ေကာ္ဖီတြင္ ပါ၀င္ေသာ ကဖိန္း

ရန္ကုန္ ၊ ၁၄-၆-၂၀၁၃

ေကာ္ဖီကုိ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ငယ္စဥ္မွစ၍ လူမမာစာ အျဖစ္ စတင္ ေတြ႕ဖူးသည္။ ေရာဂါ ရွိသူမ်ား ၊ မက်န္းမာ သူမ်ားကုိ လူမမာစာ အျဖစ္ ေကာ္ဖီမႈန္႔ ၊ သၾကား ႏွင့္ ႏုိ႔တုိ႔ကုိ ေရာစပ္ကာ တုိက္သည္။ ဆြမ္းေကၽြးမည္ ၊ အလွဴအဒါန္း ေပးမည္ ဆုိပါက ဆြမ္းကပ္ အၿပီးတြင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ၊ သံဃာေတာ္ မ်ားအား အခ်ိဳပဲြကပ္ ရာတြင္ ေကာ္ဖီေဖ်ာ္၍ ကပ္ၾကသည္။ ေကာ္ဖီေရာင္းေသာ ဆုိင္ကုိ ကာကာဆုိင္ ဟု လည္း ေခၚသည္။

ေကာ္ဖီကုိ အာဟာရ စြမ္းအင္ ေပးစြမ္းႏုိင္ေသာ အာဟာရ အျဖစ္ သံုးေဆာင္ ၾကသည္။ ေနာက္ေတာ့ ေကာ္ဖီဆုိင္ ၊ လက္ဖက္ရည္ ဆုိင္မ်ား ေပၚလာသည္။ ေကာ္ဖီဆုိင္ သည္ လူစည္ကားရာ အရပ္ပင္ ျဖစ္လာသည္။ ေကာ္ဖီ ေသာက္သံုးျခင္းသည္ ယဥ္ေက်းမႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ယခုေတာ့ ေကာ္ဖီတြင္ လူအား အေထြေထြ အရပ္ရပ္ ဒုကၡေပး ႏုိင္သည့္ ကဖိန္းဟူေသာ ဓာတ္တစ္မ်ိဳး ပါ၀င္ေနသည္။ ထုိ ကဖိန္းဓာတ္ ၏ အစြမ္း သတၱိကုိပင္ လူမ်ား မက္ေမာစြာ သံုးစဲြၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ အခ်ဳိရည္မ်ား တြင္လည္း ကဖိန္းဓာတ္ကုိ ထည့္သြင္း၍ အဖုိးတန္ စားေသာက္ ဖြယ္ရာအျဖစ္ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်သည္။ ကဖိန္းဓာတ္ သည္ လူတို႔၏ အာ႐ံုကုိ ႏုိးၾကား ေစသည္မွာ အမွန္ျဖစ္သည္။

အျခား ဆုိးက်ိဳးမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း လူတုိ႔ သိလာၾကသည္။ လူကုိ ေသေစသည္ အထိ အႏၲရာယ္ ရွိေၾကာင္း သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ား အရ သိရွိကာ ကမၻာတြင္ ကဖိန္းကုိ သုေတသန ျပဳလုပ္သည့္ လုပ္ငန္း ၄၀ ေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ကဖိန္းသည္ ေကာ္ဖီတြင္ အမ်ားအျပား ပါ၀င္သည္။ ေကာ္ဖီကုိ ၁၈ ရာစု အလယ္ေလာက္ မွစ၍ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ အသုိင္းအ၀ိုင္း ထဲ့သုိ႔ အဆင့္ျမင့္ သီးႏွံထြက္ စားေသာက္ကုန္မ်ား အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ လာသည္။ ေကာ္ဖီေစ့ကုိ အမႈန္႔ ျပဳလုပ္ အေျခာက္ခံကာ ေရေႏြး ၊ သၾကား တုိ႔ႏွင့္ ေရာစပ္၍ လည္းေကာင္း ၊ မုန္႔ဖုတ္ရာတြင္ အနံ႔အရသာ အျဖစ္ လည္းေကာင္း ၊ အေဖ်ာ္ယမက မ်ား ခ်က္လုပ္ ရာတြင္ လည္းေကာင္း အသံုးျပဳ ခဲ့ၾကသည္။

၁၉ ရာစု အစဦးပုိင္းတြင္ ေကာ္ဖီႏွင့္ လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္း ရင္းႏွီး ကၽြမ္း၀င္မႈ က ပုိမုိ ခိုင္မာလာကာ ဥေရာပ ၊ အေမရိက တစ္လႊားတြင္ ကမၻာေက်ာ္ ေကာ္ဖီမႈန္႔ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား အၿပိဳင္းအ႐ုိင္း ေပၚထြက္ လာသည္။ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ၀န္းက်င္တြင္ ေကာ္ဖီတြင္ အဓိက ပါ၀င္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္းကုိ မ်ိဳး႐ုိး နာမည္ လုိက္ကာ ကဖိန္းဟု ခဲြထုတ္ၿပီး စစ္ပဲြႀကီး မ်ားတြင္ ဒဏ္ရာ အနာသက္သာ ေစသည့္ ေဆး၀ါးတစ္မ်ိဳး အျဖစ္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ စတင္ အသံုးျပဳ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

တစ္ဖက္တြင္လည္း ကဖိန္းေၾကာင့္ ေဆးမတုိးသည့္ လကၡဏာ မ်ားကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ စစ္ပဲြကာလ အတြင္း ျဖစ္၍ ကဖိန္းက ေပးေသာ ဆုိးက်ိဳးထက္ ကဖိန္း၏ အသံုးတည့္မႈ ကုိ ပုိ၍ တန္ဖုိး ထားခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စစ္ပဲြမ်ား လြန္ေျမာက္ခ်ိန္ တြင္ ေဆးပညာ အသံုးခ် ကဖိန္း ထုတ္လုပ္မႈ မ်ားသာမက ေကာ္ဖီ ေသာက္သံုးသည့္ ဓေလ့က ခုိင္မာ သည္ထက္ ခုိင္မာစြာ အျမစ္တြယ္ ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ေကာ္ဖီ ထုတ္ကုန္ အမယ္သစ္မ်ား ၊ ေကာ္ဖီ ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ထြင္ မႈမ်ား ၊ ကဖိန္းပါ အစားအစာ ႏွင့္ ေဆး၀ါးမ်ားသည္ ကုန္ေခ်ာ ထုတ္ကုန္ အဆင့္ျဖင့္ ကမၻာအႏွံ႕ ဥဒဟုိ ကုန္သြယ္ ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

ေကာ္ဖီသည္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ၁၉၃၉ မတုိင္မီ ကာလအထိ ယဥ္ေက်းမႈ ၊ လူ႔ အဆင့္အတန္း ၊ ေခတ္မီ ေနထုိင္မႈ မ်ားႏွင့္ ကြင္းဆက္ ခ်ိတ္မိ ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိသိသာသာ ေတြ႕ရွိရသည္။ ဂုဏ္သေရရွိ လူႀကီး လူေကာင္းမ်ားက အေကာင္းစား ေကာ္ဖီႏွင့္ ကဖိန္းအဆီ အႏွစ္ပါ စားေသာက္ဖြယ္ရာ မ်ားကုိ ဇိမ္ခံ ပစၥည္း တစ္ခုလုိ သေဘာထား ၾကသည္။ သူတုိ႔၏ ႀကီးက်ယ္ ခန္းနားမႈကုိ အေကာင္းစား ေကာ္ဖီျဖင့္ ဧည့္ခံကာ ထုတ္ေဖာ္ ျပသၾကသည္။ လူလတ္ တန္းစားႏွင့္ ေအာက္ေျခ လူတန္းစားမ်ား အတြက္လည္း ေကာ္ဖီက တန္ဖုိးႀကီး အစားအစာ အျဖစ္ ေသာက္သံုး ေနၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ေကာ္ဖီ ယဥ္ေက်းမႈ အစပ်ိဳးခ်ိန္ဟု ဥေရာပ တြင္ သတ္မွတ္ ၾကသည္။

၁၉၅၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ မ်ားမွစ၍ ေကာ္ဖီ စီးပြားေရး ၊ ေကာ္ဖီ ယဥ္ေက်းမႈ တုိ႔က အရွိန္ အဟုန္ ေကာင္းေကာင္း ႏွင့္ ဆက္လက္ စီးဆင္း လာသည္။ လူတန္းစား အသီးသီး အတြက္ ေကာ္ဖီဆုိင္မ်ား သည္ စိတ္ကူးဥာဏ္ အသစ္အဆန္းမ်ား ၊ စီးပြားေရး ၊ လူမႈေရး အျမင္သစ္မ်ား စုေ၀းရာ ေနရာ တစ္ခု ျဖစ္လာ၍ လူအစုလုိက္ အေ၀းလိုက္ အေပါင္းမိဆံုး ေနရာ မ်ားထဲတြင္ ကမၻာ့ ေကာ္ဖီဆုိင္ မ်ားကုိ " တတိယေနရာ " ဟုပင္ သတ္မွတ္ ခဲ့သည္။

ယမကာဆုိင္ ၊ ကာစီႏုိ ေလာင္းကစား ၀ုိင္း ၊ ေၾကးတန္းစား လက္ေ၀ွ႔ပဲြမ်ား ၊ ညကလပ္ ေပ်ာ္ပဲြရႊင္ပဲြ မ်ား ၊ စေတာ့ရွယ္ယာ ေစ်းကြက္မ်ားက " ဒုတိယေနရာ " တြင္ အၿပိဳင္လု ေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ ပထမေနရာမွ အားကစားပဲြမ်ား ( အထူးသျဖင့္ ေဘာလံုး ) ႏွင့္ တတိယ ေနရာမွ ကမၻာ့ ေကာ္ဖီဘားဆုိင္ မ်ားက ယေန႔တုိင္ အေျပာင္းအလဲ မရွိ ရပ္တည္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။

