စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း ႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါ

စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း ႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါ

ႏွလံုးေရာဂါသည္ ယေန႔ေခတ္တြင္ အျဖစ္မ်ားေနေသာ ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္သည္။ အျဖစ္မ်ားေနေသာ ႏွလံုးေရာဂါတြင္ ကုလဇ ေခၚ မ်ိဳး႐ုိးဗီဇ ပါ ႏွလံုးေရာဂါက လြဲၿပီး က်န္ႏွလံုးေရာဂါ မ်ားသည္ အျပဳအမူ ၊ အေနအထုိင္ တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚရျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတူ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားျခင္းေၾကာင့္လည္း ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္သည္ကုိ သတိခ်ပ္ေစ လုိသည္။

          ႏွလံုးခုန္ျခင္း ဆုိသည္မွာ ႏွလံုးသည္ ၾကြတစ္ခါ ၊ က်ဳံ႕တစ္လွည့္ႏွင့္ ေသြးမ်ားကုိ လက္ခံျခင္း ၊ ထုတ္လႊတ္ျခင္း ျပဳလုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကုိယ္၏ အပူခ်ိန္ ေတေဇာဓာတ္ သည္ မွန္ေနပါက ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း သည္လည္း မွန္ေနမည္ ျဖစ္သည္။ ေတေဇာဓာတ္ ျမင့္လာပါက ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း သည္လည္း ျမင့္တက္လာမည္ ျဖစ္သည္။ ေတေဇာဓာတ္ နည္းသြားပါက ႏွလံုခုန္ႏႈန္း သည္လည္း နည္းသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတူ တုိင္းရင္းေဆးပညာ (ေဘသဇၨေဆးပညာ) ေဒါသသံုးပါး အလုိက္ ႏွလံုး၏ ျဖစ္ေပၚ ေျပာင္းလဲေနသည္ မ်ားရွိပါသည္။ ႏွလံုးအိမ္တြင္ သည္းေျခေဒါသမ်ား ဦးေဆာင္ လြန္ကဲေနခ်ိန္တြင္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းသည္ ျမန္ေနမည္ ျဖစ္သည္။ သလိပ္ေဒါသမ်ား ဦးေဆာင္လြန္ကဲ ေနခ်ိန္တြင္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းသည္ ေႏွးေကြးေလးလံ ေနမည္ ျဖစ္သည္။ ေလေဒါသမ်ား ဦးေဆာင္လြန္ကဲ ေနခ်ိန္တြင္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းသည္ မူမမွန္ျခင္း ျဖစ္ေနတတ္သည္။ သည္းေျခေဒါသ ၊ သလိပ္ေဒါသ ၊ ေလေဒါသမ်ား ညီညြတ္ေနပါက ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းသည္ မွ်တေနမည္ ျဖစ္ၿပီး ပံုမွန္အတုိင္း လႈပ္ရွားေနမည္ ျဖစ္သည္။

          စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားရာမွ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္လာႏိုင္ေသာ လကၡဏာအခ်ိဳ႕မွာ အလုိလုိေနရင္း ေမာေနတတ္ျခင္း ၊ အသက္ရွဴမ၀ျခင္း ၊ အသက္ရွဴက်ပ္ျခင္း တစ္ခါတစ္ရံ ႏွလံုးေနရာက ေအာင့္ျခင္း ၊ လက္၀ဲရင္ဘတ္အံုက တဆစ္ဆစ္ နာက်င္ျခင္း ၊ ထစ္ခနဲဆုိ ထိတ္လန္႔တတ္ျခင္း ၊ အသားအေရ ျဖဴေရာ္ျဖဴဖတ္ ရွိျခင္း ၊ အလုိလုိေနရင္း အားငယ္တတ္ျခင္း ၊ လက္သည္းခံုးမ်ား အပါအ၀င္ လက္သည္းမ်ား ညိဳမည္းေနျခင္း ၊ အသက္ကုိ ရံခါ႐ႈိက္၍ရွဴရျခင္း ၊ လက္ဖ်ားေျခဖ်ား မ်ားသည္ ေႏြးေထြး မေနဘဲ အၿမဲလုိလုိ ေအးစက္ေနျခင္း ၊ ရင္တုန္ျခင္း ၊ စိတ္လႈပ္ရွားလွ်င္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းမ်ား ျမန္လာျခင္း ၊ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း ၊ ေလးလံ ထုိင္းမႈန္းေနျခင္း ၊ ေသြးခုန္ႏႈန္း မ်ားကုိ စမ္းၾကည့္လွ်င္ ျမန္လြန္းေနျခင္း ၊ ေႏွးလြန္းေနျခင္း ၊ မူမမွန္ျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိေရာဂါ လကၡဏာ မ်ားထဲမွ တစ္ခုခုခံစားရလွ်င္ ေပါ့ေလ်ာ့မေနဘဲ ႏွလံုးကုိ ေဆာလ်င္စြာ ျပသသင့္သည္။

          ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆးပညာ အရ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါကုိ ခဲြျခားမည္ ဆုိလွ်င္ ေဒသနာႏွင့္ ေဘသဇၨ ေဆးပညာ ၂ ရပ္လံုးတြင္  ၃ မ်ိဳးခဲြျခားႏုိင္သည္။ သီတ ဆုိေတာ အေအးဓာတ္ေတြ လြန္ကဲပြားမ်ား ေစေသာ အစာအာဟာရမ်ား ၊ အဆီအဆိမ့္မ်ား ၊ ၀မ္းတြင္း ကလီစာမ်ား ၊ ၀က္သား စေသာ အဆီအေစး မ်ားေသာ အစာမ်ား လြန္ကဲစြာ စားေသာက္ၾကျခင္း ၊ အေနအထိုိင္မ်ား ျဖစ္ေသ ကမၼ ၊ အတၳ ၊ ကာလ မ်ား လြန္ယုတ္လြဲမွား ျပဳျခင္းေၾကာင့္ သလိပ္ေဒါသမ်ား ပြားမ်ားလာကာ မႏၵ၀မ္းမီး ျဖစ္လာၿပီး ႏွလံုး အဆီပိတ္ေသာ ႏွလံုးေရာဂါ ၊ ႏွလံုးပြေသာေရာဂါ ၊ ႏွလံု ေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း ၊ ႏွလံုးႀကီးေသာ ေရာဂါ တုိ႔ ျဖစ္တတ္သည္။ ထုိေရာဂါမ်ား၏ လကၡဏာ မ်ားမွာ အသက္ရွဴမ၀ျခင္း ၊ ေလးလံေမာပန္းျခင္း တုိ႔ျဖစ္သည္။

          အပူစာမ်ားျဖစ္သည့္ အရက္ ၊ စီးကရက္ ၊ မွ်စ္ ၊ မႈိ ၊ ဆူးပုပ္ ၊ တညင္းသီး ၊ အုန္းသီး ၊ ဆိတ္သား ၊ အမဲသား ၊ င႐ုတ္သီးမ်ိဳးစံု ၊ မဆလာ စေသာ အစားအစာမ်ား ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ စားျခင္း ၊ ေနပူ မီးပူ ခံမ်ားျခင္း ၊ အပူထဲမွ ျပန္လာၿပီး ေရခ်ိဳးျခင္း ၊ ေသာကဗ်ာပါဒ မ်ားျခင္း ၊ ေနပူစပ္ခါးတြင္ အသြားအလာ မ်ားျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင့္  တိကၡ၀မ္းမီး ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်စ္ျခင္း ၊ ႏွလံုးက်ဳံ႕ျခင္း ၊ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း ၊ ႏွလံုးေသြးခန္းျခင္း ၊ ႏွလံုးစူးေအာင့္ျခင္း တုိ႔ ျဖစ္ေပၚေစသည္။

          အပူအေအး အားၿပိဳင္ေသာ ၀ါေယာအာကာသ မ်ား ေဖာက္ျပန္ေစေသာ ခ်ဥ္ေပါင္ရြက္ ၊ ပဲမ်ိဳးစံု ၊ မေၾကက်က္ႏုိင္ေသာ အစားအစာမ်ား ၊ အစာမေၾကမီ တဖန္ အစာမ်ားစားျခင္း ၊ အပူအေအး မွ်တမႈမရွိျခင္း ၊ စိတ္ပူပန္ျခင္း ၊ ေဒါသ ဗ်ာပါဒမ်ား မ်ားျခင္း ၊ အိပ္ခ်ိန္မမွန္ျခင္း ၊ အစာစားခ်ိန္ မမွန္ျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ ၀ိသမ၀မ္းမီ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ႏွလံုးေလရပ္ေသာ ေရာဂါ ၊ ႏွလံုးေလဖံုးေသာ ေရာဂါ ၊ တစ္ကုိယ္လံုး တုန္ယင္ေနသကဲ့သုိ႔ ခံစားရေသာေရာဂါ ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ေပါက္ျခင္း ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာာ ျပတ္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ေစသည္။

