ရန္ကုန္ ၊ ၁၄-၆-၂၀၁၃
ေကာ္ဖီကုိ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ငယ္စဥ္မွစ၍ လူမမာစာ အျဖစ္ စတင္ ေတြ႕ဖူးသည္။ ေရာဂါ ရွိသူမ်ား ၊ မက်န္းမာ သူမ်ားကုိ လူမမာစာ အျဖစ္ ေကာ္ဖီမႈန္႔ ၊ သၾကား ႏွင့္ ႏုိ႔တုိ႔ကုိ ေရာစပ္ကာ တုိက္သည္။ ဆြမ္းေကၽြးမည္ ၊ အလွဴအဒါန္း ေပးမည္ ဆုိပါက ဆြမ္းကပ္ အၿပီးတြင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ၊ သံဃာေတာ္ မ်ားအား အခ်ိဳပဲြကပ္ ရာတြင္ ေကာ္ဖီေဖ်ာ္၍ ကပ္ၾကသည္။ ေကာ္ဖီေရာင္းေသာ ဆုိင္ကုိ ကာကာဆုိင္ ဟု လည္း ေခၚသည္။
ေကာ္ဖီကုိ အာဟာရ စြမ္းအင္ ေပးစြမ္းႏုိင္ေသာ အာဟာရ အျဖစ္ သံုးေဆာင္ ၾကသည္။ ေနာက္ေတာ့ ေကာ္ဖီဆုိင္ ၊ လက္ဖက္ရည္ ဆုိင္မ်ား ေပၚလာသည္။ ေကာ္ဖီဆုိင္ သည္ လူစည္ကားရာ အရပ္ပင္ ျဖစ္လာသည္။ ေကာ္ဖီ ေသာက္သံုးျခင္းသည္ ယဥ္ေက်းမႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ယခုေတာ့ ေကာ္ဖီတြင္ လူအား အေထြေထြ အရပ္ရပ္ ဒုကၡေပး ႏုိင္သည့္ ကဖိန္းဟူေသာ ဓာတ္တစ္မ်ိဳး ပါ၀င္ေနသည္။ ထုိ ကဖိန္းဓာတ္ ၏ အစြမ္း သတၱိကုိပင္ လူမ်ား မက္ေမာစြာ သံုးစဲြၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ အခ်ဳိရည္မ်ား တြင္လည္း ကဖိန္းဓာတ္ကုိ ထည့္သြင္း၍ အဖုိးတန္ စားေသာက္ ဖြယ္ရာအျဖစ္ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်သည္။ ကဖိန္းဓာတ္ သည္ လူတို႔၏ အာ႐ံုကုိ ႏုိးၾကား ေစသည္မွာ အမွန္ျဖစ္သည္။
အျခား ဆုိးက်ိဳးမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း လူတုိ႔ သိလာၾကသည္။ လူကုိ ေသေစသည္ အထိ အႏၲရာယ္ ရွိေၾကာင္း သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ား အရ သိရွိကာ ကမၻာတြင္ ကဖိန္းကုိ သုေတသန ျပဳလုပ္သည့္ လုပ္ငန္း ၄၀ ေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ကဖိန္းသည္ ေကာ္ဖီတြင္ အမ်ားအျပား ပါ၀င္သည္။ ေကာ္ဖီကုိ ၁၈ ရာစု အလယ္ေလာက္ မွစ၍ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ အသုိင္းအ၀ိုင္း ထဲ့သုိ႔ အဆင့္ျမင့္ သီးႏွံထြက္ စားေသာက္ကုန္မ်ား အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ လာသည္။ ေကာ္ဖီေစ့ကုိ အမႈန္႔ ျပဳလုပ္ အေျခာက္ခံကာ ေရေႏြး ၊ သၾကား တုိ႔ႏွင့္ ေရာစပ္၍ လည္းေကာင္း ၊ မုန္႔ဖုတ္ရာတြင္ အနံ႔အရသာ အျဖစ္ လည္းေကာင္း ၊ အေဖ်ာ္ယမက မ်ား ခ်က္လုပ္ ရာတြင္ လည္းေကာင္း အသံုးျပဳ ခဲ့ၾကသည္။