FAO ၏ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ စစ္တမ္းအရ ကမၻာ့ လူဦးေရ သံုးပံုႏွစ္ပံု သည္ ေကာ္ဖီ သုိ႔မဟုတ္ ကဖိန္း ပါေသာ စားေသာက္ ဖြယ္ရာမ်ား ကုိ စားေသာက္ ေနေၾကာင္း သိရသည္။ ကဖိန္း ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ကလည္း ေနရာအႏွံ႕ စိမ့္၀င္ေနၿပီး မုန္႔ ပဲသေရစာ စားေသာက္ဖြယ္ရာ ( အရက္ ၊ ယမကာမ်ား အပါအ၀င္ ) ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တြင္ ကဖိန္း အနည္းႏွင့္ အမ်ား ပါ၀င္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။

WHO ကမူ ကဖိန္းသည္ ၂၀ ရာစု အဖ်က္လက္နက္ တစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ကဖိန္းေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တဲြ ဆုိးက်ိဳး ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိၿပီး စမ္းသပ္ဆဲ ကဖိန္း သုေတသန ဌာန ၄၀ ခန္႔ က ဆုိသည္။ သို႔ေသာ္ ကမၻာအႏွံ႔ ေကာ္ဖီ ေသာက္သံုးသူ ဦးေရ က ပံုမွန္ တုိးပြား ေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ စားေသာက္ ဖြယ္ရာ အေတာ္မ်ားမ်ား တြင္လည္း ကဖိန္းက တရား၀င္ ေၾကာ္ျငာ မေရးေသာ္လည္း ပါၿမဲ ပါေနသည္။

ကဖိန္း ပါ၀င္ေသာ စားေသာက္ ဖြယ္ရာ အမယ္သစ္ မ်ားကလည္း ေရတြက္လုိ႔ မကုန္ႏုိင္ေအာင္ ေဖာင္းပြေနၿပီး ကဖိန္းေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ဦးေရ ၊ အျခား က်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕ယြင္းသူ ဦးေရက ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုလွ်င္ ထက္၀က္ခ်ိဳး ျမင့္တက္ လာေၾကာင္း WHO က သတင္း ထုတ္ျပန္ ခဲ့ေၾကာင္း တင္ျပ လုိက္ရေပသည္။

( ခ်စ္စံ၀င္း ၊ လမင္းအိမ္ )

http://themyawadydaily.blogspot.com/2013/06/blog-post_5459.html

http://myawady-myawady.blogspot.com/2013/06/blog-post_3122.html

ပုိက်န္းမာေစမည့္ ေန႔စဥ္ဘ၀ ေနမႈပံုစံေလးမ်ား

(၁) ေကာ္ဖီခါးခါး ေသာက္သည့္ အက်င့္လုပ္ပါ

အသင့္အတင့္သာ ေသာက္မည္ ဆုိပါက ေကာ္ဖီသည္ အက်ိဳးျပဳ ႏုိင္သည္။ ႏုိ႔မ်ားမ်ား ၊ ခရင္မ္ မ်ားမ်ား ၊ သၾကား မ်ားမ်ား ေရွာင္ၿပီး ေကာ္ဖီၾကမ္း သုိ႔မဟုတ္ ေကာ္ဖီခါးခါး ကုိ ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ကယ္လုိရီ ေလ်ာ့ခ် ႏုိင္ကာ က်န္းမာေရး ကုိ ပုိ အေထာက္အကူ ျပဳလာမည္ ။ ေကာ္ဖီက ေပးသည့္ က်န္းမာေရး ဆုိင္ရာ ေကာင္းက်ိဳး မ်ားကုိလည္း ခံစားရမည္ ျဖစ္သည္။

(၂) သြားတုိက္လွ်င္ ေျခတစ္ေခ်ာင္းတည္း ရပ္တုိက္

ခႏၶာကုိယ္ မွ်ေျခထိန္းသည့္ ေလ့က်င့္ခန္း ကုိ ခရီးသြား ဟန္လြဲ လုပ္ႏုိင္မည္။ ကုိယ္ လက္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္း တစ္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္သည္။

(၃) အခ်ိဳခ်င္း တူလွ်င္ သၾကားလံုး အစား သစ္သီးကုိ စားပါ

ဓာတုသၾကား မ်ား ပါ၀င္ေသာေၾကာင့္ သၾကားလံုး ခ်ိဳေနျခင္း ျဖစ္သည္။ သစ္သီးမ်ား ခ်ိဳျခင္းမွာ သဘာ၀ သၾကားဓာတ္ ပါ၀င္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သစ္သီး မ်ားသည္ အမွ်င္ဓာတ္လည္း ေပါၾကြယ္၀ သလုိ ဗီတာမင္ ဓာတ္လည္း ေပါၾကြယ္၀ ၾကသည္။

(၄) ခ်က္တတ္ ျပဳတ္တတ္ေအာင္ လုပ္ပါ

ခ်က္တတ္ ျပဳတ္တတ္ ျခင္းျဖင့္ ကုိယ့္ က်န္းမာေရး အေထာက္ အကူျပဳ တာေလးမ်ား ေရြးခ်က္စား လုိ႔ရသည္။ အျပင္ထြက္ၿပီး အဆီမ်ားမ်ား အစား အစာမ်ား စားမိျခင္း မွ ေရွာင္ႏုိင္မည္။ ကုိယ္တုိင္ ခ်က္တတ္ ျပဳတ္တတ္ ျခင္းျဖင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ယံုၾကည္ စိတ္ခ်မႈ လည္း တုိးလာမည္ ျဖစ္သည္။

(၅) ႀကိဳဆင္း ႀကိဳတက္

ကားစီးလွ်င္ တစ္မွတ္တုိင္ အလုိမွာ သုိ႔မဟုတ္ တစ္မွတ္တုိင္ ေက်ာ္ၿပီးမွ ဆင္းပါ။ ၿပီးလွ်င္ အိမ္ကုိ လမ္းေလွ်ာက္ သြားပါ။ ကားစီးလွ်င္လည္း တစ္မွတ္တုိင္ ႀကိဳၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ သြားၿပီးမွ စီးပါ။ အထူးသျဖင့္ ၿမိဳ႕ျပ ေနသူမ်ား ထုိပံုစံမ်ိဳး ပုိမုိ က်င့္သံုး သင့္သည္။ အထုိင္မ်ားေသာ ၿမိဳ႕ျပေနသူမ်ား ေန႔စဥ္ လမ္းေလွ်ာက္ ျဖစ္ေစမည့္ နည္းလမ္းေကာင္း တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။

(၆) ဓာတ္ေလွခါးအစား ေလွခါးက တက္ပါ

ကယ္လုိရီ ပုိမုိ ေလာင္ကၽြမ္းမည္ ၊ ေျခသလံုး ၾကြက္သားမ်ား က်စ္လ်စ္ သန္မာ လာမည္။

(၇) ေရမ်ားမ်ားေသာက္

လူ႔ခႏၶာကုိယ္ တြင္ ေရဓာတ္ ျပည့္၀ေနျခင္း ၏ အက်ိဳး ေက်းဇူးမွာ မ်ားလွပါသည္။ ဆံပင္ သန္စြမ္းျခင္း ၊ အေရျပား ၾကည္စင္ သန္႔ရွင္း ျခင္းမွသည္ စြမ္းအင္ ပုိျပည့္ ေနျခင္း မ်ားထိ အက်ိဳး ေပးသည္။ ကုိယ္ရည္စစ္ ခ်င္သူမ်ား အေနျဖင့္ အစားမစားမီ ေရေသာက္ ျခင္းျဖင့္ လုိခ်င္သည့္ ရလဒ္ကုိ ရႏုိင္ေၾကာင္း လည္း ကုိယ္ကာယ ဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္ သူမ်ားက ေျပာသည္။

(၈) ဖုန္းေလးလည္း မၾကာမၾကာ ပိတ္ထားပါ

ကမၻာႀကီး ႏွင့္ ခဏတစ္ျဖဳတ္ အဆက္ျဖတ္ ထားျခင္းသည္ စိတ္ကုိ အနားေပးျခင္း တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။

(၉) လက္ကုိ မၾကာမၾကာ ေဆးေၾကာပါ

မၾကာမၾကာ လက္ေဆးျခင္းျဖင့္ လက္တြင္ ကပ္ေနမည့္ ေရာဂါပုိး မ်ား ကင္းစင္သြား မည္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ လက္မွ ဘက္တီးရီးယား မ်ား ပါးစပ္ထဲ ႏွာေခါင္းထဲ ၀င္ေရာက္ မွာကုိလည္း ကာကြယ္ ၿပီးသား ျဖစ္သြားမည္။

( Collection of Tiny Lifestyle Changes You Can Make To Get Healthier )

စိတ္ဖိစီးမႈကုိ ဘယ္လုိ စီမံကြပ္ကဲမလဲ ...?

" စိတ္ဖိစီးလုိက္တာ " ၊ " Stress " ဟူေသာ စကားလံုး တုိ႔မွာ အလုပ္ခြင္ ႏွင့္ ေန႔စဥ္ဘ၀ တြင္ ၾကားဖူး ေနက် စကားလံုးမ်ား ျဖစ္ေနျခင္း မွာ ယေန႔အခါ တြင္ မဆန္းၾကယ္ ေတာ့ပါ။ Stress သုိ႔မဟုတ္ စိတ္ဖိစီးမႈ ကုိ သင္ႏွင့္အတူ ဆုပ္ကုိမလား ၊ လႊတ္ဖယ္ မလား ဆုိသည္မွာ သင္၏ အနာဂတ္ ႏွင့္သာ သက္ဆုိင္ ေပလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈ ကုိ စြန္႔ပယ္ခ်င္သူ ၊ ဆုပ္ကုိင္ ထားခ်င္သူမ်ား အတြက္ Stress ကုိ စီမံ ကြပ္ကဲ နည္းေလးမ်ားကုိ မွ်ေ၀ ေပးလုိက္ ပါတယ္ ...

