Wednesday, July 3, 2024

ေဒါသထြက္လြယ္ျခင္းႏွင့္ အိပ္ေရးပ်က္ျခင္း

 



ေဒါသထြက္လြယ္ျခင္းႏွင့္ အိပ္ေရးပ်က္ျခင္း

ေဒါက္တာလြင္သန္႔

        မၾကာခဏ ေဒါသျဖစ္လြယ္ျခင္းက ေရရွည္မွာ ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ ႏွလုံးက်န္းမာေရး တုံ႔ျပန္ၿပီး ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ သုေတသီက ဆိုတယ္။ အခ်ိန္မေရႊး၊ ေနရာမေရႊး၊ ေဒါသမထိန္းဘဲ ၊ေပါက္ကြဲေနတတ္သူ ေတြမွာ ႏွလုံးေသြးေၾကာ ေတြကို နာတာရွည္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိသြားေစတယ္ လို႔ အေမရိကန္၊ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကိုလံဘီဟာ တကၠသိုလ္ အာဗင္ ေဆးပညာစင္တာ သုေတသန ေခါင္းေဆာင္း ေဒါက္တာ ဒိုင္တီခ်ိဳခ်င္ဆိုတာ က ေျပာၾကားတယ္။ လူေတြစိတ္တို႔ ေဒါသထြက္ ေနခ်ိန္မွာနဲ႔ စိတ္ေသာက ဖိစီးခ်ိန္၊ ဝမ္းနည္းေနခ်ိန္နဲ႔ ပုံမွန္အေနထား စိတ္ခံစားခ်က္ ရွိေနခ်ိန္ေတြမ်ိဳးမွာ ေသြးေၾကာေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြကို သုေတသီေတြက ေလ့လာမႈ လုပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။


      ေဒါသထြက္ခ်ိန္မွာ ေသြးေၾကာေတြက ယာယီအေနနဲ႔ ေျပေလ်ာ့ႏိုင္စြမ္း မရွိဘဲ၊ တင္းက်ပ္တဲ့ အေျခအေနကို ေဒါသ ေပါက္ကြဲၿပီးလို႔ မိနစ္(၄၀)ၾကာမွ်ထိ ခံစားရတယ္လို႔ ေတြ႔ရွိခဲ့ၾက ပါတယ္။ ေလ့လာေတြရွိခ်က္ အရ ေဒါသျဖစ္တာေၾကာင့္ ႏွလုံး က်န္းမာေရးကို ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တာ သိရွိတားမယ္ ဆိုရင္ ေဒါသကို ေျပေလ်ာ့ သြားေစဖို႔ အေကာင္းဆုံး စီမံထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိတဲ့အခါ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ သုေတသန ေလ့လာမႈက ဆိုထားပါတယ္။ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွ က်န္းမာေရး ေကာင္းတဲ့ (၇၄)ႏွစ္ေအာက္ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူ (၂၈၀)ဦး ပူးေပါင္းပါဝင္ ေလ့လာမႈကို ေဆာင္ရြက္ထားခဲ့တာ လို႔ဆိုတယ္။

      ေလ့လာမႈထဲမွာ ပါဝင္သူေတြရဲ႕ အသက္ပ်မ္းမွ် (၂၆)ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး ယခင္က ႏွလုံးေရာဂါ (သို႔) ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ကိုလက္စထေရာ မ်ားတာ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ လိုမ်ိဳး၊ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းခံ ေတြမရွိထားသူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရတယ္။ ေလ့လာမႈမွာ ပါဝင္သူေတြကို (၈)မိနစ္ၾကာ စကားေျပာဆို ေစကာ စာဖတ္ခိုင္းတာေတြ လုပ္ေစကာ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ခံစားခ်က္ အေျခအေန အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ေသြးေၾကာရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေျပာင္းလဲတဲ့ အေျခအေနေတြကို ေလ့လာထားခဲ့ ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