၁၉ ရာစု အစဦးပုိင္းတြင္ ေကာ္ဖီႏွင့္ လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္း ရင္းႏွီး ကၽြမ္း၀င္မႈ က ပုိမုိ ခိုင္မာလာကာ ဥေရာပ ၊ အေမရိက တစ္လႊားတြင္ ကမၻာေက်ာ္ ေကာ္ဖီမႈန္႔ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား အၿပိဳင္းအ႐ုိင္း ေပၚထြက္ လာသည္။ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ၀န္းက်င္တြင္ ေကာ္ဖီတြင္ အဓိက ပါ၀င္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္းကုိ မ်ိဳး႐ုိး နာမည္ လုိက္ကာ ကဖိန္းဟု ခဲြထုတ္ၿပီး စစ္ပဲြႀကီး မ်ားတြင္ ဒဏ္ရာ အနာသက္သာ ေစသည့္ ေဆး၀ါးတစ္မ်ိဳး အျဖစ္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ စတင္ အသံုးျပဳ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
တစ္ဖက္တြင္လည္း ကဖိန္းေၾကာင့္ ေဆးမတုိးသည့္ လကၡဏာ မ်ားကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ စစ္ပဲြကာလ အတြင္း ျဖစ္၍ ကဖိန္းက ေပးေသာ ဆုိးက်ိဳးထက္ ကဖိန္း၏ အသံုးတည့္မႈ ကုိ ပုိ၍ တန္ဖုိး ထားခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စစ္ပဲြမ်ား လြန္ေျမာက္ခ်ိန္ တြင္ ေဆးပညာ အသံုးခ် ကဖိန္း ထုတ္လုပ္မႈ မ်ားသာမက ေကာ္ဖီ ေသာက္သံုးသည့္ ဓေလ့က ခုိင္မာ သည္ထက္ ခုိင္မာစြာ အျမစ္တြယ္ ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ေကာ္ဖီ ထုတ္ကုန္ အမယ္သစ္မ်ား ၊ ေကာ္ဖီ ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ထြင္ မႈမ်ား ၊ ကဖိန္းပါ အစားအစာ ႏွင့္ ေဆး၀ါးမ်ားသည္ ကုန္ေခ်ာ ထုတ္ကုန္ အဆင့္ျဖင့္ ကမၻာအႏွံ႕ ဥဒဟုိ ကုန္သြယ္ ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
ေကာ္ဖီသည္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ၁၉၃၉ မတုိင္မီ ကာလအထိ ယဥ္ေက်းမႈ ၊ လူ႔ အဆင့္အတန္း ၊ ေခတ္မီ ေနထုိင္မႈ မ်ားႏွင့္ ကြင္းဆက္ ခ်ိတ္မိ ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိသိသာသာ ေတြ႕ရွိရသည္။ ဂုဏ္သေရရွိ လူႀကီး လူေကာင္းမ်ားက အေကာင္းစား ေကာ္ဖီႏွင့္ ကဖိန္းအဆီ အႏွစ္ပါ စားေသာက္ဖြယ္ရာ မ်ားကုိ ဇိမ္ခံ ပစၥည္း တစ္ခုလုိ သေဘာထား ၾကသည္။ သူတုိ႔၏ ႀကီးက်ယ္ ခန္းနားမႈကုိ အေကာင္းစား ေကာ္ဖီျဖင့္ ဧည့္ခံကာ ထုတ္ေဖာ္ ျပသၾကသည္။ လူလတ္ တန္းစားႏွင့္ ေအာက္ေျခ လူတန္းစားမ်ား အတြက္လည္း ေကာ္ဖီက တန္ဖုိးႀကီး အစားအစာ အျဖစ္ ေသာက္သံုး ေနၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ေကာ္ဖီ ယဥ္ေက်းမႈ အစပ်ိဳးခ်ိန္ဟု ဥေရာပ တြင္ သတ္မွတ္ ၾကသည္။
၁၉၅၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ မ်ားမွစ၍ ေကာ္ဖီ စီးပြားေရး ၊ ေကာ္ဖီ ယဥ္ေက်းမႈ တုိ႔က အရွိန္ အဟုန္ ေကာင္းေကာင္း ႏွင့္ ဆက္လက္ စီးဆင္း လာသည္။ လူတန္းစား အသီးသီး အတြက္ ေကာ္ဖီဆုိင္မ်ား သည္ စိတ္ကူးဥာဏ္ အသစ္အဆန္းမ်ား ၊ စီးပြားေရး ၊ လူမႈေရး အျမင္သစ္မ်ား စုေ၀းရာ ေနရာ တစ္ခု ျဖစ္လာ၍ လူအစုလုိက္ အေ၀းလိုက္ အေပါင္းမိဆံုး ေနရာ မ်ားထဲတြင္ ကမၻာ့ ေကာ္ဖီဆုိင္ မ်ားကုိ " တတိယေနရာ " ဟုပင္ သတ္မွတ္ ခဲ့သည္။