(၁) စိတ္ဖိစီးမႈ ျဖစ္ရေသာ အေၾကာင္းအရင္း ကုိရွာပါ

မိမိ ေလွာင္ပိတ္မိ ေနေသာ စိတ္ဖိစီးမႈ ၏ အေၾကာင္းအရင္း ခံကုိ ရွာေပးပါ။ တစ္စံု တစ္ေယာက္ေၾကာင့္ ေဒါသ ထြက္ရပါသလား ၊ မိမိကုိယ္ မိမိ ေဒါသ ထြက္ရသလား စသျဖင့္ မိမိ ဘာေၾကာင့္ ဤကဲ့သုိ႔ ခံစား ေနရေသာ အေၾကာင္းအရင္း ကုိ ေဖာ္ထုတ္ပါ။ Stress ျဖစ္ရေသာ အေၾကာင္းအရင္း ေပၚေပါက္ လာပါလွ်င္ အဆုိပါ ကိစၥမွာ အမွန္တကယ္ Stress ျဖစ္သင့္ေသာ ကိစၥ ဟုတ္ မဟုတ္ ျပန္လည္ ေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္ပါ။ Stress ျဖစ္ေလာက္ဖြယ္ ကိစၥ ဟုတ္လွ်င္ ေလာေလာဆယ္ မဆံုးျဖတ္ ပါႏွင့္ ဦးေႏွာက္ ေအးသြားမွ ေသခ်ာ ျပန္စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ပါ။ Stress ျဖစ္ေလာက္ဖြယ္ ကိစၥမဟုတ္ လွ်င္ သီခ်င္း နားေထာင္ျခင္း ၊ လုပ္ေဖာ္ ကုိင္ဖက္ မ်ားႏွင္ စကားေျပာျခင္း စသျဖင့္ စိတ္ထြက္ေပါက္ တစ္ခုခု ေပးၿပီး ေျဖေလွ်ာ့ ပစ္လုိက္ပါ။ ဥေပကၡာ ျပဳပါ။

(၂) Stress ျဖစ္ေနေသာအခ်ိန္ ဘာလုပ္မလဲ

ေခါင္းမ်ားပင္ ကုိက္ေအာင္ Stress ျဖစ္ေနၿပီ ဆုိလွ်င္ ပထမဆံုး လုပ္သင့္သည္မွာ လူမ်ားႏွင့္ ေ၀းရာ ၊ ဆူညံသံမ်ား ႏွင့္ေ၀းရာသုိ႔ သြား၍ ေအးခ်မ္းစြာ ေနပစ္လုိက္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္ ေျဖေလွ်ာ့ ႏုိင္ေသာ ထုိင္ခံု သို႔မဟုတ္ ခုတင္ တစ္လံုးတြင္ လွဲ၍ တစ္ကုိယ္လံုး ရွိ အေၾကာမ်ားကုိ နဖူးေၾကာ မွ ေျခမေၾကာ အထိ တင္းထားသမွ် အကုန္ေလွ်ာ့ ပစ္လိုက္ပါ။ ထုိသုိ႔ အေၾကာ ေလွ်ာ့ရာတြင္ မ်က္ခံုး ၊ မ်က္လံုး ၊ ႏႈတ္ခမ္း ၊ ေမး စသျဖင့္ အေသးစိတ္ တစ္ခုခ်င္း လိုက္ေလွ်ာ့ ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တစ္ကုိယ္လံုး အေၾကာေတြ ေလွ်ာ့ၿပီး ေအးခ်မ္း သြားၿပီ ဆုိမွ စိတ္ကုိ ျပင္ဆင္ပါ။ အတိတ္ကုိ ဥေပကၡာ ျပဳ၍ လက္ရွိ အခ်ိန္ကုိ အေျခတည္ စဥ္းစားတတ္ေသာ အက်င့္ကုိ ပ်ိဳးေထာင္ သင့္ပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္ သာမက စိတ္ကုိပါ ေျဖေလွ်ာ့ ေစၿပီးၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ အလုပ္ ဆက္လုပ္ ႏုိင္ပါၿပီ။

(၃) က်န္းမာေရး မထိခိုက္ေအာင္ Stress ကုိ ဘယ္လုိ ကြပ္ကဲမလဲ

Stress ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျပႆနာကုိ လက္ငင္းရွင္းဖုိ႔ မႀကိဳးစားဘဲ စားစရာ ရွိက စား ၊ အိပ္စရာ ရွိက အိပ္စက္ျခင္း ျဖင့္ စိတ္ထြက္ေပါက္ ေပး ေပးပါ။ အိပ္ေရး မ၀လွ်င္ Stress ျဖစ္ေစေသာ ေဟာ္မုန္း ပုိမုိ ထြက္ရွိ တာေၾကာင့္ အိပ္ေရး ၀ေအာင္ အိပ္စက္ ထားသူဟာ Stress ဒဏ္ကုိ ပုိမုိ ခံႏုိင္ရည္ ရွိတာ ေတြ႕ရေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာ က်န္းမာေရး ပညာရွင္ မ်ားက ထုတ္ျပန္ ထားပါတယ္။

(၄) ကုိယ္လက္ လႈပ္ရွားလုပ္ပါ

နာရီ၀တ္ခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ ေပးျခင္း ၊ ေယာဂထုိင္ျခင္း မ်ားကလည္း Stress ကုိ သက္သာ ေစေၾကာင္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ Stress ျဖစ္ခ်ိန္မွာ ေခတၱ လမ္းေလွ်ာက္ ထြက္ျခင္း မ်ိဳးလည္း သင့္ေလ်ာ္ ပါတယ္။

(၅) ဆန္႔က်င္ဘက္ ေတြးပါ

တစ္ခုခုကုိ စိတ္ပူပန္ ေနပါသလား။ ဥေပကၡာ ျပဳႏုိင္ေသာ စိတ္ႏွလံုးမ်ိဳး ေမြးရမွာပါ။ တစ္စံု တစ္ေယာက္ကုိ ေဒါသ ျဖစ္ေနပါ သလား။ ကုိယ္ခ်င္းစာ တတ္ေသာ စိတ္ႏွလံုး မ်ိဳး ေမြးရမွာပါ။ ပူေလာင္ရတဲ့ ခံစားခ်က္ မ်ားကုိ တရား သေဘာျဖင့္ ရွင္းထုတ္ ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစား သင့္ပါတယ္။

The Myawady Daily

တကယ္လုပ္ အဟုတ္ျဖစ္ရမည္

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူအမ်ားစုဟာ အမ်ားအားျဖင့္ မိဘေတြရဲ႕ အုပ္ထိန္းမႈ ေအာက္မွာ ေနထုိင္ ခဲ့ရတဲ့ လူေတြပါ။ ေမြးခါစကေန ေသသည္အထိ ဆုိပါေတာ့။ ေမြးခါစ ကေတာ့ မိဘတုိ႔က လက္ေပၚမွာ သားေလး ဖ်ားမွာစုိးလုိ႔ ၊ သမီးေလး ဖ်ားမွာစုိးလုိ႔ ဆုိၿပီး ဂ႐ုစုိက္ ခဲ့ၾကတယ္။ နည္းနည္း အရြယ္ ေရာက္လာၿပီး စကား တီတီတာတာ ေျပာတတ္စ ၊ လမ္းေလွ်ာက္ တတ္စ မွာေတာ့ မိမိ သားသမီး ေတြကုိ စုိးရိမ္စိတ္ နဲ႔ ဟုိဟာ မလုပ္နဲ႔ ၊ ဒီဟာ မလုပ္နဲ႔ ဆုိၿပီး တားျမစ္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ မိဘရဲ႕ ေမတၱာ ဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ မွားတယ္လုိ႔လည္း မဆုိလုိ ခ်င္ဘူး။ တစ္ခါ တစ္ရံမွာလည္း မွားတာ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ အဲဒီ ကေလးေတြဟာ တစ္စ တစ္စနဲ႔ ႀကီးျပင္းလာၿပီး ေက်ာင္းေနတဲ့ အရြယ္ ေရာက္တဲ့အခါ မွာေတာ့ မိဘေတြရဲ႕ စိုးရိမ္စိတ္နဲ႔ တားျမစ္ ပိတ္ပင္မႈ ေၾကာင့္ ေက်ာင္းစာ ေတြမွာေတာင္ မိမိရဲ႕ ကိုယ္ပုိင္ အသိဥာဏ္ နဲ႔ မဆံုးျဖတ္ ရဲေတာ့ဘဲ ဆရာ ၊ ဆရာမ ေတြရွင္းျပမွ နားလည္တာမ်ိဳး ၊ က်ဴရွင္ေတြ တက္ရတာမ်ိဳး ေတြ ျဖစ္ကုန္ ပါတယ္။

လူ႔သမုိင္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ အမွား မလုပ္ဖူး သူရယ္လုိ႔ တစ္ေယာက္မွ မရွိပါဘူး။ လူ႔ဘ၀ ကုိက အမွားနည္းေအာင္ ၊ အမွားကင္းေအာင္ ေရွာင္လုိ႔ မရတဲ့ ဘ၀ပါ။ မမွားေသာ ေရွ႕ေန ၊ မေသေသာ ေဆးသမား ရယ္လုိ႔ မရွိဘူးလုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူငယ္ေတြကုိ မဆုိထားနဲ႔ ၊ လုပ္ငန္း ကၽြမ္းက်င္တဲ့ လူႀကီး ေတြေတာင္မွ သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းမွာ မွားတတ္ ၾကတာ ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မုိ႔လုိ႔လည္း က်ီးကန္ရွင္ႀကီး က ေဆးသမား သားေသ ၊ ေဗဒင္ဆရာ လည္းႏြားေပ်ာက္ လုိ႔ မိန္႔ဆုိ ဖူးပါတယ္။

