အီးစီးကရက္မ်ား ႏွင့္ က်န္းမာေရးျပႆနာ

 

အီးစီးကရက္မ်ား ႏွင့္ က်န္းမာေရးျပႆနာ

 

တစ္ကမၻာလံုးတြင္ အရြယ္ေရာက္ၿပီး ေဆးလိပ္ ေသာက္သူေပါင္း ၁ ဒသမ ၁ သန္းခန္႔ရွိၿပီး ၄င္းတုိ႔အနက္ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ခန္႔မွာ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္ ႀကိဳးစားဖူးသူ ၊ ႀကိဳးစာေနသူ မ်ားျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္ ႀကိဳးစား ေနသူမ်ား အနက္ ရာခုိင္ႏႈန္း အေတာ္မ်ားမ်ား သည္ အီးစီးကရက္ e-Cigarette ဟုေခၚသည့္ လွ်ပ္စစ္အားကုိ သံုးၿပီး နီကုိတင္း ကုိ အေငြ႕ထုတ္ေပးသည့္ စက္ကုိ စမ္းၾကည့္ဖူး သူမ်ား ၊ သံုးၾကည့္ ေနသူမ်ား ရွိေနသည္။ အီးစီးကရက္ သည္ အမွန္တကယ္ ကူညီ ေပးႏုိင္သည္ဟု ထင္ပါသလား။ အီးစီးကရက္ သည္ ေသာက္သံုးသူ ႏွင့္ ေသာက္သံုးသူ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ လူမ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္ ကင္းပါသလား။ က်န္းမာေရး ထိခုိက္မႈ မရွိေစဘဲ ေဆးလိပ္ ျဖတ္ႏုိင္ေစ သလား စေသာ ေမးခြန္းမ်ားကုိ သိခ်င္သူမ်ား ရွိပါလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ား အတြက္ ေဆးလိပ္ အစားသံုး နီကုိတင္း အေငြ႕ ထုတ္ေပးႏုိင္သည့္ အီးစီးကရက္ မ်ား အပါအ၀င္ အျခားေသာ ထုတ္ကုန္မ်ားႏွင့္ ၄င္းတုိ႔၏ က်န္းမာေရး ဆုိင္ရာ ေကာင္းက်ိဳး ၊ ဆုိးက်ိဳးမ်ားကုိ ေရးသား လုိပါသည္။

အီးစီးကရက္

          အီးစီးကရက္ ကုိ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ e-Cigarettes , e-Ciga, Vape Pens သုိ႔မဟုတ္ Vapor Cigarettes ဟုေခၚၿပီး အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုးျခင္း ကုိ Vaping ဟု ေခၚသည္။ အဆုိပါ ကိရိယာ မ်ားသည္ ဓာတ္ခဲျဖင့္ သံုးစဲြျခင္း ၊ ဖုန္းအားသြင္း သကဲ့သုိ႔ အားသြင္း၍ သံုးစဲြျခင္း စသည္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ အီးစီးကရက္ မ်ားသည္ ေဆးလိပ္ကဲ့သုိ႔ ေဆးရြက္ႀကီး ထုတ္ကုန္မ်ားကုိ တုိက္႐ုိက္ မီး႐ႈိ႕ျခင္း မဟုတ္ဘဲ ေဆးရည္ဘူးေလး မ်ားကုိ အီးစီးကရက္ အတြင္း ထည့္သြင္းကာ အရည္ကုိ အေငြ႕ အျဖစ္ ေျပာင္းေပးသည္။ ထုိ အေငြ႕ကုိ ေဆးလိပ္ေငြ႕ ကဲ့သုိ႔ပငိ Vaping ႐ွဴ႐ႈိက္ျခင္း ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။