          ႏွလံုးေရဂါမ်ား မျဖစ္ေစရန္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ႏုိင္ ပါသည္။ ေရခ်ဳိးျခင္းက အစ ဆင္ျခင္ရ ပါသည္။ သြားလာ လႈပ္ရွားမႈ ေႏွးေကြးျခင္း ၊ ပင္ပန္းႀကီးစြာ အလုပ္လုပ္ကုိင္ ျခင္းမ်ားကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ ရပါမည္။ စီးကရက္ ၊ အရက္ ၊ ဘီယာမ်ား သံုးစဲြျခင္း တုိ႔ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ ရပါမည္။ အဆီအအိမ့္မ်ား ၊ ပူလြန္းေသာ အစားအစာမ်ား စားျခင္းကုိလည္း ေရွာင္ရပါမည္။ အိပ္ခ်ိန္ ၊ စားခ်ိန္မ်ား ပံုမွန္ရွိ ေအာင္လည္း ဂ႐ုျပဳၾကရပါမည္။

          စိတ္ဖိစီးမႈ ကင္းေ၀းေစရန္ နံနက္ေစာေစာ ႏွင့္ အိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္ မ်ားတြင္ အာနာပါန ႐ႈမွတ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ ေပးရပါမည္။ ဒါန ၊ သီလ ၊ ဘာ၀နာ မ်ားကုိ ပြားမ်ားေနရ ပါမည္။ အငန္လြန္ကဲ ေသာ အစားအစာ မ်ားကုိလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ ရပါမည္။ သြားႏွင့္ခံတြင္း ကုိလည္း ဂ႐ုစုိက္ ေပးရပါမည္။ အ၀မလြန္ေစရန္ ကုိယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မ်ားကုိ ျပဳလုပ္ေပးသင့္ ပါသည္။ နီေသာ အေရာင္ရွိေသာ အသားမ်ားကုိ မၾကာခဏ စားျခင္းမ်ိဳးကုိလည္း ေရွာင္ရွားေပး ရပါမည္။ လတ္ဆတ္ေသာ အသီးအႏွံမ်ား ႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ားကုိ စားသံုးေပးသင့္ ပါသည္။ ႏွလံုးေရာဂါ မွ ကာကြယ္ႏုိင္ဖုိ႔ လမ္းမ်ားမ်ား ေလွ်ာက္သင့္သည္။ ႏွလံုးေရာဂါရွင္ မ်ားသည္ တက္ေစေသာ ငါးမ်ားကလြဲၿပီး ငါးမ်ားမ်ား စားေပးသင့္ ပါသည္။

          ႏွလံုးေရာဂါ သည္ ပံုမွန္အားျဖင့္ ႏွလံုးေရာဂါ လကၡဏာမ်ား မျဖစ္ခင္ ကတည္းက အစပ်ိဳးေလ့ ရွိၿပီး လကၡဏာမ်ား ျပသသည့္အခ်ိန္တြင္ ႏွလံုးေရာဂါသည္ ဆုိးရြားေနတတ္သည့္ ေရာဂါ ျဖစ္ပါေသာ ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအသိမ်ားလည္း ရွိရန္ အထူးလုိအပ္လွ ပါသည္။

          ႏွလုံးေရာဂါ ၏ ေနာက္ဆက္တဲြအႏၱရာယ္ မ်ားကုိလည္း သိရွိထားရပါမည္။ ေနာက္ဆက္တဲြ အႏၱရာယ္ မ်ားမွာ ႐ုတ္တရက္ ႏွလံုးခုန္ရပ္ၿပီး မူးေ၀သြားျခင္း ၊ သတိလစ္ ေမ့ေျမာသြားျခင္း ၊ ေလငန္း ၊ သြက္ခ်ာပါဒ ဆုိေသာ တစ္ဝက္ေသ ဘဝမ်ားသုိ႔ ေရာက္သြားႏုိင္ ပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ အသက္အႏၱရယ္ ဆံုးပါးသည္အထိ ျဖစ္ေစႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ မျဖစ္ေစရန္ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးရန္ လုိအပ္သည္။

          စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားလာသည္ႏွင့္ အမွ် ခႏၶာကုိယ္မွ ေကာ္တီေစာ ဟုေခၚေသာ စိတ္ဖိစီးမႈ ေဟာ္မုန္းမ်ား ထြက္ေပၚလာၿပီး ယင္း ေဟာ္မုန္းမ်ား၏ ျခယ္လွယ္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ေသြးတင္း သၾကားဓာတ္ ၊ ေသြးတြင္း အဆီဓာတ္ မ်ားသည္ ျမင့္တက္လာသည္။ ထုိသုိ႔ ျမင့္တက္လာရာမွ ႏွလံုး ေသြးေၾကာ ဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ား ၊ ေသြးတုိးေရာဂါမ်ား အျပင္ ႏွလံုး ႐ုတ္တရက္ေဖာက္ျခင္း ၊ ေလျဖတ္ျခင္း စသည့္ အသက္အႏၱရာယ္ ကုိ ၿခိမ္းေျမာက္ႏုိင္ေသာ ျပႆနာမ်ား အထိပါ ျဖစ္လာ တတ္သည္။ အခ်ိဳ႕လူမ်ားတြင္ မိမိကုိယ္ကုိ သတ္ေသျခင္း ဆုိသည့္ အႏၱရာယ္ ကုိ ရင္ဆုိင္ခဲ့ၾကက ရသည္။

          စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားကုိ အခ်ိဳ႕က သီခ်င္း နားေထာင္ျခင္း ၊ အခ်ိဳ႕က ကခုန္ျခင္း ၊ အခ်ိဳ႕က ေအာ္ဟစ္ျခင္း စသည္ျဖင့္ ေျဖရွင္းတတ္ ၾကသည္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ေလ်ာ့နည္းေစေသာ နည္းလမ္းမ်ားတြင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိေစေသာ နည္းလမ္းတစ္ခုမွာ တစ္ကုိယ္တည္း သီးသန္႔ ေနထုိင္ျခင္းထက္ လူအမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာကာ ေနထုိင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ မိမိယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရေသာ မိတ္ေဆြကုိ မိမိခံစား ေနရေသာ စိတ္ဖိစီးမႈ ျဖစ္ေနေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကုိ ေျပာျပသင့္သည္။ စိတ္ရႊင္လန္း တက္ၾကြ ေစရန္ ကုိယ္လက္လႈပ္ရွား ေလ့က်င့္ခန္း (ေရကူးျခင္း ၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း ၊ စက္ဘီးစီးျခင္း ၊ ေတာင္တက္ျခင္း) တစ္ခုခုကုိ လုပ္ေပးသင့္သည္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ေလ်ာ့က်ေစရန္ နည္းမ်ားထဲတြင္ အဖဲြ႕လုိက္ သီးခ်င္းဆုိျခင္းလည္း ပါ၀င္သည့္အတြက္ မၾကာခဏ သီခ်င္းဆုိေပးသင့္သည္။

          စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားသူအေနျဖင့္ ညဘက္အခ်ိန္တြင္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ အိပ္စက္ႏုိင္ရန္ အိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္ တြင္ ငွက္ေပ်ာသီး ၊ ႏြားႏုိ႔ ႏွင့္ ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္း မ်ားကုိ စားသံုးေပးသင့္သည္။ အိပ္ခါနီး အခ်ိန္တြင္ ငွက္ေပ်ာသီး စားေပးျခင္းျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းေစသည့္ အျပင္ အာ႐ံုစူးစုိက္မႈ ကုိလည္း ပုိမုိ ေကာင္းမြန္ေစသည္။ အိပ္ခါနီး အခ်ိန္တြင္ ေကာ္ဖီေသာက္ျခင္း ၊ လက္ဖက္ရည္ ေသာက္ျခင္း ၊ လက္ဖက္သုပ္ စားျခင္း တို႔ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။

          ဤသုိ႔ျဖင့္ စိတ္အားမ်ား ျပည့္ေနမည္ ဆုိလွ်င္ ႐ုပ္အားသည္ အလုိလုိ က်န္းမာေနႏုိင္ေစဖုိ႔ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားကုိ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ပါက ႏွလံုးေရာဂါ မွ ကင္းေ၀းႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားလုိက္ရ ပါသည္။

ေပါက္ေပါက္

ပံု = အင္တာနက္