သုိ႔ပါ၍ ေန႔စဥ္ လုပ္ေဆာင္ ေနေသာ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာ မ်ားတြင္ ႀကံဳေတြ႕ ရေသာ အမွားမ်ားကို သင္ခန္းစာ ယူကာ အမွန္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ ၊ မွန္ကန္၍ အက်ိဳးမ်ား လုပ္ရပ္မ်ား ကုိ ေကာင္းသည္ထက္ ေကာင္းေအာင္ ႀကံစည္ အားထုတ္ လုပ္ေဆာင္ ပါက လုပ္ငန္းခြင္ ေအာင္ျမင္မႈ နဲ႔ အတူ ဘ၀ ရည္မွန္းခ်က္ ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မ်ားသည္ မုခ် မာန အဟုတ္ ျဖစ္ေန မည္သာ ျဖစ္ပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူငယ္ အမ်ားစုပဲ ၾကည့္ပါ။ ကုိယ္နဲ႔ သင့္ေလ်ာ္မယ္ ထင္လုိ႔ ၊ အံ၀င္ ခြင္က် ျဖစ္မယ္ ထင္လုိ႔ ၀ယ္လုိက္တဲ့ အ၀တ္အစား ဟာ ေဘာင္းဘီ ဆုိပြေနတာတုိ႔ ၊ ရွည္ေနတာ ၊ ခါးႀကီးေနတာတုိ႔ ၊ ခါးက်ပ္ ေနတာတို႔ ေတြ႕ႀကံဳ ရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီ အထဲကမွ ကုိယ္နဲ႔ သင့္ေလွ်ာ္မယ့္ ၊ အံ၀င္ခြင္က် ျဖစ္မယ့္ အ၀တ္အစား ေတြကုိ ေရြးၿပီး ၀တ္ၾက ရတာပါ။ အဲဒီလုိပဲ ေလာကမွာ မိမိနဲ႔ သင့္ေလွ်ာ္မယ့္ အံ၀င္ ခြင္က် ျဖစ္မယ့္ အလုပ္ရယ္ လုိ႔လည္း မရွိပါဘူး။ မိမိက သင့္ေလ်ာ္မယ္ ထင္လို႔ ၊ အံ၀င္ ခြင္က်မယ္ ထင္လုိ႔ အလုပ္ေတြမွာ အေတြ႕အႀကံဳ လည္းမရွိ ၊ ကၽြမ္းက်င္မႈ လည္း မရွိေသးေတာ့ အမွားေတြ ေတြ႕ေနတတ္ ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ မိမိက လုပ္လုိက္ မွားလိုက္ ၊ မွားလုိက္ ျပင္လုိက္ ၊ ျပင္လုိက္ မွားလုိက္ ၊ ထပ္မွားလိုက္ ထပ္ျပင္လုိက္ နဲ႔ပဲ ေအာင္ျမင္မႈ ရေအာင္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ ေနရတာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ ေျပာတာကုိ ကၽြန္ေတာ္ ၾကားဖူး ပါတယ္။ ငါ့ဘ၀မွာ တစ္ခါမွ အမွား မလုပ္ဖူးဘူးတဲ့။ အဲဒီစကားမ်ိဳး ေျပာတဲ့သူဟာ မိမိ က်ဴးလြန္ ခဲ့ဖူးတဲ့ အမွားကို ၊ ျပဳလုပ္ ခဲ့တဲ့ အမွားကုိ သင္ခန္းသာ မယူတတ္ လုိ႔ပါပဲ။ ဒီအမွားကုိ သင္ခန္းစာ မယူတတ္တဲ့ အတြက္ လူေတာ္ လူေကာင္း တစ္ေယာက္ မျဖစ္ႏုိင္ ပါဘူး။ အမွားကုိ သင္ခန္းစာ ယူတတ္ခဲ့မွ သာလွ်င္ လူေတာ္ လူေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတာ္ လူေကာင္း ဆုိတဲ့ ေနရာမွာ ၂ မ်ိဳး ၂ စား ရွိပါတယ္။ လူေတာ္ ဆုိတာ ကေတာ့ ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ ဟာ လူနာေတြကုိ ခဲြစိတ္ ကုသတဲ့ ေနရာမွာ ကၽြမ္းက်င္တယ္ ၊ အင္ဂ်င္နီယာ တစ္ေယာက္ဟာ လုပ္ငန္းပိုင္း ဆုိင္ရာေတြမွာ ကၽြမ္းက်င္တယ္ ၊ ပန္းရံ ဆရာ တစ္ေယာက္ဟာ ပန္းရံ လုပ္ငန္းကုိ ကၽြမ္းကၽြမ္း က်င္က်င္ လုပ္ႏုိင္တယ္။ ပန္းပု ဆရာ ကလည္း ႐ုပ္လံုး ႐ုပ္ၾကြ ေတြ ပံုေဖာ္တဲ့ ေနရာမွာ ကၽြမ္းက်င္တယ္ စသည္ျဖင့္ ဒီလုိ လူေတြကုိ လူေတာ္လုိ႔ ေခၚႏုိင္ ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရည္မွန္းခ်က္ တာ၀န္ေတြ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ အတြက္ စနစ္တက် စီမံခန္႔ခဲြ ႏုိင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ၊ တာ၀န္ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ အတြက္ ႀကီးၾကပ္ ကြပ္ကဲမႈ အနည္းဆံုး နဲ႔ လုိက္ပါ ေဆာင္ရြက္ ေနၾကတဲ့ ငယ္သားေတြ ၊ မိမိလုပ္ငန္း အလုိက္ ကၽြမ္းက်င္ ေနၾကတဲ့ လူေတြ အားလံုးကလည္း လူေတာ္ ေတြပဲလုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ လူေကာင္း ဆုိတာကေတာ့ မိမိ အတြက္ေရာ ၊ သူတစ္ပါး အတြက္ေရာ ၊ ပတ္၀န္းက်င္ အတြက္ပါ အက်ိဳး ရွိေစတဲ့ သူေတြကုိ ေခၚပါတယ္။

လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရာမွာ တစ္ကယ္ ျဖစ္ခ်င္ တစ္ကယ္လုပ္ အဟုတ္ ျဖစ္ရမည္ ဆုိတဲ့ အတုိင္း မိမိ လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေသခ်ာစြာ စဥ္းစား ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ၿပီး ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ လုပ္ေဆာင္ ပါက ေအာင္ျမင္ ႏုိင္မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈ ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရာမွာ ထုိက္သင့္တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳ လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ အေတြ႕အႀကံဳ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ကုိယ္တုိင္ လုပ္ေဆာင္ ရင္ဆုိင္ဖူးတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳရယ္ ၊ ပတ္၀န္းက်င္ က ရတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳ ရယ္ ဘယ္လို ဟာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါေစ ထုတ္ႏုတ္ အသံုးခ် ႏုိင္ရန္ အသံုး၀င္ အဖုိးတန္ တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကမာရြတ္ ( အာဇာနည္ )

http://pyichit-thar.blogspot.com/2013/05/blog-post_21.html

သက္ႀကီးပုိင္း ေရာက္သည္ထိ ဦးေႏွာက္စြမ္းအား ထက္ျမက္ေနေအာင္ ဘယ္လုိ စားေသာက္မလဲ !!

ဘယ္ရီသီး စားျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္စြမ္းအား ကုိ ပုိေကာင္းေစ

ဘယ္ရီသီးမ်ား စားျခင္းဟာ အသက္ႀကီး လာလုိ႔ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ က်ဆင္းျခင္းကုိ ကာကြယ္ ေပးႏုိင္႐ံု သာမက ဆက္လက္ အစြမ္းထက္ ေနေအာင္ပါ ကူညီေပး ႏုိင္တယ္လုိ႔ သုေတသီ မ်ားရဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္ ေတြက ဖြင့္ဆုိ ထားပါသည္။

ေကာ္ဖီလည္း ပံုမွန္ေသာက္ပါ

အထူးသျဖင့္ ေကာ္ဖီသည္ သက္ႀကီးပုိင္းမ်ား ဦးေႏွာက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ထက္ျမက္ ေနေအာင္ ကူညီ ေပးႏုိင္သည္။ စဥ္းစား ဆင္ျခင္မႈ ေကာင္းေအာင္ ကူညီေပး ႏုိင္သည္။ ဦးေႏွာက္ အတြင္း ၀င္လာေသာ အခ်က္အလက္ မ်ားကုိ တံု႔ျပန္မႈ ေကာင္းေအာင္ ကူညီ ေပးႏုိင္သည္။ တစ္သက္လံုး ေကာ္ဖီ ေသာက္လာ သူမ်ား အတြက္ သတင္းေကာင္း ရွိပါေသးသည္။ ေကာ္ဖီကုိ ႏွစ္ၾကာရွည္ ေသာက္လာသူမ်ား သည္ အယ္လ္ဇုိင္းမား ေရာဂါ ျဖစ္ပြား ႏုိင္ေျခ ကုိလည္း နည္းသြား ေစေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ေထာက္ျပ ခဲ့ၾကသည္။

