ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား

 

ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား

ေဒါက္တာ သိဂႌေက်ာ္

ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အလ်င္ျမန္ဆုံး ႀကီးထြားလာသည့္ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အစီရင္ခံစာအရ ကမၻာ့လူဦးေရ၏ ၁၀.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ခန္႔သည္ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါခံစား ေနၾကရေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထားသည္။ သို႔ေသာ္ ေရာဂါရွိသူ အားလုံး၏ ထက္ဝက္နီးပါး ခန္႔သည္ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါရွိေၾကာင္း သတိမျပဳမိၾကဘဲ အာဖရိက၊ အေနာက္ပစိဖိတ္ႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသမ်ားရွိ ဝင္ေငြနည္းႏိုင္ငံ မ်ားႏွင့္ ဝင္ေငြအလယ္အလတ္ ရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါသည္ အခ်ိန္ၾကာ လာသည္ႏွင့္ အမွ် နာတာရွည္ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြား ႏိုင္သည္။ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ေရာဂါရွိသူ သုံးဦးလွ်င္ ႏွစ္ဦးသည္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ား ရွိႏွင့္ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။

အရက္ႏွင့္က်န္းမာေရးျပႆနာ

 

အရက္ႏွင့္က်န္းမာေရးျပႆနာ

ေဒါက္တာလြင္သန္႔

   အရက္က ေသာက္တတ္ရင္ေဆး၊ မေသာက္တတ္ရင္ေဘး ျဖစ္တယ္။ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြ ဂ်ပန္နဲ႔ ကိုရီးယားလူမ်ိဳးေတြ ညစာမစားခင္ အမ်ိဳးသား အရက္(၂)ပတ္ အမ်ိဳးသမီး အရက္(၁)ပတ္ ေသာက္တတ္ၾကၿပီး၊ ႏွလုံးေသြးေၾကာ ေရာဂါမျဖစ္ေစ ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အရက္က စြဲေစတယ္။ ဒီဖက္ေခတ္မွာ ႏိုင္ငံျခား အရက္မ်ိဳးစုံ၊ တံဆိပ္မ်ိဳးစုံ ဝင္ေရာက္လာ ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေငြ ျပဳန္းတီးျခင္းလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံျခားအရက္ေတြ ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ ယခုေတာ့ အရက္တိုင္း၊ ျပည္တြင္းျဖစ္ အရက္မ်ား တံဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားအရက္ရနံ႔နဲ႔ အရသာ တုပကာ၊ ပုလင္းထဲထည့္ၿပီး ထုတ္ေသးတယ္။ ဘယ္အရက္မွ မစစ္ေတာ့ပါဘူး။ အရက္က က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ စီးပြါးေရးအားလုံး ဆိုးက်ိဳးေတြတန္းစီ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အရက္ ေသာက္သုံးသူေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အရက္စြဲၿပီး၊ အရက္ရဲ႕သားေကာင္ ျဖစ္လာတယ္။ ေတာအရက္ေတြမွာ လူေတြေသာက္ဖို႔ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ဓာတ္ေျမဩဇာ၊ ပလပ္စတစ္၊ ဆာလျဖဴရစ္ အက္ဆစ္ျပင္း၊ အင္ဒရင္းတို႔နဲ႔ စီမံခ်က္လုပ္ထားလို႔ အရက္နဲ႔ ဆိုးက်ိဳးေစာေစာပိုၿပီး ခံစားရတာ၊ အရြယ္မတိုင္ခင္ ေသဆုံးၾကရလို႔ မအိုေဆးဆိုၿပီး တြင္က်ယ္စြာ ေသာက္သုံးေနၾက ပါတယ္။ တကယ့္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းလြန္း ပါတယ္။

အစာအိမ္၊အူလမ္းေၾကာင္းႏွင့္အကိုက္အခဲေဆး

 

