြားၾကသည္။ အိုဇုန္းလႊာ တည္ရွိျခင္းသည္ လူသားတို႔အတြက္ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစေသာ ေနေရာင္ျခည္မွ လာသည့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ (UVB) ကို ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ (UVB)ကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း စုပ္ယူေပး ထားႏိုင္ေပသည္။

အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးျခင္း

        အိုဇုန္းလႊာပါး၍ ပ်က္စီးရျခင္းမွာ ကလို႐ိုဖလူ႐ိုကာဗြန္ (CFCs)၊  ဖရီယြန္  (Freons) ႏွင့္ေဟလုံ (Halons) ျဒပ္ေပါင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ ယခုအခါ အသုံးမ်ားလာေသာ ေလေအးေပးစက္၊ ေရခဲေသတၱာ တို႔မွ ကလိုရင္း၊ ဖလိုရင္း၊ ဘ႐ိုမင္း စေသာဓာတ္ေငြ႕မ်ား ပါသည့္ ျဒပ္ပစၥည္းမ်ား သည္လည္း အိုဇုန္းလႊာကို ပ်က္စီးေစသည္။

        ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ ဝန္းက်င္တြင္ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက အိုဇုန္းလႊာကို ပ်က္စီးေစသည့္ (CFCs) ကလို႐ို ဖလူ႐ိုကာဗြန္ ကို ေတြ႕ရွိ လာရသည္။ ထိုဓာတ္ေငြ႕သည္ ျခင္ေဆးဘူး၊ စပေရးဘူး၊ တီဗြီ၊ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားမွ ထြက္ရွိေနသည္။ ထို (CFCs) ေမာ္လီက်ဴး တစ္ခုသည္ အိုဇုန္း ေမာ္လီက်ဴးေပါင္း တစ္သိန္းခန္႔ကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္ ေပသည္။ ထို႔ျပင္ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံမ်ားမွ ထြက္လာေသာ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္၊ ပိုးသတ္ေဆး ႏွင့္ ဓာတ္ေျမျသဇာ တို႔မွထြက္လာေသာ ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္ ဓာတ္ေငြ႕ တို႔သည္လည္း အိုဇုန္းလႊာကို ထိခိုက္ပ်က္စီး ေစသည္။

         အိုဇုန္းလႊာ၏ အနိမ့္ဆုံးအထူမွာ ၂၀ ေဒါ႔ဘ္ဆန္ယူနစ္ ၂ ဒသမ ၂ မီလီမီတာ ျဖစ္ၿပီး ထိုပ်မ္းမွ် အထူထက္ ေလ်ာ့နည္းလာျခင္းကို အိုဇုန္းလႊာ ေပါက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ပ်က္စီးျခင္းဟု ေခၚဆိုၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက ပထမဆုံး အိုဇုန္းလႊာ အေပါက္ကို အႏၲာတိကတိုက္ အေပၚတြင္ စတင္ေတြ႕ရွိ ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ၉၄ ေဒါ႔ဘ္ဆန္ယူနစ္ ႏွင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ၁၂၄ ေဒါ႔ဘ္ဆန္ယူနစ္ သာရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။

အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးျခင္း၏ဆိုးက်ိဳးမ်ား

          အိုဇုန္းလႊာ ေပါက္ၿပဲျခင္းေၾကာင့္ အာတိတ္ႏွင့္ အႏၲာတိကတိုက္ သို႔ ေနေရာင္ျခည္ လြန္ကဲစြာ က်ေရာက္ၿပီး ႀကီးမားေသာ ေရခဲတုံးမ်ား အရည္ေပ်ာ္၍ ပင္လယ္ေရထု ေရမ်က္ႏွာျပင္ ျမင့္တက္လာရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားတြင္ ေရႀကီးျခင္း၊ ေျမၿပိဳျခင္း၊ မုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚျခင္း စေသာ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထို႔ျပင္ အပူခ်ိန္ လြန္ကဲျခင္းေၾကာင့္ သစ္ေတာ သစ္ပင္မ်ား ပ်က္စီးရၿပီး သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ မ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚလာရသည္။