မွတ္ဥာဏ္ မေကာင္းဘူးလား ၊ ငါးကုိစား

ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ ထက္ျမက္ လုိသူမ်ား ငါးအမ်ိဳးမ်ိဳး ကုိ စားသံုးသင့္သည္။ မွတ္ဥာဏ္ ေကာင္းလို သူမ်ား ငါးအမ်ိဳးမ်ိဳး စားသံုး သင့္သည္။ ငါးမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေသာ အုိမီဂါ ၃ အက္ဆစ္ဓာတ္ သည္ မွတ္ဥာဏ္ ေကာင္းေအာင္ ထိန္းသိမ္း ရာတြင္ အေရးပါေသာ ဓာတ္ပစၥည္း ျဖစ္သည္။

မနက္စာ ပံုမွန္ စားျခင္းသည္လည္း မွတ္ဥာဏ္ ေကာင္းေစေသာ အေလ့အထျဖစ္

ကေနဒါႏုိင္ငံ ၊ တုိရြန္တုိ ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ ထားေသာ ေလ့လာ သုေတသန အရ အသက္ ၆၁ ႏွစ္မွ ၇၉ ႏွစ္အၾကား သက္ႀကီးပုိင္း မ်ားထဲတြင္ မနက္စာ ပံုမွန္ စားသူမ်ား သည္ သက္ႀကီးပုိင္း ေရာက္သည့္ အထိ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ မက်ဆင္းေအာင္ ထိန္းသိမ္း ႏုိင္ဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိ ရသည္။ သက္ႀကီးပုိင္း မ်ားတြင္ သာမက ကေလးငယ္ မ်ားမွာပင္ မနက္စာ ပံုမွန္ စားသံုးသူ မ်ားသည္ စာေမးပဲြ ရလဒ္မ်ား ပုိမုိ ေကာင္းမြန္ ၾကသည္ကုိ ေလ့လာ ေတြ႕ရွိရသည္။

ယမကာ တစ္မ်ိဳးမ်ဳိးကုိ ေဆးျဖစ္ ၀ါးျဖစ္ မွီ၀ဲသူမ်ား သက္ႀကီးပုိင္း ေရာက္သည္အထိ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ ေကာင္းမြန္

အသက္ ၆၀ အထက္ လူႀကီးပုိင္း မ်ားကုိ ေလ့လာသည့္ အခါ တစ္ပတ္ကုိ ဘီယာ ( သုိ႔မဟုတ္ ) ယမကာ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ကုိ ၄ - ၅ ႀကိမ္ခန္႔ ေဆးျဖစ္ ၀ါးျဖစ္ မွီ၀ဲသူမ်ား သည္ လံုး၀ မေသာက္သံုး သူမ်ားထက္ ဦးေႏွာက္ စြမ္းရည္ က်ဆင္းႏုိင္ေျခ ၅၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ခန္႔ထိ ပုိနည္းေၾကာင္း ေတြ႕ထားရသည္။ တန္ေဆး လြန္ေဘး ဆုိေသာ စကားရပ္ကုိ ျဖင့္ သတိထားရမည္။ တစ္ပတ္ကုိ ၁၄ ခြက္ ႏွင့္ အထက္ ေသာက္သံုးသူ လူႀကီးပုိင္း မ်ားမူကား အသက္ႀကီး သည့္အခါ ဦးေႏွာက္ ယုိယြင္းမႈ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ၂၂ ရာခုိင္ႏႈန္း ပုိမ်ား ေနျပန္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။

ေရေႏြးၾကမ္း သည္လည္း ဦးေႏွာက္ စြမ္းရည္ ထက္ျမက္ေစႏုိင္

ေရေႏြးၾကမ္း ေသာက္သံုးျခင္း သည္လည္း လူႀကီးပုိင္းမ်ား ဦးေႏွာက္ စြမ္းရည္ ႏွင့္ မွတ္ဥာဏ္ ဆက္လက္ ထက္ျမက္ ေနေစရန္ အေထာက္အကူ ျပဳႏုိင္ေၾကာင္း ေလ့လာမႈ မ်ားက ေထာက္ျပ ေနသည္။ ေရေႏြးၾကမ္း သည္ ဦးေႏွာက္တြင္း မွတ္ဥာဏ္ စြမ္းအင္ ေကာင္းမြန္ေရး အေထာက္အကူ ျပဳသည့္ အဆီတုိင္လင္း ဓာတ္ကုိ ျမင့္တက္ ေစသည္။ အစာေခ် ႏုိင္စြမ္းကုိလည္း ျမင့္တက္ ေစသျဖင့္ အစာ မေၾကျခင္း ေၾကာင့္ မအီမသာ ျဖစ္ျခင္းမွ ကင္းေ၀း ေစႏုိင္သည္။

ဟင္းခတ္ အေမႊးအႀကိဳင္ မဆလာ သည္လည္း အသံုး၀င္ႏုိင္

အီတလီ ႏုိင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္ ထားေသာ ေလ့လာမႈ စစ္တမ္း တစ္ရပ္ အရလည္း မဆလာ အပါအ၀င္ အျခားေသာ ဟင္းခတ္ အေမႊးအႀကိဳင္ မ်ားသည္ လူႀကီးပိုင္း မ်ား၏ ဦးေႏွာက္ စြမ္းေဆာင္ ရည္ကုိ ထက္ျမက္ ေနေအာင္ ထိန္းေပးထား ႏုိင္စြမ္း ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ဦးေႏွာက္ကုိ ယုိယြင္း ပ်က္စီး ေစေသာ ေအာက္ဆီဒိုက္ မ်ားကုိ တုိက္ဖ်က္ ႏုိင္သည့္ အင္ဇုိင္း မ်ားကုိ ဟင္းခတ္ အေမႊးအႀကိဳင္ မ်ားတြင္ ပါေသာ ဓာတ္ပစၥည္း မ်ားက တုိးပြား ေစေၾကာင္း သိရသည္။

Eat for Better Memory: 7 ways to Get Sharp ( Reader's Digest )

သတၱ၀ါေတြကုိ သတ္ျဖတ္ေနတဲ့ ပလတ္စတစ္



 

ပင္လယ္ေတြ ဟာ ပလတ္စတစ္ စြပ္ျပဳတ္နဲ႔ တူေနပါတယ္။ ပင္လယ္ ေရထဲမွာ လူေတြ အသံုးျပဳ ထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ ေတြဟာ သာမန္ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ပလတ္စတစ္ အစိတ္အပုိင္း အက်ိဳးအပဲ့ ေလးေတြ အမ်ားႀကီး ေမ်ာပါ ေနပါတယ္။ ၄င္း ပလတ္စတစ္ အမႈန္အမႊား ေလးေတြက သတၱ၀ါ ေတြရဲ႕ အသက္ အႏၲရာယ္ ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ ေနၿပီး က်န္းမာေရး ကုိလည္း ဆုိး၀ါးစြာ ထိခိုက္ ေစပါတယ္။

 

 

 

၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ ေလာက္က စၿပီး ပလတ္စတစ္ ဟာ လူတို႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ ေနထုိင္မႈ ဘ၀မွာ ပါ၀င္ ပတ္သက္ လာခဲ့ပါတယ္။ ကမၻာ့ ေနရာ အႏွံ႕အျပား ပလတ္စတစ္ ကို အသံုးျပဳ ၾကၿပီး ႏွစ္စဥ္ ပလတ္စတစ္ တန္ခ်ိန္ ၂၆၀ သန္းခန္႔ အသံုးျပဳ ေနပါတယ္။ ပင္လယ္ သမုဒၵရာ ေတြထဲက အမႈိက္သ႐ုိက္ ေတြရဲ႕ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကေန ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ခန္႔ဟာ ပလတ္စတစ္ အမႈိက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ပလတ္စတစ္ ေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္း ရာဂဏန္း ကေန ေထာင္ကဏန္း အထိ မပ်က္စီးဘဲ တည္ရွိေနႏုိင္ ပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ အမႈိက္ေတြ ဟာ သဘာ၀ သားရဲ တိရစၧာန္မ်ား ၊ လူမ်ားနဲ႔ သဘာ၀ ၀န္းက်င္ ကုိ ထိခိုက္ ေစပါတယ္။ သမုဒၵရာ ေတြထဲက တန္ခ်ိန္ သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ အိတ္ ၊ ပလတ္စတစ္ ဘူးခြံ ေတြဟာ ၿပိဳကဲြ ေၾကမြၿပီး ေရထဲကုိ အဆိပ္ အေတာက္ ေတြအျဖစ္ ထုတ္လႊတ္ၿပီး ေရေန သတၱ၀ါ ေတြနဲ႔ လူသားေတြကုိ ေဘးအႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေျမျပင္ ေတြေပၚမွာ ျပန္႔က်ဲေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ ေတြက အဆိပ္ အေတာက္ ေတြဟာ ေျမျပင္ ထဲကုိ စိမ့္၀င္ ေစပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ ပစၥည္း ေတြထဲမွာ ထည့္ထားတဲ့ ဓာတုပစၥည္း ေတြဟာ လူသား ေတြရဲ႕ ေဂဟစနစ္ ကုိ ယုိယြင္း ပ်က္စီး ေစတဲ့ အႏၲရာယ္ ကုိ ေပးစြမ္း ပါတယ္။



 

ပလတ္စတစ္ အစအန ေတြကုိ မ်ိဳခ်မိတဲ့ သတၱ၀ါ ေလးေတြဟာ လည္း ဆုိ႔နင့္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ အေကာင္ေရ မ်ားစြာ ေသဆံုး ေနရပါတယ္။ ေသဆံုး ေနတဲ့ ေ၀လငါး ေတြ ၊ မိေခ်ာင္းေတြ ၊ ငွက္ေတြရဲ႕ အစာအိမ္ လမ္းေၾကာင္း ထဲမွာ ပလတ္စတစ္ စေတြကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ ရပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ သံုးစဲြမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ စားသံုးသူ မ်ားဘက္က စဥ္းစား ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုတ္လုပ္သူ မ်ားအေနနဲ႔ ကေတာ့ ပလတ္စတစ္ ထဲကုိ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳ ရတဲ့ ဓာတု ပစၥည္းေတြ ေရြးခ်ယ္တဲ့ အခါ ေဘးအႏၲရာယ္ နည္းပါးတဲ့ ဓာတုပစၥည္း မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ သင့္ပါတယ္။