      ညဆိုရင္ အိပ္မေပ်ာ္ဘူးလို႔ ေျပာေနသူေတြ အတြက္ ကိုယ္ျပဳလုပ္ေနတဲ့ အခ်ိဳအခ်က္ ေတြက ကိုယ့္စိတ္ကို တင္းက်ပ္ေစၿပီး အိပ္စက္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ သတိထားမိ ၾကတယ္။ ႏွလုံးနဲ႔ ႏြယ္ပါတယ္။     ညစာ အမ်ားႀကီး စားမိျခင္း လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ညစာကို ဗိုက္အရမ္းတင္း ေအာင္စားလိုက္ၿပီး ပ႐ိုတင္း မ်ားသြားတာက အိပ္စက္မႈကို အေႏွာင့္ယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာကိုယ္က အိပ္စက္ေနခ်ိန္မွာ အစာေျခစနစ္ကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ေႏွးေကြး ေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

     မအိပ္ခင္ တီဗီၾကည့္ျခင္း၊ ဂိမ္းေဆာ့ျခင္း၊ ေဖ့ဘြတ္ၾကည့္ျခင္း ေရွာင္သင့္တယ္။ ညအခ်ိန္မွာ ကိုယ္ခႏၶာကိုယ္က အေမွာင္ထုကို ခံစားတတ္ ပါတယ္။ တီဗီ၊ ဖုန္း၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းနဲ႔ ကြန္ျပဴတာ အလင္းေရာင္ေတြက ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ တိုက္ခိုက္ၿပီး အိပ္စက္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကိုယ္က နာရီႏႈိးစက္ေပးဖို႔ လိုအပ္လို႔ အခန္းထဲမွာ နာရီမီး အလင္းေရာင္ ထားရရင္ အဝတ္နဲ႔ အုပ္ထားသင့္ ပါတယ္။

      အရက္ေသာက္ၿပီး အိပ္စက္ျခင္း မျပဳသင့္ပါဘူး။ ေဒါသရဲ႕အစ ကလည္း အရက္ပဲျဖစ္တယ္။ လူအမ်ားစုက အရက္ေသာက္ၿပီး အိပ္စက္တာက ပိုအိပ္ေပ်ာ္တယ္လို႔ ထင္တတ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အရက္ေသာက္ၿပီး အိပ္ေပ်ာ္တာဟာ ႏိုးတစ္ဝက္၊ အိပ္တစ္ဝက္ အိပ္ေပ်ာ္တာမ်ိဳး ျဖစ္တာက ပိုမ်ားပါတယ္။ အိမ္မက္မက္သလို၊ အိပ္ေပ်ာ္သလို ျဖစ္ေနၿပီး၊ ၾကာရင္ ကိုယ့္မွတ္ဉာဏ္နဲ႔ ကိုယ္သင္ယူ ႏိုင္စြမ္းကို ေလ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။

      ေန႔ခင္းဘက္ ၾကာၾကာအိပ္စက္ တတ္ျခင္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ေန႔ခင္းဘက္မွာ တစ္ ေရး အိပ္စက္တာက ညဖက္ ေကာင္းစြာ အိပ္ေပ်ာ္ေစတယ္ ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္(၁၅-၄၅) မိနစ္ထက္ ေတာ့မပိုသင့္ ပါဘူး။ ေန႔ခင္း အခ်ိန္ၾကာၾကာ အိပ္ရင္ ညဖက္ အိပ္မေပ်ာ္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

    ညေနဖက္ ကဖင္းပါတဲ့ အရည္ေသာက္ျခင္း မျပဳသင့္ပါဘူး။ ကဖင္းပါတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ေတြက ကိုယ့္ကို(၁၂)နာရီ ေလာက္ လန္းဆန္းေနေစ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ညေနခင္းမွာ ေကာ္ဖီ ေသာက္တာမ်ိဳးက ကိုယ့္အိပ္စက္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေန႔(၁၂)နာရီ ေနာက္ပိုင္း ကဖင္းပါတဲ့ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီ၊ အေအး ေသာက္တာ မျပဳသင့္ပါဘူး။

      စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ စိုးရိမ္စိတ္မ်ား ေလ်ာ့သင့္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ စိတ္လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ စိုးရိမ္စိတ္ေတြက ကိုယ့္အိပ္စက္မႈရဲ႕ အဓိက အေႏွာင့္အယွက္ ေတြပဲျဖစ္တယ္။ အသက္႐ွဴ ေလ့က်င့္ခန္း ေတြျပဳလုပ္ၿပီး၊ ဖိစီးမႈေတြကို ေလ်ာ့ခ်ေပးသင့္ ပါတယ္။