အစာအိမ္၊အူလမ္းေၾကာင္းႏွင့္အကိုက္အခဲေဆး

(PU & NSAID)‌

ေဒါက္တာလြင္သန္႔

   အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး ေတြမွာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ေတြရွိပါတယ္။ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး (NSAID, Non steroidal Anti-inflammatory Drug) ေတြက ကမၻာေပၚမွာ အသုံးမ်ားတဲ့ ေဆးျဖစ္တယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ မွာေတာင္ လူဦးေရရဲ႕ ၅.၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေသာက္သုံးေနၾကၿပီး လူ (၁၀၀၀၀-၂၀၀၀၀) အထိ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ေတြေၾကာင့္ ႏွစ္စဉ္ေသဆုံး ေနၾကရပါတယ္။

ေဒါသစိတ္ႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးမ်ား

 

 ေဒါသစိတ္ႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးမ်ား

          ပုထုဇဥ္ဆိုသည္မွာ အမ်က္ေဒါသႏွင့္ မကင္းနိုင္သူ ျဖစ္သျဖင့္ အေၾကာင္း မညီညြတ္ပါက “ေဒါသ” ထြက္တတ္သည္မွာ ဓမၼတာျဖစ္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕သူမ်ားက ေမြးရာပါပင္ကိုယ္ စိတ္ေန သေဘာထားအရ၊ သည္းခံနိုင္စိတ္ ရွိသျဖင့္ အေတာ္အတန္ ျပႆနာအတြက္ ေဒါသမထြက္တတ္ ၾကေသာ္လည္း၊ တခ်ိဳ႕ကမူ စိတ္မထိန္းနိုင္ဘဲ ထစ္ကနဲရွိ ေဒါသၾကီးၾကသည္။

          သည္းမခံျခင္း၏ ဆိုးက်ိဳးအျပစ္ဒဏ္ (၅) မ်ိဳးမွာ-

အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈကိုကာကြယ္စို႔

 

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကိုရပ္တန္႔ဖို႔အိုဇုန္းလႊာပ်က္စီးမႈကိုကာကြယ္စို႔

         ေရ၊ ေျမ၊ ေလဟူေသာ ထုထည္ႀကီး သုံးခုသည္ ေဂဟစနစ္ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေနၿပီး သဘာဝ တရားႀကီးကို အေကာင္းဆုံး ဖန္တီးေပးထားသည္။ ေရထု၊ ေျမထု၊ ေလထုတို႔ တစ္ခုခုပ်က္စီး ခ်ိဳ႕ယြင္းလ်င္ ေဂဟစနစ္ ပ်က္သုဥ္း၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖုံဖုံေသာ သဘာဝ ေဘးဒဏ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာရသည္။ သဘာဝတရားမွ ရရွိထားေသာ အခမဲ့လက္ေဆာင္ မ်ားကိုအခမဲ့ဟူ၍ တန္ဖိုးမထားပါက ထိုလက္ေဆာင္မ်ားသည္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈ လ်င္ျမန္ပါလိမ့္မည္။ ယိုယြင္းပ်က္စီးျခင္း ဆိုကတည္းက ေကာင္းက်ိဳးဟူ၍ မရွိေပ။ ေရထုႏွင့္ ေလထုကို ေျမထုမွတစ္ဆင့္ ဂေဟဆက္၍ ျပဳျပင္ရမည္သာ ျဖစ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အမွီသဟဲျပဳ၍ ေနထိုင္ၾကေသာ လူသားမ်ားသည္ ကမၻာေျမေပၚတြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကမၻာေျမႀကီး သာယာလွပေရးသည္ လူသားတို႔အေပၚတြင္ မ်ားစြာ မူတည္ပါသည္။

ခ်ိဳၿမိန္အရသာမိုးသီးႏွံမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရး

 