 

 

 

R ေလးလံုးစနစ္

 

•  (၁) Refuse ( ျငင္းပယ္ပါ ) ။ တစ္ခါသံုး ေရသန္႔ဘူး ၊ ပလတ္စတစ္ အိတ္ ၊ အေအးစုပ္ပုိက္ ၊ ခြက္ေတြကို အသံုးမျပဳ ပါႏွင့္ ။
• (၂) Reduce ( ေလွ်ာ့ခ်သံုးစဲြပါ ) ။ မလုိအပ္လွ်င္ ပလတ္စတစ္ အိတ္ကုိ မသံုးပါႏွင့္ ၊ ဥပမာ - ေစ်းသြားလွ်င္ ျခင္းယူပါ ၊ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ မ်ားကို ပလတ္စတစ္ အိတ္ မလုိဘဲ ျခင္းထဲ တုိက္႐ုိက္ ထည့္ႏုိင္ ပါတယ္။ စြန္႔ပစ္ရမည့္ တစ္ခါသံုး အစိတ္အပိုင္း အနည္းဆံုး လူသံုးကုန္ ပစၥည္းကုိ ေရြးခ်ယ္ပါ။
• (၃) Reuse ( ျပန္လည္ သံုးစဲြပါ ) ။ အဆိပ္ အေတာက္ မျဖစ္သည့္ စတီး ၊ ဖန္ စသည့္ ထည့္စရာမ်ား သံုးစဲြပါ။
• (၄) Recycle ( တစ္ဖန္ ျပန္လည္ သံုးစဲြပါ ) ။ Recycle လုပ္ျခင္းဟာ ေနာက္ဆံုး ေရြးခ်ယ္ရမယ့္ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ လည္းဆုိေတာ့ ပလတ္စတစ္ ေတြ အမ်ားစုက Recycle လုပ္ဖုိ႔ အဆင္မေျပ ပါဘူး။

 

( ခုိင္မြန္ေက်ာ္ )

 



အမ်ိဳးဘာသာ ခုိင္ၿမဲရာ



ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီး တုိ႔တြင္ လူမ်ိဳး ႏွင့္ ဘာသာဟူ၍ သူတို႔ ယံုၾကည္မႈ ျဖင့္ သူတုိ႔ ရွိေနၾကသည္မွာ လူတုိင္း သိျမင္ ၾကပါမည္။ ထုိ႔အတူ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီး မွာလည္း ျမန္မာ ဆုိေသာ အမ်ိဳးအႏြယ္ တုိ႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ ကုိ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္လ်က္ ရွိေသာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶ သာသနာ ထြန္းေတာက္ရာ ႏုိင္ငံႀကီး တစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။

ယေန႔ အခ်ိန္သည္ အမ်ိဳးသားေရး မ်က္စိဖြင့္ကာ အမ်ိဳးဘာသာ ၊ သာသနာေတာ္ ကုိ တည္ေဆာက္ သြားၾကရမည့္ ကာလ ျဖစ္ေလသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံေတာ္ ႀကီးကုိ တုိင္းတစ္ပါး သားမွ ဘာသာ ၊ ယဥ္ေက်းမႈ တုိ႔က ေျခခ် ေနရာယူ ေနၿပီ ဆုိတာကုိ စာဖတ္သူတုိ႔ မ်က္ျမင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ - တုိင္းတစ္ပါး ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈ ၊ တုိင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္ေသာ အျခား ဘာသာတို႔က တေရြ႕ေရြ႕ တုိး၀င္ ေနရာယူ ေနသည္ကုိ သိျမင္ ၾကပါလိမ့္မည္။

အျခား ဘာသာတုိ႔သည္ ကေလးငယ္ မ်ားကုိပါ လက္ဆဲြ၍ သူတုိ႔ ဘုရားေက်ာင္း ကုိ သြားၾက ေလသည္။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ေတြ ကေတာ့ " ဟာ ... ကေလးေတြ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း မွာ ႐ႈပ္ပါတယ္ ၊ ေတာ္ရာမွာ ေဆာ့ ကစားေနပါ .... " ဟု လူႀကီး ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေျပာေလ့ ရွိၾကပါသည္။ ထုိအခ်က္မွာ လြဲမွားေသာ အေတြးအေခၚ ဟု ဆုိရပါမည္။ ငယ္စဥ္ ဘ၀ ကတည္းက ဗုဒၶဘာသာ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ တုိ႔ကုိ ေခါင္းထဲ ႐ုိက္မသြင္း ခဲ့တာေၾကာင့္ ထုိကေလးမ်ား ႀကီးျပင္း လာေသာ အခါတြင္ မိမိတုိ႔ ဘာသာ လူမ်ိဳး အတြက္ စုိးရိမ္စရာ ျဖစ္လာ ရေလသည္။ ယခုမွာပင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ မ်က္၀ါး ထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္ ေနရတာေတြ တင္ျပရလွ်င္ အသက္ ၅၀ ၀န္းက်င္ တုိ႔သည္ လူႀကီးပုိင္းကုိ ေရာက္ေနၿပီဟု ဆုိရပါမည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထုိ လူႀကီး အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီး တို႔ကား မိမိတို႔ ဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စ႐ုိက္ တုိ႔ကုိ ေသခ်ာ က်နစြာ မသိေလေတာ့ သားသမီးငယ္ လူငယ္ လူရြယ္မ်ားကုိ မဆံုးမ ၊ မသြန္သင္ ႏုိင္ၾကပါဘဲ အျမင္ မေတာ္ေသာ ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈ ၊ အမူအက်င့္ ၊ အေျပာအဆုိ တုိ႔မွာ ႐ုိင္းပ် ၾကမ္းတမ္း ၾကပါေလ သည္။ ကုိယ့္အထက္ ႀကီးေသာ လူႀကီးသူမ မ်ားထံ၀ယ္ ခ်ည္းကပ္ ဆည္းပူး ေလ့လာမႈ အားနည္း ၾကရေလသည္။ ဒါေၾကာင့္ အနာဂတ္ ကာလတြင္ အမ်ိဳး ဘာသာ အတြက္ အလြန္မွ စိတ္မေအး ႏုိင္စရာမ်ား ေတြ႕ေနရမည္ ျဖစ္ေပသည္။

ဤေနရာတြင္ အမရပူရ ၊ မဟာဂႏၶာ႐ံု ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနက ဘိ၀ံသ ၏ ကဗ်ာေလး တစ္ပုဒ္က ဤသုိ႔ ဆုိထား ပါသည္-

" မ်ိဳးဆက္သစ္ မ်ားသုိ႔ မွာတမ္း "

အုိးမဖုတ္ခင္ အုိးလုပ္စဥ္၀ယ္

အုိးတြင္ႏွိပ္ခတ္ တံဆိပ္မွတ္က

မျပတ္မစဲ အုိးပင္ကဲြလည္း

အၿမဲတေစ တည္ရွိေနသုိ႔

ေထြေထြေသြးသား ကေလးမ်ား၌

ဘုရားတံဆိပ္ ဘာသာစိတ္ကုိ

ခပ္ႏွိပ္ႏုိင္မွ သက္ဆံုးက်ေအာင္

ဗုဒၶ၀ါဒီ စဲြ၍တည္မည္

ကုိယ္စီခတ္ႏွိပ္ ေစသတည္း ။

ဟူေသာ ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး ၏ ကဗ်ာသည္ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာ ကေလးမ်ားကုိ ငယ္စဥ္ ကာလ ကတည္းက ရင္ထဲ ႏွလံုးသားထဲ မွာ ဘာသာစိတ္ တို႔ တည္ကိန္း ေနေရး အညႊန္းျပဳ ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကေလးငယ္ မ်ားကုိ ယခုကာလ ကတည္းက ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ စာေပ ၊ မဂၤလာ တရား သင္တန္း တုိ႔မွ သင္ၾကား ေလ့လာ ေစဖုိ႔ လုိပါသည္။

၁၄-၃-၂၀၁၃ ရက္ေန႔က ဓမၼစကူးလ္ ေဖာင္ေဒးရွင္း ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနား မွာလည္း ေခတၱ ျမန္မာျပည္ ေရာက္ ပီနံ ဆရာေတာ္ႀကီး ႏွင့္ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္ တို႔ကလည္း မိန္႔ၾကား ခဲ့ၾကရာမွာ ဘာသာစာေပ မသိေသာ ကေလးတုိ႔အား ဘာသာစာေပ ယဥ္ေက်းမႈ အျဖစ္ ေလ့လာ သင္ၾကား ႏုိင္ေရးကုိ ဆုိထားရာမွာ ဘာသာ ေပ်ာက္လွ်င္ လူမ်ိဳး ေပ်ာက္ႏုိင္ပါသည္။ လူမ်ိဳး ေပ်ာက္လွ်င္ ႏုိင္ငံပါ ထိပါး ပ်က္စီး သြားေစႏုိင္ ပါသည္။ ကိုယ့္ႏုိင္ငံ ကုိယ့္လူမ်ိဳး တုိ႔ကလည္း သူတစ္ပါးေသာ ယဥ္ေက်းမႈ ကုိမွ အထင္ႀကီး အေလးထား ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲ႕ ေနရာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား မွာ အျမင္မေတာ္ ၾကည့္မေကာင္းေသာ အျပဳအမူ ၀တ္စားမႈ တုိ႔ကုိ ေတြ႕ျမင္ ေနရပါသည္။ ကုိယ့္ဘာသာ ကုိယ့္လူမ်ိဳးကုိ ေစာ္ကား ေနသကဲ့သုိ႔ ယူဆ ရပါသည္။ ေခတ္မီတာေတာ့ ေကာင္းပါသည္။ ေခတ္ဆန္ၿပီး ေလာ္လီ တာကေတာ့ သ႐ုပ္ပ်က္ ေစပါသည္။ ကုိယ့္ဘာသာ ကုိယ့္ ယဥ္ေက်းမႈ ကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳ ထားသူတုိ႔ သည္ စင္စစ္ ေျပာရလွ်င္ အမ်ိဳးဖ်က္ သူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ထင္မိ ပါသည္။