      အိပ္ေဆး ေသာက္တတ္ျခင္း မျပဳသင့္ပါဘူး။ အိပ္ေဆးက ကိုယ့္ကိုအိပ္ေပ်ာ္ ေစတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အၿမဲတမ္း စြဲသုံးရင္ အႏၲရာယ္မ်ားၿပီး ေနာက္ပိုင္း အိပ္ေဆး မေသာက္တာနဲ႔ အိပ္မေပ်ာ္တဲ့ ျပႆနာျဖစ္ေစ ႏိုင္ပါတယ္။

     အဝတ္အစာမ်ား သက္ေသာင့္ သက္သာရွိသင့္ ပါတယ္။ လူမွာ အဝတ္အစား (၂)မ်ိဳးထားသင့္ ပါတယ္။ တစ္ခုက အိပ္ေနရင္ ဝက္ဖို႔နဲ႔ တစ္စုံက အျပင္ထြက္ရင္ ဝတ္ဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။ အိပ္စက္ခ်ိန္မွာ ကိုယ့္အဝတ္အစားနဲ႔ အိပ္ရာခင္းေတြဟာ ကိုယ့္ကို အမ်ားႀကီး အေထာက္ကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။ က်ပ္လြန္းတဲ့ အဝတ္အစား ၾကယ္သီးတစ္လုံး ေတြနဲ႔ အလွဆင္ထားတဲ့ အဝတ္အစားေတြနဲ႔ သက္ေသာင့္သက္သာ မရွိတဲ့ အိပ္ရာခင္း ေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္အိပ္စက္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ အိပ္စက္ခ်ိန္မွာ ခ်ည္သား အိပ္ရာခင္းနဲ႔ ညအိပ္တစ္စုံေတြ ေရႊးဝတ္ဆင္ သင့္ပါတယ္။

      အိမ္ေမြးတိရစၧာန္ ေလးေတြနဲ႔ အတူအိပ္စက္ျခင္း မျပဳသင့္ပါဘူး။ အိပ္‌‌ေမြးတိရစၧာန္ ေလးေတြက မၾကာခဏ ဦးစားေပးတတ္ ၾကၿပီး၊ သူတို႔ေတြက ႏိုးထလာခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ခႏၶာေပၚ နင္းေလွ်ာက္ သြားတာေၾကာင့္ မိမိရဲ႕ အိပ္စက္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ သူတို႔ေလးေတြကို ကိုယ္ပိုင္ အိပ္ရာေလေတြနဲ႔ သီသန္႔ ကိုယ္အခန္း အျပင္မွာ အိပ္ေစသင့္ ပါတယ္။

      ညစ္ေပေနတဲ့ ေျခေထာက္နဲ႔ အိပ္ရာဝင္ျခင္း မျပဳသင့္ပါဘူး။ ကိုယ့္အိပ္ရာထဲမွာ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္က ဆဲလ္ေသေတြနဲ႔ ျပည့္ေနၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ ဒါကို ကိုယ္က ေျခေထာက္ မသန္႔ရွင္းဘဲ အိပ္ရာဝင္လိုက္မယ္ ဆိုရင္ ကိုယ့္ေျခေထာက္က အညစ္အေၾကး ေတြနဲ႔ ဘက္တီရီးယား ေတြက ကိုယ့္အိပ္ရာခင္းမွာ ေကာင္းေကာင္း ေပါက္ပြါးလာ ေစပါတယ္။ ဒါက ကိုယ့္အိပ္စက္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ေပးႏိုင္တဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ ေျခလက္ေပက်ံ‌ ေနရင္ဦးစြာ သန္႔စင္ၿပီးမွ အိပ္ရာဝင္သင့္ ပါတယ္။