ယမကာဆုိင္ ၊ ကာစီႏုိ ေလာင္းကစား ၀ုိင္း ၊ ေၾကးတန္းစား လက္ေ၀ွ႔ပဲြမ်ား ၊ ညကလပ္ ေပ်ာ္ပဲြရႊင္ပဲြ မ်ား ၊ စေတာ့ရွယ္ယာ ေစ်းကြက္မ်ားက " ဒုတိယေနရာ " တြင္ အၿပိဳင္လု ေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ ပထမေနရာမွ အားကစားပဲြမ်ား ( အထူးသျဖင့္ ေဘာလံုး ) ႏွင့္ တတိယ ေနရာမွ ကမၻာ့ ေကာ္ဖီဘားဆုိင္ မ်ားက ယေန႔တုိင္ အေျပာင္းအလဲ မရွိ ရပ္တည္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
FAO ၏ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ စစ္တမ္းအရ ကမၻာ့ လူဦးေရ သံုးပံုႏွစ္ပံု သည္ ေကာ္ဖီ သုိ႔မဟုတ္ ကဖိန္း ပါေသာ စားေသာက္ ဖြယ္ရာမ်ား ကုိ စားေသာက္ ေနေၾကာင္း သိရသည္။ ကဖိန္း ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ကလည္း ေနရာအႏွံ႕ စိမ့္၀င္ေနၿပီး မုန္႔ ပဲသေရစာ စားေသာက္ဖြယ္ရာ ( အရက္ ၊ ယမကာမ်ား အပါအ၀င္ ) ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တြင္ ကဖိန္း အနည္းႏွင့္ အမ်ား ပါ၀င္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။
WHO ကမူ ကဖိန္းသည္ ၂၀ ရာစု အဖ်က္လက္နက္ တစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ကဖိန္းေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တဲြ ဆုိးက်ိဳး ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိၿပီး စမ္းသပ္ဆဲ ကဖိန္း သုေတသန ဌာန ၄၀ ခန္႔ က ဆုိသည္။ သို႔ေသာ္ ကမၻာအႏွံ႔ ေကာ္ဖီ ေသာက္သံုးသူ ဦးေရ က ပံုမွန္ တုိးပြား ေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ စားေသာက္ ဖြယ္ရာ အေတာ္မ်ားမ်ား တြင္လည္း ကဖိန္းက တရား၀င္ ေၾကာ္ျငာ မေရးေသာ္လည္း ပါၿမဲ ပါေနသည္။
ကဖိန္း ပါ၀င္ေသာ စားေသာက္ ဖြယ္ရာ အမယ္သစ္ မ်ားကလည္း ေရတြက္လုိ႔ မကုန္ႏုိင္ေအာင္ ေဖာင္းပြေနၿပီး ကဖိန္းေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ဦးေရ ၊ အျခား က်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕ယြင္းသူ ဦးေရက ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုလွ်င္ ထက္၀က္ခ်ိဳး ျမင့္တက္ လာေၾကာင္း WHO က သတင္း ထုတ္ျပန္ ခဲ့ေၾကာင္း တင္ျပ လုိက္ရေပသည္။
( ခ်စ္စံ၀င္း ၊ လမင္းအိမ္ )
http://themyawadydaily.blogspot.com/2013/06/blog-post_5459.html
http://myawady-myawady.blogspot.com/2013/06/blog-post_3122.html