တုိင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈ ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈ တုိ႔သည္ ျမန္မာမႈ မဟုတ္ပါ။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ ျမန္မာမႈ ဓေလ့ ထံုးတမ္း စဥ္လာ ဟူေသာ ဆုိ႐ုိးစကား ႏွင့္ အညီ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ ၊ ၀တ္စား ဆင္ယင္ ထံုးဖဲြ႕မႈ တုိ႔မွာ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ ပုဂံေခတ္ ကတည္းက ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ႏွင့္ ဆီေလွ်ာ္ေသာ အမ်ိဳးဂုဏ္ ကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈ တို႔ မဆိတ္သုန္း ရေလေအာင္ ဘာသာ တရားကုိ လက္ကုိင္ ထား ျပဳမူ ေနထုိင္ သြားၾကဖုိ႔ ရာမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳး တုိ႔တြင္ တာ၀န္ရွိ သကဲ့သုိ႔ ရင္ထဲ အသည္းထဲ ႏွလံုးထဲမွာပါ ငါတုိ႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ သာကီ၀င္ႏြယ္ ေတြပါလား ဆုိသည့္ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈ ဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာ တစ္မ်ိဳးသား လံုးတုိ႔၏ အေရးပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ဆရာေဇာ္ဂ်ီ ကလည္း ဒီေနရာမွာ ဘာသာ ႏွင့္ လူမ်ိဳးကုိ မီးေမာင္း ထုိးျပသည့္ ကဗ်ာေလး တစ္ပုဒ္မွာ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္ ထားရွိ ေစရန္ ႏွင့္ ခုိင္ၿမဲ တည္ၾကည္ေသာ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ မ်ား ျဖစ္ေစဖုိ႔ ကုိ ရည္ညႊန္း ေဖာ္ျပ ထားပါသည္။ " မေသခင္ မိမိတို႔ ဘာကုိ ျပဳခဲ့မည္နည္း " ဟုလည္း ရည္ရြယ္ ထားပါသည္။

" သင္ေသသြားေသာ္ "

လူ႔ျပည္ေလာက လူ႔ဘ၀ကား

အုိရနာရ ဦးမည္ မွန္ေပတည့္

သုိ႔တၿပီးကား

သင္ေသသြားေသာ္

သင္ဖြားေသာေျမ သင္တုိ႔ေျမသည္

အေျခတုိးျမႇင့္ က်န္ေကာင္းသင့္၏ ။

သင္၏ အမ်ိဳးသား စာစကားလည္း

ႀကီးပြား တုိးျမႇင့္ က်န္ေကာင္း သင့္၏ ။

သင္ဦးခ်၍ အမွ်ေ၀ရန္ ေစတီသာႏွင့္

သစၥာ အေရာင္ ဥာဏ္တန္ေဆာင္လည္း

ေျပာင္လွ်က္ ၀င္းလွ်က္ က်န္ေစ သတည္း ။ ။

( ဆရာေဇာ္ဂ်ီ )

အခ်ဳပ္ ဆုိရပါလွ်င္ ျမန္မာ တစ္မ်ိဳးသား လံုးသည္ ေခတ္မီ ဖံြ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ရန္ အမွန္ လုိပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ေခတ္ဆန္သည္ ဆုိသည္ထက္ ေခတ္ကုိ ေလာ္လည္ျခင္း မျဖစ္သင့္ပါ။ တုိင္းတစ္ပါး ၏ ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈ ယဥ္ေက်းမႈ တုိ႔သည္ ျမန္မာ ႐ုိးရာဓေလ့ ထံုးတမ္း ယဥ္ေက်းမႈ အေမြ မဟုတ္ပါ။ မိမိ ဘာသာ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ တုိ႔ကုိ အမ်ိဳးသားေရး မ်က္စိျဖင့္ ႐ႈျမင္ သံုးသပ္ကာ ၀ံသာႏု ရကၡိတ တရားတည္း ဟူေသာ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ကုိ ေစာင့္ေရွာက္ သြားႏုိင္မည့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္မ်ားကုိ လက္ဆင့္ကမ္း သင္ၾကား ပုိ႔ခ် ေပးသြားရန္မွာ အေရးႀကီး သကဲ့သုိ႔ ဓမၼစကူးလ္ ေက်ာင္းမ်ား ကုိလည္း ၀ုိင္း၀န္း ပံ့ပုိး ကူညီ ေပးသြား ႏုိင္ၾက ပါေစရန္ တုိက္တြန္း ေရးသား လုိက္ရပါသည္။

( ေရႊတုိင္လြင္ )

လူျဖစ္က်ိဳးနပ္ဖုိ႔

လူသည္ တိရစၧာန္ထက္ ျမင့္ျမတ္ရမည္။ လူသည္ သက္ရွိ သတၱ၀ါ တုိ႔အနက္ အဆင့္ အလြန္ ကြာျခား ေလာက္ေအာင္ ျမင့္မား လွသည္။ လူသည္ မိမိထက္ ကုိယ္ခႏၶာ အဆမတန္ ႀကီးမားလွေသာ ဆင္ကုိပင္ ခုိင္းေစႏုိင္သည္။ လူသည္ ကမၻာမွာ အႀကီးမားဆံုး ေသာ ေ၀လငါး ကုိလည္း ဖမ္းဆီး ႏုိင္သည္။ မိမိ၏ အျမင့္မွ ပ်ံသန္း ႏုိင္ေသာ ငွက္သတၱ၀ါ ကုိလည္း ႀကိဳက္သလုိ စီရင္ႏုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူ၏ အသိဥာဏ္ ပညာကုိ မည္သည့္ သတၱာ၀ါ မွ မယွဥ္ႏုိင္ေပ။ အသိဥာဏ္ ရွိေသာ လူကသာ သက္ရွိ သတၱ၀ါ အားလံုးအေပၚ လႊမ္းမုိး ႏုိင္သည္။

တိရစၧာန္ တုိ႔သည္ စာေရး ၊ ေနေရး ၊ ေမထုန္ မီွ၀ဲေရး ၊ အသက္ရွင္ေရး တုိ႔ကုိသာ စြမ္းေဆာင္ ႏုိင္သည္။ လူသည္ စာေရး ၊ ေနေရး ၊ ခ်က္ေရး ၊ ဖတ္ေရး ၊ အသက္ရွည္ေရး ျဖင့္သာ အခ်ိန္ကုန္ သြားလဆင္ လူျဖစ္က်ိဳး မနပ္ႏုိင္ ေတာ့ေပ။ တိရစၧာန္ ႏွင့္ တန္းတူ ျဖစ္သြား ေပမည္။ လူသည္ တိရစၧာန္ တုိ႔ထက္ အသိဥာဏ္ ပညာ ႀကီးမား ေသာေၾကာင့္ အသိဥာဏ္ ပညာကုိ အသံုးခ် တတ္မွသာ တိရစၧာန္ တုိ႔ထက္ သာလြန္ ထူးေတာ္ေသာ လူသား စစ္စစ္ ျဖစ္ေပသည္။ လူသားတုိင္း သည္ ေမြးလာၿပီး အသိဥာဏ္ အသံုးခ် တတ္ၿပီ ဆုိကတည္းက ပညာ သင္ၾကားရသည္။ ပညာ တတ္သူက ပညာ မတတ္သူ၏ အထက္မွာ ေနရသည္။ ပညာပုိ တတ္သူက ပညာ အတတ္နည္း သူထက္ ပုိ၍ သက္ေတာင့္ သက္သာ စီးပြား ရွာႏုိင္သည္။ အတိတ္ကံ ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းေကာင္း ပညာဥာဏ္ မရွိလွ်င္ လူဆင္းရဲ ၊ စိတ္ဆင္းရဲ ၊ ဥစၥာဆင္းရဲ ရၿပီး ဆင္းရဲ မ်ိဳးစံု ႏွင့္သာ နပမ္းလံုး ေနရသည္။ အတိတ္ကံ ေကာင္းပါက ပညာဥာဏ္ ရွိလွ်င္ ရွိသေလာက္ လူခ်မ္းသာ ၊ ဥစၥာခ်မ္းသာ ၏။ သုိ႔ေသာ္ ေလာကီ ပညာတတ္႐ံု ျဖင့္ စိတ္ခ်မ္းသာ မည္ဟူ၍ မလံုေလာက္ေပ။