ခ်ိဳၿမိန္အရသာမိုးသီးႏွံမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရး

ဒူးရင္းသီးႏွင့္ က်န္းမာေရး

          ဒူးရင္းသီး၏ ထူးျခားေသာ အနံ႔အရသာေၾကာင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ “အသီးမွာဘုရင္"ဟု တင္စားေခၚၾကသည္။ အခံြသည္ အ၀ါေရာင္သန္း ေနျပီး လက္ႏွင့္ ပုတ္ၾကည့္၍ ခပ္အုပ္အုပ္ အသံထြက္လာပါက ေကာင္းေသာ အသားျပည့္ေသာ အသီးျဖစ္သည္။ လံုး၀န္းေသာ အသီးက အိမ္ျပည့္၍ အသားမ်ားသည္။ အခြံသည္ ခဲေရာင္သန္းေနျပီး လက္ႏွင့္ပုတ္ၾကည့္၍ ဂလိုင္သံ ထြက္လာပါက မေကာင္းပါ၊ ထိုအသီးထဲတြင္ အမႊာေခ်ာင္ေနျပီး အသား မာဆတ္ဆတ္ ျဖစ္သည္။

စာဖတ္ပါ

 

စာဖတ္ပါ

ရန္ကုန္ ေဌးေဇာ္

မိဘတို႔သည္ သားသမီးမ်ား စကားေျပာ တတ္သည့္ အရြယ္သို႔ ေရာက္လွ်င္ပင္ စာေရးတတ္ စာဖတ္တတ္ ေလေအာင္ ေက်ာင္းသို႔ ေစလႊတ္၍ စာသင္ေစသည္။ ကေလးမ်ား ေက်ာင္းသို႔ေရာက္ ေသာ္ ဆရာဆရာမ တို႔သည္ ထိုကေလးမ်ားကို စာေရးတတ္ စာဖတ္တတ္ ၾကေစရန္ ပထမဦးဆုံး ဗ်ည္းအကၡရာ မ်ားမွစ၍ စာႀကီးေပႀကီး မ်ားအထိ သင္ၾကားပို႔ခ်ၾက ေလသည္။ ဤသို႔ ငယ္စဉ္ကအစျပဳ၍ မိဖဆရာသမား တို႔က စာဖတ္တတ္ေအာင္ သင္ၾကားေပးၾက သည္မွာ စာဖတ္တတ္ ျခင္းေၾကာင့္ ကေလးတို႔၏ အနာဂတ္ ေကာင္းက်ိဳးကို ဖန္တီးႏိုင္ေစရန္ ရည္သန္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။ လူမ်ိဳးအသီးသီး၊ ဘာသာအသီးသီး တို႔တြင္ အမ်ားအားျဖင့္ စာႏွင့္စာေပ ဟူ၍ ရွိၾကသည္။ စာေပသည္ စာမွေပၚေပါက္ လာသည္။ စာသည္ စကား၏ သေကၤတျဖစ္ေသာ အကၡရာမ်ားကို စုေပါင္းဖြဲ႕စည္း၍ စံနစ္တက် စီစဉ္ေရးသား တင္မွတ္ထားေသာ အမွတ္အသား ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ႐ုပ္ပုံသေကၤတ မ်ားမွ ဆင္းသက္လာသည့္ အေရးအမွတ္ မ်ားကိုပါ စာဟု ေခၚၾကသည္။

ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာ ႏွင့္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ုံေၾကာဆက္ႏြယ္အက်ိဳးျပဳေနမႈ

 

 

ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာ ႏွင့္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ုံေၾကာဆက္ႏြယ္အက်ိဳးျပဳေနမႈ