           အိုဇုန္းလႊာ ေပါက္ၿပဲျခင္းေၾကာင့္ အေရျပား ကင္ဆာေရာဂါ၊ မ်က္စိတိမ္စြဲ ေရာဂါ၊ ကိုယ္ခံအား က်ဆင္းမႈေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ အျပင္ သီးႏွံအထြက္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းမႈ၊ ဇီဝမ်ိဳးစိတ္မ်ား ပ်က္စီးဆုံးရႈံးမႈ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ေဂဟစနစ္ ပ်က္စီးမႈအျပင္ ႐ုပ္ဝတၳဳဆိုင္ရာ ပ်က္စီးမႈမ်ားလည္း ျဖစ္လာႏိုင္ေပသည္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ က်ေရာက္ မႈေၾကာင့္ ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ ႏွစ္စဉ္လူဦးေရ ႏွစ္သန္းမွ သုံးသန္းအထိ အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိၿပီး ႏွစ္စဉ္လူဦးေရ ၆၆၀၀၀ ခန္႔ေသဆုံးမႈ ျဖစ္ပြာေၾကာင္း ကုလသမဂၢ ပတ္ဝန္းက်င္ အစီအစဉ္ (UNEP)  အစီရင္ခံစာ အရ သိရွိရေပသည္။

အိုဇုန္းလႊာထိန္းသိမ္းေရးေန႔

            ယေန႔ ကေမၻာပၚတြင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ၊ အိုဇုန္းလႊာ ပ်က္စီးမႈႏွင့္ ယပတ္ဝန္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈ ဆိုင္ရာ အဓိကျပႆနာမ်ား ႀကဳံေတြ႕ေနရသည္။ အိုဇုန္းလႊာသည္ ေဘးအႏၲရာယ္ ရွိေသာ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္လႈိင္းမ်ား ကမၻာေျမျပင္ေပၚ သို႔မက်ေရာက္ ေစရန္ စုပ္ယူေပးသည့္ အတြက္မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သည္။ အိုဇုန္းလႊာ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္ အတြက္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ကုလသမဂၢမွ ဦးေဆာင္ျပ႒ာန္း ခဲ့သည္။ ၁၉၈၅- ခုႏွစ္ အိုဇုန္းလႊာ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ဗီယင္နာ ကြန္ဗင္းရွင္း ၁၉၈၇- ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၆ တြင္အိုဇုန္းလႊာ ပ်က္စီးေစေသာ ျဒပ္ပစၥည္းမ်ား ဆိုင္ရာ မြန္ထရီအိုလ္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္ႏွင့္ ျပင္ဆင္ခ်က္ စာခ်ဳပ္မ်ားအျဖစ္ လန္ဒန္ ျပင္ဆင္ခ်က္၊ ကိုပင္ေဟဂင္ ျပင္ဆင္ခ်က္၊ မြန္ထရီအိုလ္ ျပင္ဆင္ခ်က္ႏွင့္ ေပက်င္း ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ပါဝင္၍ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားျဖင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။ မြန္ထရီယယ္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္ကို ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၉၇- ႏိုင္ငံလုံး ပါဝင္ လက္မွတ္ေရးထိုး ခဲ့ၿပီး ေဆာင္ရြက္မႈ ရလဒ္အေနျဖင့္ CFC သုံးစြဲမႈတန္ေပါင္း ၁.၁သန္းမွ စတင္ေလ်ာ့ခ်ခဲ့ရာ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သုံးစြဲမႈအား လုံးဝရပ္ဆိုင္း ႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၎စာခ်ဳပ္ကို အသိအမွတ္ျပဳသည့္ အေနျဖင့္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆို ခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔ကို ကမၻာ့အိုဇုန္းလႊာ ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ အျဖစ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံက သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္စဉ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ကမၻာအႏွံ႔ႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပလ်က္ရွိရာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ကမၻာ့အိုဇုန္းလႊာ ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ လႈတ္ရွားမႈမ်ားကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွစ၍ ႏွစ္စဉ္က်င္းပ ႏိုင္ခဲ့သည္။

အိုဇုန္းလႊာထိန္းသိမ္းေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား

        ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိုဇုန္းလႊာ ပ်က္စီးေစေသာ အဓိက ျဒပ္ပစၥည္းျဖစ္သည့္  ကလို႐ို ဖလူ႐ိုကာဗြန္  (CFCs) ထုတ္လုပ္ အသုံးျပဳမႈကို ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ကပင္ ရပ္ဆိုင္းခဲ့ၿပီး ဟိုက္ဒ႐ိုကလို႐ို ဖလူ႐ိုကာဗြန္ (HCFCs) မ်ား အသုံးျပဳမႈကို ၂၀၄၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အၿပီးသတ္ ရပ္ဆိုင္းႏိုင္ရန္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွစ၍ ႏွစ္အလိုက္ ကန္႔သတ္ ပမာဏအတိုင္း ခြဲတမ္း စနစ္ျဖင့္သာ တင္သြင္းခြင့္ျပဳ လ်က္ရွိသည္။ မြန္ထရီရယ္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္အရ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အားလုံး၏ အိုဇုန္းလႊာ ကာကြယ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ မ်ားေၾကာင့္ ၁၉၉၀ မွ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ ၃၅  ဘီလီယံတန္ ခန္႔ႏွင့္ ညီမွ်သည့္ အိုဇုန္းလႊာကို ပ်က္စီးေစေသာ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ေလထုအတြင္း ထုတ္လႊတ္မႈကို တားဆီးေပး ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ပံ့ပိုးေပး ႏိုင္ခဲ့သည္။

         ယခုအခါ အိုဇုန္းလႊာကို ပ်က္စီးေစေသာ အေအးေပး ျဒပ္ပစၥည္းမ်ားအား အစားထိုး အသုံးျပဳေနသည့္ ဟိုက္ဒ႐ို ဖလူ႐ိုကာဗြန္ ( CFCs) မ်ားသည္ အင္အားႀကီးေသာ မွန္လုံအိမ္ အာနိသင္ရွိသည့္ (Greenhouse Gas-GHGs) ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား အရ (HFCs) မ်ား ထုတ္လုပ္မႈ၊ သုံးစြဲမႈတို႔ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္  မြန္ထရီရယ္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္အဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံမ်ား၏ (၂၈) ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝးတြင္ ကီဂါလီ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ၾကၿပီး (HFCs) မ်ား ထုတ္လုပ္ သုံးစြဲမႈကို ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၂၀  ျပည့္ႏွစ္တို႔မွစ၍ လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအဝင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွစ၍ လည္းေကာင္း ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္ အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈ ကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း ႏွင့္အတူ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းကိုပါ   တစ္ကမၻာလုံး၏ ပူးေပါင္းမႈျဖင့္ အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေပသည္။

        မြန္ထရီရယ္ ေနာက္ဆက္တြဲ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို အဆင့္ဆင့္ျ ပင္ဆင္လာခဲ့ရာ ပၪၥမ ျပင္ဆင္ခ်က္ျဖစ္သည့္ ကီဂါလီ ျပင္ဆင္ခ်က္သည္ အားေကာင္းေသာ မွန္လုံအိမ္ အာနိသင္ရွိသည့္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ျဖစ္သည့္ ဟိုက္ဒ႐ို ဖလူ႐ိုကာဗြန္ (HFCs) အမ်ိဳးအစား အေအးေပး ျဒပ္ပစၥည္းမ်ား သုံးစြဲမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သျဖင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ ျပင္းထန္ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား ေလ်ာ့နည္းေစ ပါသည္။ ကာဗြန္ ထုတ္လႊတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း လုပ္ငန္းစဉ္ ျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိေစေရးဆိုင္ရာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မည့္ အစီအစဉ္ (Nationally Determined Contributions – NDC) အတြက္ အေထာက္အကူျပဳျခင္း စသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ရရွိေစမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အျခားေသာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ား နည္းတူ အဆိုပါ ျပင္ဆင္ခ်က္သို႔ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ႏိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိပါသည္။ ၂၀၂၃ ခုႏွစ္အထိ ကီဂါလီ ျပင္ဆင္ခ်က္သို႔ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ဝင္ေရာက္သည့္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၅၂ ႏိုင္ငံ ရွိၿပီျဖစ္ပါသည္။