ပညာ မတတ္သူေရာ ၊ ပညာတတ္ သူပါ စား၀တ္ ေနေရး ၊ ခ်မ္းသာေရး အတြက္ လံုးပမ္း ေနရသည္။ ထုိ အေရး အတြက္ စီးပြားရွာ ၊ ပညာရွာ ၊ ေျပလည္ ေန႐ံု ျဖင့္ေတာ့ လူျဖစ္က်ိဳး မနပ္ႏုိင္ေပ။ လူသည္ တိရစၧာန္ထက္ ခ်မ္းသာလုိ ပါလွ်င္ ေလာကီ ပညာ ၊ စီးပြား ပညာ တုိ႔အျပင္ ေလာကုတၱရာ ပညာခ်မ္းသာ ၾကြယ္၀ တတ္ေျမာက္ မွသာ တိရစၧာန္ထက္ အဆင့္ျမင့္ ေပသည္။ တိရစၧာန္ လိုက္၍ မမွီႏုိင္ေသာ ခ်မ္းသာမႈ ကို ယူႏုိင္မွသာ တိရစၧာန္ ထက္ပုိ၍ ျမင့္ျမတ္ ေပမည္။ စီးပြား ဥစၥာ ခ်မ္းသာၿပီး ထုိင္ ပိုင္ဆုိင္မႈ ေတြကုိ စိတ္မခ်ဘဲ ေသသြားလွ်င္ ေလာဘစိတ္ ျဖင့္ ေသမည္။ စီးပြားပ်က္ၿပီး မေက်နပ္ ပါက ေဒါသစိတ္ျဖင့္ ေသမည္။ ေလာကုတၱရာ အသိဥာဏ္ မျပည့္စံုလွ်င္ ေမာဟစိတ္ ျဖင့္ ေသမည္။ ေလာဘ ၊ ေဒါသ ၊ ေမာဟ တုိ႔ျဖင့္ ေသပါက အပါယ္ ၄ ဘံုသုိ႔ က်ကာ ( ၿပိတၱာ ၊ ငရဲ ၊ တိရစၧာန္ ) ျဖစ္သြား ေပမည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ လူဘ၀ ျဖစ္လာ ရျခင္းသည္ လြန္စြာမွ နေျမာစရာ ေကာင္းလွ ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူရယ္လုိ႔ ျဖစ္လာလွ်င္ ေလာကီ ပညာ ၊ စီးပြား ပညာ ၊ စည္းစိမ္ ဥစၥာ ဘာေတြ ခ်မ္းသာ ခ်မ္းသာ လူျဖစ္က်ိဳး မနပ္ေသးေပ။ တိရစၧာန္ ႏွင့္ အဆင့္ကြာ လုိလွ်င္ ေလာကုတၱရာ ပညာဥာဏ္ တတ္ေျမာက္ မွသာ အဆင့္ျမင့္ သည့္လူ ျဖစ္လာ ေပမည္။ လူျဖစ္ လာပါလ်က္ အပါယ္ ၄ ဘံုမွ လြတ္ေျမာက္ ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ေလာကုတၱရာ ပညာ မတတ္လွ်င္ လူျဖစ္က်ိဳး မနပ္ေတာ့ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူျဖစ္က်ိဳး နပ္ေအာင္ အပါယ္ ၄ ဘံုမွ လြတ္ေျမာက္ ေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔ လုိအပ္ေပသည္။

လူျဖစ္ ရျခင္း၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ သည္ ၀မ္းစာရွာ ဖုိ႔မဟုတ္ ၊ အိပ္ဖုိ႔ မဟုတ္ ၊ စားဖုိ႔ မဟုတ္ ၊ ကာမဂုဏ္ ခံစားဖုိ႔ မဟုတ္ ၊ ကုသုိလ္ျပဳဖုိ႔ အတြက္သာ ျဖစ္သည္။ တိရစၧာန္ တြင္ ၀မ္းစာရွာျခင္း ၊ အိပ္ျခင္း ၊ စားျခင္း ၊ ကာမဂုဏ္ ခံစားျခင္း ဟူေသာ အခ်က္ ၄ ခ်က္ ရွိသကဲ့သုိ႔ လူတြင္လည္း ထုိ႔အတူ ၄ ခ်က္ပင္ ရွိသည္။ ဤ ၄ ခ်က္သာ ရွိေနပါက လူသည္ တိရစၧာန္ ႏွင့္ ဘာမွ်မထူး ၊ အတူတူ သာျဖစ္သည္ဟု ေမတၱာရွင္ ( ေရႊျပည္သာ ) ဆရာေတာ္ က ေဟာၾကား ခဲ့သည္။ ဆက္လက္၍ ဆရာေတာ္ က လူသားသည္ ကုသုိလ္ ( ပရဟိတ အလုပ္ ) ကို လုပ္တတ္သည္။ တိရစၧာန္ က မလုပ္တတ္ ၊ ဤကုသုိလ္ ( ပရဟိတ ) အလုပ္ေၾကာင့္ သာလဆင္ လူသားသည္ တိရစၧာန္ ထက္ သာလန္ ျမင့္ျမတ္ သြားျခင္း ျဖစ္သည္။ (၃၁)ဘံုတြင္ လူ႔ဘံု သည္သာလွ်င္ ကုသုိလ္ လုပ္၍ ရေပသည္။ အျခားဘံု မ်ားက လူ႔ဘံု ကဲ့သုိ႔ တင္းျပည့္ က်ပ္ျပည့္ မရႏုိင္ေပ။ လူ႔ဘံု ေအာက္တြင္ ရွိေသာ အပါယ္ ၄ ဘံု တြင္ ဆင္းရဲ ဒုကၡသည္ မ်ားလြန္း ေသာေၾကာင့္ မည္သည့္ ကုသုိလ္မွ ျပဳလုပ္၍ မရေပ။ လူ႔ဘံု အထက္တြင္ ရွိေသာ နတ္ဘံု ၊ ျဗဟၼာဘံု တုိ႔တြင္ကား ခ်မ္းသာ သူေတြ မ်ားလြန္း အားႀကီး ေသာေၾကာင့္ မည္သည့္ ကုသုိလ္ကုိမွ် ေကာင္းေကာင္း လုပ္၍ မရႏုိင္ေပ။ ဥပမာ အားျဖင့္ နတ္ျပည္ ႏွင့္ ျဗဟၼာျပည္ တြင္ အလွဴခံ ပုဂၢိဳလ္ မရွိ ေသာေၾကာင့္ ဒါနကုသုိလ္ မည္သုိ႔မွ် မျပဳႏုိင္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားေလာင္း သည္ နတ္ျပည္သို႔ ေရာင္လွ်င္ သက္တမ္းျပည့္ မေနရဘဲ သက္တမ္း၏ သံုးပံု တစ္ပံု ေလာက္သာ ေနကာ မိမိကုိယ္ကုိ ေသေအာင္ ျပဳ၍ လူ႔ျပည္သုိ႔ ျပန္သြား ၾကသည္။ လူ႔ျပည္ သုိ႔ ေရာက္မွ ဒါန ၊ သီလ စေသာ ကုသုိလ္ ပါရမီ မ်ားကို တင္းျပည့္ က်ပ္ျပည့္ ဆည္းပူး ၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ " လူ႔ဘ၀ ရခဲ လွေပ၏ ၊ ခဏတာ ရလာေသာ လူ႔ဘ၀ ကုိ အက်ိဳးရွိရွိ ေနၾက ၊ အသံုးခ်ၾက လုိ႔ ... " ေျပာခဲ့ေသာ ဘုိးဘြား တုိ႔၏ စကားသည္ လြန္စြာမွ တန္ဖုိး ရွိခဲ့ေပသည္။ လူျဖစ္ၿပီး ပညာမဲ့သည့္ လူ႔ဘ၀ကုိ ကာမဂုဏ္ ခံစားဖုိ႔ အတြက္သာ အသံုးခ်၍ ေနမည္ ဆုိလွ်င္ အပါယ္ ၄ ပါးသုိ႔ သြားၿပီး လူျဖစ္ ရျခင္း၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ ကုိ သိေသာ ပညာရွိသည္ လူ႔ဘ၀ ကုိ ကုသုိလ္ရဖုိ႔ အတြက္ အသံုးခ်ရ၍ နိဗၺာန္သုိ႔ သြားသည္။ ပုထုဇဥ္တုိင္း ေလာဘ႐ူး ၊ ေမာဟ႐ူး ၊ ေဒါသ႐ူး ၊ မာန႐ူး ေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ ေနေသာ ဤေလာကႀကီး တြင္ နည္းနည္း႐ႈး ႏွင့္ မ်ားမ်ား႐ူးသာ ကြာျခား ၾကသည္။ ထုိ အ႐ူးေရာဂါကုိ တရားစခန္း ေဆး႐ံုမွ သမထ ၀ိပႆနာျဖင့္ ကုသလွ်င္ ေပ်ာက္ကင္း ႏုိင္သည္။

ရခဲလွစြာေသာ လူ႔ဘ၀မွာ လူျဖစ္က်ိဳးနပ္ ဖုိ႔အတြက္ ရလာတဲ့ အခ်ိန္ေလး အတြင္း မိမိတို႔ တတ္ႏုိင္ သေလာက္ ဒါန ကုသုိလ္ ၊ သီလ ကုသုိလ္ ၊ ၀ိပႆနာ ကုသုိလ္ တုိ႔ကုိ က်င့္ႀကံ ႀကိဳးစား အားထုတ္ ႏုိင္ၾကပါေစလုိ႔ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္း ေရးသားလုိက္ ပါသည္။ လူတိုင္း လူတုိင္း လုိက္နာ က်င့္ႀကံ ႀကိဳးစား အားထုတ္ရင္း လူ႔ဘ၀ႀကီးကုိ အက်ိဳးရွိေအာင္ ေနထုိင္ ၾကပါစုိ႔ လုိ႔ ေရးသား လုိက္ရပါသည္။

ကုိးကား

(၁) ေမတၱာရွင္ ( ေရႊျပည္သာ ) ၊ လူျဖစ္ရျခင္း ရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္

(၂) လူျဖစ္က်ိဳးနပ္ဖုိ႔ ေသာတာပန္ သုိ႔ ( အက္စ္အက္စ္ ခင္ေမာင္ေအး )