          အဆုိပါ ေဆးရည္ဘူးေလး မ်ားကုိ Cartridges ဟုေခၚၿပီး Flavorants (ရနံ႔ျဖစ္ေစ ေသာဓာတ္) ၊ Nicotine (နီကုိတင္း) ၊ Tetra-hydrocannabino (THC) သုိ႔မဟုတ္ Cannabinoid (CBD) oils (ေဆးေျခာက္မွ ရေသာဓာတ္) ႏွင့္ အေျခားေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ပါ၀င္သည္။ အဆုိပါ ပါ၀င္ပစၥည္း မ်ားႏွင့္ အခ်ိဳးအစားမွာ ထုတ္ကုန္တစ္မ်ိဳး ႏွင့္တစ္မ်ိဳး တူညီမည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း အဆုိပါ ထုတ္ကုန္ အားလံုးတြင္ လူကုိ အႏၱရာယ္ ေပးႏုိင္ေသာ ပစၥည္းမ်ား ပါ၀င္ေနမည္သာ ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ အတြင္း အေမရိကန္ တြင္ အဆုတ္ ဆုိးဆုိးရြားရြား ထိခုိက္မႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၈၀၀ ခန္႔ ေဆး႐ံုတက္ ကုသမႈ ခံယူခဲ့ ရၿပီး ၁၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့မႈတြင္ အီးစီးကရက္ သံုးစဲြမႈႏွင့္ အဓိက သက္ဆုိင္ ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိ ထားသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မည္သည့္ ထုတ္ကုန္ေၾကာင့္ ထုိကဲ့သုိ႔ အဆုတ္ပ်က္စီး ေသဆံုးေစမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ကုိ အတိအက် သိရွိျခင္း မရွိခဲ့ပါ။

          ထုိကဲ့သုိ႔ အဆုတ္ ထိခိုက္ျခင္း၏ ေရာဂါ လကၡဏာ အမ်ားစုမွာ ေခ်ာင္းဆုိးျခင္း ၊ အသက္ရွဴ က်ပ္ျခင္း ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း ၊ ေမာပန္းျခင္း ၊ ဗုိက္ေအာင့္ျခင္း စသည္တုိ႔ ျဖစ္သည္။ အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုးေနစဥ္ အဆုိပါ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ အျမန္ဆံုး ျပသစစ္ေဆးရန္ လုိအပ္သည္။

          အီးစီးကရက္မွ ထြက္လာေသာ အေငြ႕တြင္ ေအာက္ပါ ပစၥည္းမ်ား ပါ၀င္သည္-

          ၁။      နီကုိတင္း။

          ၂။      အဆုတ္အတြင္းထဲထိ ေရာက္ရွိႏိုင္ေသာ အမႈန္အမႊားမ်ား။

          ၃။      အနံ႔ေမႊးေစေသာ Diacetyl (အဆုတ္ကုိ ထိခုိက္ေစႏုိင္)

          ၄။      ကင္ဆာျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ပစၥည္းမ်ား။

          သတိျပဳရန္ အခ်က္တစ္ခုမွာ နီကုိတင္း ဓာတ္လုံး၀ ပါ၀င္ျခင္း မရွိဟု ေရးထားေသာ ထုတ္ကုန္မ်ား ပင္လွ်င္ နီကုိတင္း မ်ား ပါ၀င္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

အီးစီးကရက္ ႏွင့္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ျခင္း

          ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္ အတြက္ အီးစီးကရက္ မ်ားကုိ အသံုးျပဳ ျခင္းသည္ ျဖတ္ခ်င္သူ မ်ားကုိ ကူညီေပးႏုိင္ သည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း ေဆးလိပ္ ျဖတ္ခ်င္သူ တုိင္းတြင္ အီးစီးကရက္ အစားထုိးျခင္းကုိ ပထမ ဦးစားေပး အေနျဖင့္ မစဥ္းစားသင့္ပါ။ အေမရိကန္ အစားအေသာက္ ႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲမႈ ဌာနကလည္း ေဆးလိပ္ျဖတ္ခ်င္ သူတုိင္းကုိ အီးစီးကရက္ ျဖင့္ အစားထုိး သံုးစဲြေစျခင္းကုိ မေထာက္ခံ ထားပါ။ ေဆးလိပ္ ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက အီးစီးကရက္ သံုးစဲြျခင္းသည္ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ပါ၀င္မႈ နည္းပါးသည္ဟု ဆုိႏုိင္ေသာ္လည္း ပါ၀င္ေသာ ဓာတု ပစၥည္းမ်ားမွာ က်န္းမာေရးကုိ ထိခုိက္ေစ ႏုိင္ေသာ ပစၥည္းမ်ား ျဖစ္သည္။

          ထုိ႔ျပင္ အီးစီးကရက္ သံုးစဲြျခင္းသည္ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း ကဲ့သုိ႔ပင္ က်န္းမာေရး ဆုိင္ရာ ဆုိးက်ိဳးမ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ က်န္းမာေရး အေျခအေန တစ္ရပ္ရပ္ေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္ လုိအပ္ ေနသူသည္ အီးစီးကရက္ ကုိ မသံုးစဲြသင့္ပါ။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္ အတြက္ အီးစီးကရက္ကုိ အစားထုိး သံုးစဲြၿပီး ပါကလည္း ေဆးလိပ္ကုိ လံုး၀ျပန္ မေသာက္ သင့္ပါ။ မဟုတ္ပါက ႏွစ္မ်ိဳးစလံုး သံုးစဲြလ်က္သား ျဖစ္သြားတတ္ၿပီး ဆုိးက်ိဳးကုိ ၂ ဆ ခံရတတ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုးမႈေၾကာင့္ အဆုတ္ ႐ုတ္တရက္ ျပင္းထန္စြာ ပ်က္စီးျခင္းလည္း ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္ အတြက္ နီကုိတင္း အစားထုိး ပစၥည္း တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး သံုးစဲြလုိပါက နီကုိတင္း ကပ္ခြာမ်ား ၊ ပီေကမ်ား ၊ ငံုေဆးမ်ား ႏွင့္ ႏွာေခါင္းတြင္း ဖ်န္းေဆးမ်ားကုိ သံုးစဲြႏုိင္သည္။

အီးစီးကရက္ ႏွင့္ က်န္းမာေရးထိခိုက္ေစႏိုင္ျခင္း

          အီးစီးကရက္ မ်ားသည္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကုိ ထိခုိက္ ေစႏုိင္ ပါသည္။

၁။      အီးစီးကရက္မ်ားတြင္ နီကုိတင္း ပမာဏ မ်ားစြာ ပါ၀င္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အဆုိပါ အေငြ႕ကုိ ရွဴ႐ႈိက္မိပါက သေႏၶသားမ်ား ၊ ကေလးမ်ား ႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မ်ားတြင္ ဦးေႏွာက္ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈကုိ ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္မ်ား ၊ ႏုိ႔တုိက္ မိခင္မ်ား အေနျဖင့္ အီးစီးကရ္က ကုိ မေသာက္သံုးသင့္ သကဲ့သုိ႔ ၄င္းတုိ႔ အနီးတြင္လည္း မေသာက္သံုး သင့္ပါ။ ထုိ႔ျပင္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မ်ားသည္လည္း အီးစီးကရက္ ကုိ မေသာက္သံုး သင့္ပါ။

၂။      အီးစီးကရက္တြင္ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳရေသာ ေဆးရည္မ်ားကုိ မေတာ္တဆ ေသာက္မိျခင္း ၊ အေရျပားႏွင့္ တုိက္႐ုိက္ ထိေတြ႕မိျခင္း သည္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။

၃။      အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုးရာမွ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ဒုိင္အစီတုိင္း Diacetyl ၊ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ၊ သတၱဳမ်ား ႏွင့္ အေငြ႕ျပန္ ႏုိင္ေသာ ဇီ၀ျဒပ္ေပါင္းမ်ား (Volatile organic compounds) မ်ားကုိ ရွဴသြင္းမိႏုိင္သည္။

၄။      အီးစီးကရက္တြင္ အယ္ဒီဟုိက္ ျဒပ္ေပါင္းမ်ား ျဖစ္ေသာ Acetaldebyde , Acrolein ႏွင့္ Formaldehyd မ်ား ပါ၀င္သည္။ အဆုိပါ ျဒပ္ေပါင္း မ်ားသည္ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ အဆုတ္ေရာဂါ မ်ားကုိ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။

၅။      အီးစီးကရက္တြင္ ေပါင္းပင္သတ္ ေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေသာ Acrolein ပါ၀င္ျခင္းေၾကာင့္ ပန္းနာရင္က်ပ္ ေရာဂါ ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေစႏုိင္သည္။

၆။      အီးစီးကရက္ ကို ေသာက္သံုးၿပီး ေနာက္ ေဆးလိပ္ မျပတ္ဘဲ ၂ မ်ိဳးစလံုးကုိ သံုးစဲြ မိသည္။

          အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုး ျခင္းေၾကာင့္ ေရရွည္တြင္ ျဖစ္လာႏုိင္ေသာ က်န္းမာေရး ဆုိင္ရာ ဆုိးက်ိဳးမ်ားမွာ အဆုတ္ကုိ ထိခုိက္ေစျခင္း ၊ ခႏၶာကုိယ္ တြင္းတြင္ ကက္ဆာ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ free radicals မ်ား မ်ားျပား လာျခင္းႏွင့္ ကုိယ္ခံအား က်ဆင္း ျခင္းမ်ား ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ထုိ႔ျပင္ အလံုခန္း မ်ားတြင္ အီးစီးကရက္ကုိ ေသာက္သံုးျခင္းေၾကာင့္ ေဆးေငြ႕ကုိ ႐ွဴမိေသာ အျခားသူမ်ား၏ က်န္းမာေရး ကုိလည္း ထိခိုက္ ေစႏုိင္သည္။

ေဆးလိပ္ႏွင့္ အီးစီးကရက္

၁။      အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုးျခင္းသည္ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးျခင္းထက္ ဆုိးက်ိဳး နည္းပါးသည္ဟု ဆုိေသာ္္လည္း လံုး၀ အႏၱရာယ္ မရွိသည္ မဟုတ္ပါ။

၂။      အီးစီးကရက္ မ်ားကို ေသာက္သံုးျခင္း သည္ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးျခင္း ကဲ့သုိ႔ပင္ ႏွလံုးကုိ ထိခုိက္ ေစႏုိင္သည္။

၃။      အီးစီးကရက္ မ်ားသည္ ေဆးလိပ္ ကဲ့သုိ႔ပင္ လူကုိ စဲြလမ္း ေစႏုိင္သည္။

၄။      အီးစီးကရက္ မ်ားသည္ တစ္ခုတည္းေသာ ေဆးလိပ္ ျပတ္ေစႏုိင္သည့္ ပစၥည္း မဟုတ္ပါ။

၅။      အသက္ ငယ္စဥ္က အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုးခဲ့ ဖူးသူသည္ ေနာင္တစ္ခ်ိန္တြင္ ပံုမွန္ လူမ်ားထက္ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးႏုိင္ေျခ ၂ ဆပုိမ်ားသည္။

၆။      ေဆးလိပ္ လံုး၀ မေသာက္သံုးဘဲ အီးစီးကရက္ သီးသန္႔ ေသာက္သံုးျခင္း သည္ အေနာက္ႏုိင္ငံ မ်ားတြင္ ျမင့္တက္လ်က္ ရွိသည္။

          နိဂံုးခ်ဳပ္ ရေသာ္ အီးစီးကရက္ သည္ ေဆးလိပ္ ႏွင့္ ႏႈိင္းဆပါက အႏၱရာယ္ပုိ၍ နည္းပါး သည္ဟု ဆုိႏိုင္ေသာ္လည္း စိတ္ခ်ရေသာ (သံုးသင့္ေသာ) အရာတစ္ခု မဟုတ္ပါ။ ထုိ႔ျပင္ ေဆးလိပ္ ျဖတ္ရန္အတြက္ အီးစီးကရက္ သံုးစဲြျခင္း တစ္မ်ိဳးတည္း ရွိသည္ မဟုတ္ပါ။ ယေန႔ေခတ္တြင္ ရွဴ႐ႈိက္ ေသာက္သံုး ေနၾကေသာ ႐ႈိရွား ဟု ေခၚသည့္ အေငြ႕ကုိ ေရတြင္ ျဖတ္ေစၿပီး ရွဴ႐ႈိက္ျခင္း သည္လည္း အီးစီးကရက္ မ်ားနည္းတူ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ အေမရိကန္ တြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က ျပဳလုပ္ေသာ ေလ့လာမႈ တစ္ခုအရ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားမ်ား အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုးမႈ ႏႈန္းသည္ ၉ ဆ ျမင့္တက္ လာသည္ဟု ဆုိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔၏ ေနာက္မ်ိဳးဆက္မ်ား အီးစီးကရက္ ေသာက္သံုး ေနပါက အႏၱရာယ္ ကင္းၿပီး စုိးရိမ္ရန္ မလုိဟု မယူဆသင့္ေၾကာင့္ ေရးသားလုိက္ရ ပါသည္။

 

ေဒါက္တာလင္း

ဓာတ္ပံု - အင္တာနက္

ခရက္ဒစ္ - ydbdaily