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကိုရပ္တန္႔ဖို႔ အိုဇုန္းလႊာကိုကာကြယ္စို႔

        ယေန႔ ကမၻာေပၚတြင္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနသည္ အလြန္ဆိုးရြားေသာ အေျခအေနတစ္ရပ္ ျဖစ္ေန ေပသည္။ မိုးရြာသြန္းမႈ မမွန္ျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း၊ ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ ျမင့္တက္ လာျခင္းေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေျမ၊ ၿမိဳ႕ျပဧရိယာမ်ား ဆုံးရႈံးျခင္း၊ ေဂဟစနစ္မ်ား ပ်က္စီးဆုံးရႈံးျခင္း၊ ေျမၿပိဳျခင္းမ်ား ျဖစ္လာၿပီး မေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္သည့္ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလ်က္ ရွိသည္။ ဤျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ အိုဇုန္းလႊာ ပ်က္စီးမႈႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ပါသည္။ လူသားတို႔ သတိမမူဘဲ ျပဳလုပ္လိုက္သည့္ အျပဳအမူမ်ားေၾကာင့္ လူသားတို႔အား အက်ိဳးျပဳေနေသာ သဘာဝ လက္ေဆာင္မ်ား ပ်က္စီးရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

         အနာဂတ္တြင္ သာယာလွပ ေသာ ကမၻာေျမကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈကို ရပ္တန္႔ႏိုင္ရန္ အိုဇုန္းလႊာကို ကာကြယ္ၾက ရမည္ျဖစ္သည္။ မလိုအပ္ဘဲ ဇိမ္ခံ ေလေအးေပးစက္မ်ား အသုံးျပဳျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ၾက ရမည္။ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ ႏွင့္ မီသိန္း ဓာတ္ေငြ႕သည္ ကမၻာ့အိုဇုန္းလႊာ ကိုပါးလႊာမႈ ျမင့္မား ေစႏိုင္သည့္ အလားအလာ ရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခရီးအနီးအေဝးေပၚ မူတည္၍ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား အသုံးျပဳျခင္းကို ေလ်ာ့ခ်ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ စားေသာက္ကုန္မ်ား ထုတ္လုပ္ရာမွ ထြက္ေပၚလာေသာ ႏိုက္ထရစ္ ေအာက္ဆိုက္သည္ ဖန္လုံအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕အျပင္ အိုဇုန္းလႊာ ပါးလႊာလာမႈ ျဖစ္ေပၚ ေစသည့္ ဓာတ္ေငြ႕လည္း ျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္ကိုလည္း စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက သိရွိၿပီး လိုအပ္ေသာ ျပဳျပင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ကမၻာႀကီးပူေႏြး လာမႈကို ေလ်ာ့ခ်ၿပီး ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ရပ္တန္႔ႏိုင္ရန္ အတြက္ အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈ ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံး ပူးေပါင္းပါဝင္ၾက ပါရန္ တိုက္တြန္းေရးသား လိုက္ရေပသည္။

ကိုယ္တိုင္ေရးစာမူျဖစ္ပါသည္။

ႏုခန္႔ယဥ္(ရစ္ကန္ႀကီး)

ဓာတ္ပံု = အင္တာနက္