ေဒါက္တာဉမၼာေစာ

          ကမၻာႀကီးသည္ သိပၸံနည္းပညာ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ခဲ့ၿပီး အေရြ႕တစ္ခုႏွင့္ ေခတ္တစ္ခု စနစ္တစ္ခုစီကို ေျပာင္းေရႊ႕ေန ပါသည္။ ထိုအရာသည္ Artificial Intelligence ဟုေခၚသည့္ ဉာဏ္ရည္တု မ်ားႏွင့္ တည္ေဆာက္ ထားေသာ စက္မ်ား၊ စက္႐ုပ္မ်ားျဖင့္ အလိုအေလ်ာက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ ေခတ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ AI သည္ လူမ်ားတြင္ရွိေသာ အသိဉာဏ္အတု တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ၎ကိုလူသားတို႔မွ တီထြင္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ Russell ႏွင့္ Norvig ဆိုသည့္ သိပၸံပညာရွင္ ႏွစ္ဦးမွAI သည္ လူသားတို႔၏ ဉာဏ္ရည္ကို ေလ့လာၿပီး ၎လူသားမ်ား၏ ဉာဏ္ရည္အတိုင္း တုပ၍ လုပ္ေဆာင္ထားသည့္ အရာျဖစ္ေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆို ထားပါသည္။

စိတ္ပင္ပန္းမႈေတြ ေျပေပ်ာက္မည့္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား

 

 

စိတ္ပင္ပန္းမႈေတြ ေျပေပ်ာက္မည့္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား

ႏိုင္ငံတကာ စိတ္ေရာဂါဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး သုေတသီမ်ား၏ ေလ့လာခ်က္မ်ား အရ ကမၻာေပၚရွိ လူသန္းေပါင္း ၃၅၀ ခန္႔ သည္ စိတ္ဖိစီးမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ စိတ္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားလွ်က္ ရွိေၾကာင္း ႏွင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းရင္းမ်ားက လူသား မ်ားအား စိတ္ဖိစီးမႈကို အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေပၚေစ တတ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။  

·         ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကား ေအာင္ျမင္ခ်င္လြန္းေသာ စိတ္ဆႏၵေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရေသာ စိတ္ဖိစီးမႈကို လူငယ္မ်ား တြင္ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေတြ႔ရသည္။

·         ျဖစ္ခ်င္မႈ၊ လိုခ်င္မႈ ျပင္းျပေသာ စြဲလမ္း ႐ူးသြပ္စိတ္ကို လူငယ္မ်ားတြင္ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ေတြ႔ရသည္။

·         က်န္းမာေရး ျပႆနာအမ်ိဳးမ်ိဳး ရင္ဆိုင္ရသျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈကို အရြယ္ေရာက္ၿပီး သူမ်ားတြင္ ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ေတြ႔ရ သည္။

ေျဖသိမ့္စကား

ေျဖသိမ့္စကား

ေဒါက္တာလြင္သန္႔

      လူတို႔ဟာ ရင္းႏွီးတဲ့ သူငယ္ခ်င္း(သို႔) ေဆြမ်ိဳး တစ္ေယာက္ေယာက္ ဝမ္းနည္းစရာ၊ ေၾကလြဲစရာ တစ္ခုခုနဲ႔ႀကဳံရ ပါက ဘာေျမာရမွန္း မသိ၊ ဘယ္လိုႏွစ္သိမ့္ရမွန္း မသိ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ ေၾကကြဲဖြယ္ ေကာင္းတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ ေတြကိုရင္ဆိုင္ ေက်ာ္လႊားရာမွာ ကိုယ္က ဘယ္လိုကူညီ ရမွန္းမသိ တာေၾကာင့္ ကိုယ္ေျပာလိုက္ရင္၊ အမွားပါသြားမွာ စိုးတာေၾကာင့္ ခပ္ေရွာင္ေရွာင္ ေနမိသြားတာမ်ိဳး လည္းျဖစ္တတ္ၾက ပါတယ္။ အဲဒီလို ေရွာင္ဖယ္ဖယ္ လုပ္ေနပါက သူတို႔ေတြကို ပိုအထီးက်န္ ဆန္သြားတာ ပိုၿပီးစိတ္ဆင္းရဲ ရတတ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ နာက်င္ခံစားမႈကို ကိုယ့္အေနနဲ႔ ေပ်ာက္ကင္း သြားေအာင္ ဖယ္ရွားေပး ႏိုင္ေပမယ့္ မွ်ေဝခံစားေပး ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ စိတ္သက္သာရာ ရၿပီး အထီးက်န္ မဆန္ေတာ့ပါဘူး။