       အရည္အေသြး ညံ့တဲ့ အိပ္စက္ျခင္းဟာ ႏွလုံးကို က်ယ္ေစပါတယ္။ အိပ္ေရးဝေအာင္ အိပ္သင့္ပါတယ္။ အခ်ိန္မွန္ အိပ္သင့္ပါတယ္။ မွန္ကန္တဲ့ အိပ္ခ်ိန္ကို ရယူသင့္ ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ သန္မာေစ႐ုံ မကဘဲ ၊ႏွလုံးက်န္းမာေရး အတြက္လည္း ေကာင္းမြန္ ေစပါတယ္။ လူအမ်ားစုဟာ အိပ္ခ်ိန္နည္းျခင္း၊ အလြန္အကြၽံ အိပ္ျခင္း (သို႔) က်ယ္ေလာင္စြာ ေဟာက္ျခင္းတို႔ကို မသိၾကလို႔ ျဖစ္တယ္။ အိပ္လို႔မရဘူး ႏွလုံးႀကီးျခင္း၊ ႏွလုံးနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလုံးကို စစ္ေဆးၿပီး၊ အိပ္တဲ့ အေလ့အထကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ မျပင္ဆင္ရင္ အသက္အႏၲရာယ္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

      အိပ္ေရးက သူ့ဖာသာသူ မေကာင္းပါဘူး။ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ နာရီေနၿပီး အလုပ္ေနာက္က်တာ အခ်ိန္မွန္ အိပ္မေပ်ာ္တတ္ ပါဘူး။ စိတ္ဖိစီးမႈ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ အဝလြန္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ လြန္ကဲျခင္း၊ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ဓာတ္မထည့္မႈ ႏွလုံးနဲ႔ ဦးေႏွာက္ေရာဂါ မ်ားပါဝင္တယ္။

      အျပဳအမႈဆိုင္ရာ အခ်က္မ်ား ပါဝင္ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္း အရမ္းလုပ္တယ္။ ကဖင္းပါတဲ့ အေဖ်ာ္ယမကာ ေသာက္တယ္။ ေဆးေသာက္တယ္။ အီးစီးကရက္ (vape) ေသာက္တယ္။ အရက္ေသာက္တယ္ တို႔မွာ ေရရွည္ မအိပ္ပါဘူး။

      သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား ပါဝင္ပါတယ္။ ေတာက္ပတဲ့ မီးမ်ား (သို႔) က်ယ္ေလာင္တဲ့ အသံမ်ား၊ အခန္းအပူခ်ိန္ မသင့္ေတာ္ျခင္း၊ ေလထု ညစ္ညမ္းမႈေတြက အိပ္ေရးပ်က္ကာ ႏွလုံးကို ထိခိုက္ေစတယ္။

      (၆)နာရီ အိပ္သင့္တယ္။ အမ်ိဳးသား ေဆးတိုက္မွ အခ်က္အလက္မ်ား အရ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၅၀ မွာလူတစ္ဦးမွာ ပ်မ္းမွ်အိပ္ခ်ိန္ နာရီ(၁.၅-၂)နာရီ ေလ်ာ့သြားခဲ့ၿပီး၊ (၁၀)ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ေန႔စဉ္ဘဝမွာ အိပ္ခ်ိန္ (၃၇)မိနစ္ ေလ်ာ့နည္း သြားကာ (၆)နာရီေအာက္ ေလ်ာ့နည္း သြားေၾကာင္း၊ တစ္ေန႔မွာ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ အိပ္စက္ျခင္းဟာ ခႏၶာကိုယ္ေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ဟာ မင္လတိုနင္ (Melatonin) ထုတ္လႊတ္မႈ ေလ်ာ့ခ်ေပးတယ္။ အလိုအေလ်ာက္ အာ႐ုံေၾကာ စနစ္ကို အလြန္အကြၽံ လႈံ႕ေဆာ္ျခင္းက ႏွလုံးခုန္ျမန္ ေစတယ္။ ေသြးတိုး ရွိလာတယ္။ အင္ဆူလင္ ခုခံမႈအလုံးစုံ အေနနဲ႔ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ဦးတည္တယ္။ လူတစ္ဦးရဲ႕ အိပ္ခ်ိန္(၆-၈) နာရီမျပည့္ရင္ ေရရွည္ ႏွလုံးေရာဂါ ရႏိုင္ပါတယ္။

ဓာတ္ပံု - အင္တာနက္


No comments: